ren vanuit de sociale, historische en politieke context. De federale overheid probeer
de gedurende de jaren '90 enige tijd de agenda van het NAC te dicteren en zo werd
getracht bij het NAC de balans te laten doorslaan naar haar rol en taken voor het
gouvernement. Bovendien zochten vanaf de jaren90 (in een aantal gevallen
bestaande) lokale en regionale entiteiten sterker naar hun eigen sociale en culturele
identiteit. Een identiteit die besloten ligt in het culturele erfgoed. Zo kon het
gebeuren dat de collectieve verantwoordelijkheid voor het erfgoed werd gedeeld en
dat niet meer alleen het NAC hiervoor verantwoordelijk was.51
Acquisitiebeleid Library and Archives Canadarondom 2005
Het tot archival system geëvolueerde total archives was tot 2009-2010 leidend voor
het LAC. In het acquisitiebeleidsplan van 2000-2005 staat bijvoorbeeld onomwon
den beschreven welke archieven in het NAC worden bewaard en welke archieven
voor regionale en stedelijke archiefdiensten bestemd zijn. Tevens geeft dit beleids
plan aan welke thema' s op grond van bepaalde criteria voor het NAC interes sant
zijn; binnen de beleidsplanperiode richtte het NAC zich dus op archieven in alle
mogelijke formaten die een bepaalde maatschappelijke trend representeren.52
De huidige beleidsplanperiode loopt van 2006-2010. In dit beleidsplan wordt het
voornemen uitgesproken dat de nationale collectie de geografische, intellectuele,
taalkundige en culturele diversiteit van Canada uit verleden en heden moet repre
senteren.53 Richtinggevend is ook in deze periode het idee dat die archieven en
archiefvormers relevant zijn, die alleen op nationaal niveau actief zijn/waren en die
een maatschappelijke trend representeren.54 Zo werd in de achterliggende jaren de
collectie opgebouwd.
Acquisitiebeleid vanaf 2009
Terwijl de beleidsplanperiode 2006-2010 nog niet was afgerond, werd gekozen voor
een geheel nieuwe benadering ten aanzien van acquisitie. Total archives heeft
immers zijn wortels in de negentiende eeuw. In de negentiende eeuw waren de histo
rische wetenschap en de archivaris nauw met elkaar verbonden. Deze periode, die
gesymboliseerd is door de Romantiek, kenmerkt zich onder andere door een idealisti
sche terugblik op het verleden, op het ancien regime.55 Een dergelijke historische
context kan een voedingsbodem zijn voor een concept als total archives. Cook
schrijft dat: "This collecting mentalité was also influenced by a growing nineteenth-
century empiricism that venerated facts, statistics and the scientific method,
manifested in part through the enormous public interest in collecting natural
specimens and their detailed classification and display."56 De archivaris is binnen
deze zienswijze een bewaker van het verleden.
66
Welke oorzaken zijn er dat total archives door het LAC is losgelaten? In de eerste
plaats haak ik aan bij de hierboven beschreven structuur van het archiefwezen in
Canada. Tot aan 197 5 waren archivarissen verenigd binnen een sectie van de
Canadian Historical Association. Na 1975 is dit veranderd en ontstond de
Association of Canadian Archivists.57 De archivaris emancipeerde. Een tweede
oorzaak is gelegen in, ten opzichte van de negentiende eeuw, de gewijzigde samenle
vingsvormen.58 Organisaties, zowel privaat als publiek, zijn niet langer hiërarchisch
gestructureerd en een digitaal obj eet dat wordt gevormd binnen een netwerk, wordt
geraadpleegd en gewijzigd door meerdere gebruikers. Zakelijke en private communi
catie verloopt in toenemende mate via sociale media, zoals Twitter, Facebook,
MySpace.59 Hierbij wordt ongelimiteerd informatie gecreëerd en het wordt door het
LAC onhaalbaar bevonden om al deze informatie te verwerven en preserveren.
Daarom wordt het concept total archives niet langer hanteerbaar bevonden, zo heeft
D.J. Caron gesteld.60 Total archives is een droom die nooit realiseerbaar zal zijn.
Hoe succesvol zijn de concepten total archives en het opeenvolgende archival system
geweest? In de eerste plaats wil ik erop wijzen dat al vanaf de negentiende eeuw (in
een aantal gevallen daarvoor) bepaalde groepen in de Canadese samenleving een
eigen museum, bibliotheek of archiefinstelling in stand houden. Zij opereren los
staand van het NAC (thans: LAC)Als total archives geslaagd zou zijn, zijn dergelijke
instellingen niet nodig.61 Dit geldt bijvoorbeeld voor instellingen die zich binnen een
bepaald taalgebied bevinden of die van een bepaalde specifieke religieuze aard zijn. In
de tweede plaats wijs ik erop dat juist het whole-society-concept erop gericht is, dat in
de collecties van het LAC de Canadese samenleving gerepresenteerd wordt. Dit wordt
als toekomstvisie gepresenteerd.62 Schijnbaar konden eerdere concepten dit toch
niet realiseren.
Ten slotte komt de vraag op hoe het LAC in de eenentwintigste eeuw acquisitie
van particuliere archieven wel vorm zal geven.
In de acquisitie van particuliere archieven en collecties staat het uitgangspunt
centraal dat niet meer het document als zodanig maar de inhoud en de context
leidend zijn. Voor de archieven die gevormd zijn door de publieke sector geldt dat
evengoed als voor de particuliere sector.
Door middel van waardering op institutioneel niveau wordt bepaald of een archief
in aanmerking komt voor opname in het LAC. Daarnaast wordt voornamelijk
gestreefd naar een brede participatie van en samenwerking met particuliere organi
saties, zodat het beheren van 'public memory' een gedeelde zaak wordt.63 Op deze
wijze wordt het digitale document, of een geheel aan digitale documenten, niet
losgemaakt uit de context van de archiefvormer. Daartoe zet het LAC een netwerk op
waarin allerlei stakeholders met elkaar verbonden zijn. Het nieuwe concept is tot
nog toe genaamd Whole-of-Society model. Alle sectoren van de samenleving zijn in
deze benadering het object van onderzoek. Daarbij wordt zowel de publieke als de
private sector betrokken.64
67
MAATSCHAPPELIJK EN PARTICULIER ARCHIEF
51 L. Millar, 'Discharging our Debt': The Evolution of the Total Archives Concept in English Canada", Archivaria 46
139.
52 National Archives of Canada, Private Sector Orientation 2000-2005 5-13.
53 Library and Archives of Canada, Canadian archives and special collections branch; acquisition orientation
2006-2010 2.
54 Ibidem 4.
55 T. Cook, The Archive(s) Is a Foreign Country: Historians, Archivists and the Changing Archival Landscape 501.
56 Ibidem.
THEO VERMEER ACQUISITIEBELEID LIBRARY AND ARCHIVES CANADA
57 Ibidem 499
58 D.J. Caron, The Documentary Moment in de Digital Age 2.
59 Ibidem
60 D.J. Caron, Shaping our continuing memory collectively: a representative documentary heritage 3.
61 http://cdncouncilarchives.ca/directory.html, laatst geraadpleegd op 12 februari 2013. Onderzoek in deze
database vond plaats in de maanden november-december 2012.
62 D.J. Caron, Shaping our continuing memory collectively: a representative documentary heritage 3.
63 D.J. Caron, The Documentary Moment in de Digital Age 2.
64 D.J. Caron, The documentary moment in the digital age 20.
