134
ZakenKunsten en "WetenschappenGenootschappen en Sociëtei
ten; Feesten; Tentoonstellingen; Congressen; Couranten; Alma^
nakken, AdresboekenBaljuwschap van Zuid-Holland en omge
ving. Niet minder dan vijf registers maken het naslaan gemak
kelijk. In de voorrede worden zeer opmerkelijke bijzonderheden me
degedeeld over de vroegere stedelijke boekerij, die in 1T68 is ver
kocht.
A. J. d' Ailly. Willem Bentinck van Rhoon en de diplomatieke
betrekkingen tusschen Engeland en de Nederlandsche Republiek gedu
rende de laatste jaren vóór den vrede van Aken in 1748. Amsterdam,
J. H. de Wit. 1898. Amsterdamsche dissertatie. 8°. XII, 204 blz.
Dit proefschrift is naar Engelsche en Nederlandsche bronnen
bewerkt. In Hoofdstuk I geeft de schrijver een overzicht van het
leven van Bentinck (17011774). In Hoofdstuk II beschrijft hij
de vredespolitiek der Staatsgezinde partij in den Oostenrijkschen
Successieoorlog. Zij viel echter in 1747aan de verheffing van
Willem IV had Bentinck een zeer groot aandeel. Van den Stad
houder verwachtte Engeland een krachtig optreden tegen Frank
rijk, maar werd daarin teleurgesteld. Onderhandelingen werden door
George II met Frankrijk aangeknoopt; het was om den voortgang
van deze te voorkomen en Engeland tot nieuwe toerustingen te
bewegen, dat Bentinck naar Londen werd gezonden (Hoofdstuk III)
In deze zending slaagde hij volkomen, maar toch had deze am
bassade ten slotte geen succes, daar de Republiek, door Frankrijk
in haar eigen grondgebied bedreigd, haar onmacht om zich te ver
dedigen moest erkennen. Zoo werden de onderhandelingen te Aken
geopendalleen aan het diplomatiek beleid van Bentinck gelukte
het te voorkomen, dat Nederland niet geheel in den hoek werd ge
schoven (Hoofdstuk IV). Een reeks origineele stukken zijn als bij
lagen afgedrukt.
Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. XIX.
's Gravenhage. Martinus Nijhoff. 1898. 8°. IV, LIV, 390 blz.
Behalve de gewone verslagenEen merkwaardig aanvalsplan
(van de Spanjaarden) gericht tegen visscherij en handel der Ver-
eenigde Nederlanden in de eerste helft der 17de eeuw, medegedeeld
door P. J. Blok. (Dit plan, op zich zelve hersenschimmig, bevat
belangrijke bijzonderheden omtrent den omvang van handel en
visscherij der Nederlanders in hun koogsten bloei en nog.meer
omtrent de praktijk daarvan. Het is door een Zuid-Nederlander,
misschien uit Duinkerken, in 1617 aan den Koning en de Aarts-
135
hertogen aangeboden) Mémoires de Monsieur de Boil Anec
dotes, tant de la cour du Prince d'Orange Guillaume III, que des
principaux seigneurs de la République de ce temps, medegedeeld
door F. J. L. Kramer. (Vroeger door van der Fleim en Vreede
gebruiktnaar verschillende HSS. uitgegeven. Het onderzoek naar
den schrijver leidde tot geen resultaat). Statistiek van den in- en
uitvoer van Amsterdam. 1 Oct. 166730 Sept. 1668, medegedeeld
door H. Brugmans. (Deze statistiek, die een unicum in de 17de
eeuw is, geeft specifiek alle handelsartikelen op, die aan het tolkan
toor werden aangegeven). Oldenbarnevelts memorie over de Gulik-
sche zaken, medegedeeld door J. J. Jansen. (Door Brill gebruikt.
Gelijk door den uitgever zeer waarschijnlijk is gemaakt, gezonden
aan Gillis Ouwercx, Nederlandscli consul te Venetië). Verhaal van
de inneming van Paramaribo (1665) door Generaal William Byam,
medegedeeld door George Edmundson (Naar MS. Sloane 3662 op
het Britsch Museum). Stukken over de Noordsche Compagnie, me
degedeeld door G. W. Kernkamp. (Hit het archief van Enkhuizen.
In een uitvoerige inleiding wijst K. deze stukken hun plaats aan
in het kader van Muller's Geschiedenis der Noordsche Compagnie.
De opvatting van deze laatste, dat de Coxnp. niet anders is dan een
kartel van kooplieden ter verkrijging van kooge winstenwordt
geheel door deze stukken bevestigd. Overigens bevatten zij veel ge
gevens (o.a. notulen) omtrent de zoogenaamde Kleine Noordsche
Compagnie, ook omtrent de vangst, het bedrijfskapitaal, de uitrusting,
in 't algemeen omtrent de inwendige geschiedenis der Compagnie).
Elburg und Bolsward und die deutsclie Hanse, 1557/8. Mittkeilung
von K. Hölilbaum. (Brieven van deze steden aan Keulen, die hare
verhouding tot de Hanse in een helder licht stellen, 7 Dec, 1557 en
5 Febr. 1558).
B.
VARIA.
Gesteld met ingang van 1 Maart 1898 ter beschikking van den Landsarchivaris
(te Batavia), ten einde dezen overeenkomstig diens aanwijzingen behulpzaam te
zijn bij de ordening van en de verdere werkzaamheden betreffende de archieven
der voormalige directiën van cultures, van 's lands middelen en domeinen en van
's lands producten en civiele magazijnen Dr. E. de Haan.
(Javasche Courant 1 Maart 1898.)
De heer M. E. van der Meulen, predikant te Bolsward, wenscht met 1 October
a.s. zijn emeritaat aan te vragen. Aldan is hij 45 jaren predikant geweest waarvan
36 jaren in Bolsward.
