40
instellingen, door lien bestuurd. 3o. De Doelens. 4o. Burgerkrijgs-
raedt en Schutters. 5o. Stadsmilitie. 60. Schepenen. In een uitvoe
rige inleiding beschrijft dr. Kernkamp vooreerst bet leven van 'Bon
temantel, vervolgens zijn gedenkschriften, terwijl hij ten slotte het
plan voor deze uitgave uiteenzet. Yeilig kan worden vastgesteld, dat
in deze inleiding alles is gezegd, wat over Bontemantel en zijn werk
in het midden is te brengen. De uitgave van dr. Kernkamp geeft
ons de kleine zijde van de Witt's anders zoo schitterend tijdvak te
aanschouwen, de lang niet fraaie keerzijde der medaille. Al het be
derf, dat de familieregeering vooral te Amsterdam welig deed op
schieten, wordt in deze gedenkschriften duidelijk beschreven. Bon
temantel is de man van het kleinevoor het grootsche van zijn tijd,
voor de zedelijke meerderheid van een man als de Witt had hij geen
oog. Een tweede deel zal het werk besluitendaarin zullen ook de
zoo hoog noodige registers worden opgenomen.
Bijdragen en mededeelingen van bet Historisch Genootschap, geves
tigd te Utrecht. KVIII. 's Gravenhage, Martinus Nijhoff. 80. II, 464 blz.
Dit deel bevat, behalve het jaarverslag met de gewone bijlagen,
allereerst een fragment eener autobiographic van Constantijn Huy-
gens, medegedeeld door dr. J. A. Worp, dat, geschreven van 1629
tot 1631, 's dichters leven van 1596 tot 1614, dus voornamelijk zijn
jeugd en zijn opvoeding behandelt. Verder vinden wij hier de reke
ningen van den drost van Twenthe over 13361339, door mr. S.
Muller Fzn uitgegeven als aansluiting bij de vroeger door hem ge
publiceerde Stichtsche rekeningen uit den tijd van bisschop Jan
van Diest. Vervolgens de Notulen' en Munimenten van het College
van Commercie te Amsterdam, een zoo goed als onbekende kamer
van koophandel, die van 16631665 heeft bestaan, in het licht ge
geven door dr. H. Brugmans. Dan een interessant verhaal eener
samenkomst van hertog Arnold van Gelre met zijn zoon Adolf ten
tijde van het beleg van "V enlo in 1459, medegedeeld door dr. J. S.
van V een. Dit wordt gevolgd door een zeer merkwaardige Memorie
van Aanmng Keyser (een der zes op Loevestein gevangen gezette
staatslieden) betreffende de gebeurtenissen van het jaar 1650, uit
gegeven door dr. G. W. Kernkamp. Ten slottewel het merkwaar
digste in dezen zeer belangrijken bundel een door prof. Eruin
medegedeeld stuk van Simon Van Leeuwen's Bedenckingen overdo
stadhouderlijke magt omtrent de verkiesinge van de magistraten in
de steden van Holland, tot noodige verclaringe van veele saeken,
de politie en bijsonderlijck de regeeringe van de steden betreffende,
dat evenzeer als dr. Kernkamps Bontemanteluitgave allerlei be-
41
richten geeft omtrent de regeering der Bepubliek en waaraan door
prof. Fruin een zeer merkwaardige inleiding is toegevoegd.
Acta der provinciale en particuliere synoden, gehouden in de Noord.
Nederlanden gedurende de jaren 15721620. Verzameld en uitg. door J.
Iteitsma en S. D. van Veen. VI. Friesland. 15811620. Utrecht. 1586
1620. Groningen, J. B. Wolters.
Met een bekwamen spoed nadert deze serie hare voltooiing
thans ontbreken nog slechts Groningen en Drenthe. De acten van
Friesland zijn bijna, van den beginne af volledig bewaard; de Frie-
sche kerk werd omstreeks 1580 op geregelden voet naar de Calvinis
tische beginselen zonder al te veel inmenging van het Staatsgezag
ingerichtgeregeld hield zij sedert, zelfs in de woelige jaren van
het twaalfjarig bestand, haar synode. De behandelde zaken zijn, afge
zien van dit laatstgenoemde tijdvak, meest moeilijkheden met Ka
tholieken en Doopsgezindenverder allerlei particuliere aange
legenheden van strijd was hier weinig sprake. Anders was het in
Utrecht, waar de kerk slechts hoogst zelden verlof verkreeg zich
synodaliter te vereenigen, maar door het overgroot aantal anders-
andersdenkenden de kerk vóór 1618 niet tot een vaste organisatie
kon komen. De uitgave is, gelijk altijd, welverzorgd.
A. Hollestelle Geschiedkundige beschrijving van Tholen en om
streken, samengesteld naar de oorspronkelijke bronnen enz. Middelburg,
J. C. en W. Altorffer. 80. VIII, 471 blz. f 2,50.
Op nauwkeurige archiefstudie berustend, geeft dit boek een
zeer volledige, hier en daar echter wel wat omslachtige en verwarde
geschiedenis van het genoemde eiland. De schrijver kent zijn onder
werp door jarenlange studie blijkbaar volledig. Het boek is in twee
deelen verdeeld, waarvan het eerste loopt tot 1397, toen Guy Van
Blois, de laatste heer van Tholen overleed, waaraan de geschie
denis der heeren van St. Maartensdijk wordt vastgeknoopthet
tweede brengt dan de geschiedenis tot 1579, toen de Kerkhervor
ming in Tholen werd ingevoerd.
G. A. Meyeb,. De predikheeren te 's Hertogenbosch. 12961770. Eene
bijdrage tot de geschiedenis van het Katholieke Nooxri-Brabant, Nijmegen,
Malmberg. 80. 14, 271 blz. f 2.
De schifjver behandelt de geschiedenis van het Dominicanei'-
Elooster te 's Hertogenbosch, dat in 1296 gesticht, reeds in den Geu-
