Ten geleide
Dit jaarboek Particuliere Archieven maakt het dozijn Jaarboeken compleet.
Deze uitgave past in de rij voorgaande Jaarboeken, en sluit tevens aan bij twee
aspecten uit de archiefgeschiedenis.
Een kleine honderd jaar geleden ontstond er discussie over de rol van overheids-
archivarissen en overheidsarchief diensten bij het verwerven van particulier archief.
De discussie ontstond naar aanleiding van de oprichting van het Nederlandsch
Economisch-Historisch Archief. Opvallend is dat vooral de jongste generatie archi
varissen een dergelijke taak zag weggelegd voor de beroepsgroep. Hier is een verband
te leggen naar het heden, naar dit Jaarboek. Het is samengesteld door een jonge
redactie en veel jonge auteurs. En, zowel in 1914 als nu, roepen zij op tot het maken
van keuzes.
Die keuzes zijn toentertijd niet gemaakt omdat archivarissen in de discussie bleven
hangen. De discussie over het NEHA leidde niet tot daadwerkelijke acties om parti
culiere archieven te verwerven of te behouden. Wel ontstonden in de decennia erna
diverse categoriale instellingen voor het behouden en verwerven van particuliere
archieven. Deze uitbreiding van archiefbeherende instellingen is een verrijking.
Tegenwoordig wordt gesproken van Collectie Nederland. Het jaarboek laat zien dat
deze Collectie niet alleen een verzameling van overheidsarchieven en particuliere
archieven is; de auteurs tonen aan dat juist ook de combinatie van particuliere en
overheidsarchiefbeheerders zorgt voor een brede Collectie Nederland.
De niet gemaakte keuzes van een eeuw geleden hebben dus in zekere zin goed
uitgepakt. Het is de vraag of besluiteloosheid ook nu goede gevolgen heeft voor de
particuliere archieven. De discussie van toen draaide om het vak en de rol van de
archivaris daarin. De motieven van nu zijn veeleer economisch van aard. De oproep
van de redactie mag niet onbeantwoord blijven. De redactie geeft genoeg handvatten
om niet louter in de discussie te blijven hangen. Daarvoor sluit het Jaarboek te goed
aan op een ander aspect uit de Nederlandse archiefgeschiedenis: die van de prakti
sche toepasbaarheid van de wetenschap. De redactie wil niet blijven discussiëren
over wel of geen register en wie de verantwoordelij kheid daarvoor moet nemen.
De artikelen geven fundamenten, uitwerkingen en handreikingen. Er zijn weten
schappelijke artikelen opgenomen, gecombineerd met artikelen die als verantwoor
ding, voorbeeld en advies kunnen dienen. Zelfs ervaringen en bronnenmateriaal
zijn opgenomen. Wetenschap en toepasbaarheid, hand in hand. Laat het niet alleen
materiaal zijn voor beschouwing en discussie, ook voor toepassing.
Het bestuur dankt Hylke Faber, Justin Klein, Petra Links en alle auteurs voor hun
bijdrage aan dit Jaarboek; het bestuur wil hen er ook mee feliciteren. Speciale dank
en felicitaties gaan naar eindredacteur Theo Vermeer. Hij bleef de afbakening en
voortgang altijd scherp in de gaten houden.
Hans Berende
Voorzitter Stichting Archiefpublicaties.
Particuliere Archieven
Fundamenten in beweging
Redactie: Theo Vermeer, Petra Links en Justin Klein
2013 de auteurs en redacteuren
ontwerp - www.absoluutdesigners.com
druk - Schrijen-Lippertz, Voerendaal
ISBN/EAN 978-90-71251-36-8
Stichting Archiefpublicaties, 's-Gravenhage 2013
Deze uitgave is mogelijk gemaakt door de adverteerders:
Archiefschool/Hogeschool van Amsterdam (omslag 2)
Picturae (omslag 3)
