administratieve functie."39 De eerste ritselingen werden zo tot een total archives.
Waarom werd in Canada medio 1970 tot een total archives besloten, waardoor het
gehele documentaire erfgoed wordt bewaard? De reden ligt besloten in de sociale,
historische en politieke context van Canada. Canada is een multiculturele natie
waar men respect wenst voor diversiteit en waar tolerantie ten opzichte van diverse
groepen immigranten hoog in het vaandel staat.40 Total archives staat voor een totale
visie op archieven, een totale visie op de samenleving. Dat is breder dan alleen een
visie voor overheidsarchieven en dat is oneindig veel breder dan alleen een visie voor
geschreven archiefbescheiden. Deze visie kon doorbreken rondom 1970, omdat
vanaf 1951 jaarlijks het aantal immigranten toenam. Zodoende nam de culturele en
sociale pluraliteit en de pluriformiteit toe.41
Total archives zou geen total archives zijn als het alleen door het PAC zou zijn
omarmd. Ook de provinciale en stedelijke archieven volgden dit concept. Sedert
1970 is er sprake van een ontwikkeling van total archives. Deze ontwikkeling kan
worden beschreven aan de hand van het begrip 'nationale significantie', 'botsende'
archivistische concepten en het archival system.
In augustus 1984 is dit begrip door het PAC als volgt gedefinieerd: "...the creators of
records of 'national significance' be they governmental authorities, corporate bodies
or individuals must, through the activities, achievements and reputations, trans
cend the local or provincial boundaries and become nationally - or internationally-
recognized entities."42 Uit deze definitie blijkt duidelijk hoe groot het belang was dat
het PAC hechtte aan het geografische aspect. In 1988 vond door de National
Archives of Canada (NAC) een herdefiniëring plaats van dit begrip: "Records of
national significance are those which document the Canadian experience. They
record the efforts and experiences of individuals, groups, institutions, corporate
bodies, and other organizations which have become nationally or internationally
recognized. They also document the physical environment in Canada, as well as
events and trends (cultural, political, economic, social, demographic, scientific, and
religious) having a broad, national scope. They may also reveal, in a notable way,
typically Canadian experiences. "43 Uit dit acquisitiebeleidsplan blijkt dat national
significance een sleutelbegrip is geworden in total archives. Dit werd in 1989 aange
vuld met: "national organizations of their executives, organizations active in more
than one province, national umbrella organizations, technological and scientific
developments, cultural activitities at the national level."44 Toch, wie kritisch deze
bepalingen bestudeert, valt op dat het ontbreekt aan een absolute definiëring van
national significance. Vanaf 1991 werd om deze reden de werkwijze van het
Acquisition Committe veranderd. Op grond van criteria, zoals ze hiervoor genoemd
zijn, werden archieven en archiefvormers benoemd die aan de criteria voldeden.
Door Cook wordt total archives een concept genoemd.45 Bij de lezer kan de vraag
opkomen of het wel een (archivistisch) concept genoemd kan worden? Wat is eigen
lijk een concept? Een concept, ook wel begrip geheten, is een denkvorm. Het is de
mentale voorstelling van een of meer ideeën die worden samengevat in een hogere
klasse van gelijkwaardige of verwante kenmerken of abstracte relaties.46 In deze zin is
total archives ook naar mijn mening een concept. Kortom, total archives is een
(archivistisch) concept, evenals het principle of provenance dat is. Nu behoeven con
cepten niet met elkaar in strijd te zijn, maar het is wel mogelijk. Als twee centrale
concepten een totaal andere denkwijze beogen, kunnen er problemen ontstaan.
Wat total archives beoogt, is beschreven in dit onderdeel. De klassieke of moderne
archivistiek, die grofweg te lokaliseren valt in de twintigste eeuw, hanteert het her-
komstbeginsel en het bestemmingsbeginsel als ordeningsbeginselen.47 In de
Engelstalige archivistische terminologie is dat het principle of provenance geheten,
dat met de toevoeging respect for original order, beide beginselen lijkt te behelzen.
Tevens zijn in de Engelstalige archivistische terminologie de volgende begrippen nog
van belang: functional provenance en provenance. Het eerste betekent "de herkomst
van archiefstukken gerelateerd aan de functie waaruit ze zijn ontstaan". De tweede
betekent: "de persoon of organisatie die in de uitvoering van taken het archief heeft
gevormd en gebruikt". Vandaar nu dat er een theoretisch probleem ontstaat. Want
archieven die in een lokale omgeving werden gevormd, werden toch door het PAC en
later het NAC geacquireerd, omdat ze voldeden aan de criteria van nationale signifi
cantie. Bovendien vond erbinnen het NAC een scheiding naar medium plaats.
Archieven waarin zich geschreven stukken bevonden, maar ook films en posters,
werden niet bij elkaar beheerd. De collectie-onderdelen raakten uit elkaar.48 Kortom,
total archives diende te worden herijkt. De verschillende archivistische concepten
kenden ieder een begrenzing en kwamen tot elkaar in een verhouding te staan.
Archival system
De in 198 5 opgerichte CCA speelde samen met het NAC een rol in de doordenking
van de problematiek. Zo kon worden besloten dat de verantwoordelij kheid voor het
gemeenschappelijke erfgoed breder kon worden belegd. Stedelijke en provinciale
archiefdiensten beheerden vanaf 1995 de particuliere archieven die waren gevormd
binnen de werkingssfeer van de betreffende dienst.49 Ook ontstonden in deze
periode enkele particuliere instellingen die particulier archief beheerden, voorname
lijk aan de universiteiten. Het werd mogelijk archiefbescheiden bij de plaats van het
ontstaan te bewaren, ook al zou er sprake zijn van national significance, en middels
CAIN waren de archiefbescheiden voor ieder toegankelijk. De vraag kan worden
gesteld of de botsing van archivistische concepten de enige oorzaak is voor deze
verdere ontwikkeling van total archives. Momryk wekt deze suggestie naar mijn
mening ten onrechte in haar artikel.50 Ook deze ontwikkeling is namelij k te verkla-
MAATSCHAPPELIJK EN PARTICULIER ARCHIEF
39 Ibidem 134.
40 T. Cook, 'Archival Principles and cultural diversity: Contradiction, Convergence or Paradigm Shift; A Canadian
Perspective', Comma 2007 3-4, 43-46.
41 http://wwwl2.statcan.gc.ca/english/census06/analysis/immcit/pdf/97-5 57-XIE2006001.pdf,
laatst geraadpleegd op 14 januari 2009.
42 M. Momryk, 'National Significance': The Evolution and Development of Acquisition Strategies in the Manuscript
Division, National Archives of Canada, Archivaria 52 (2001) 156.
43 National Archives of Canada, Acquisition policy 1988 6.
44 M. Momryk, 'National Significance': The Evolution and Development of Acquisition Strategies in the Manuscript
Division, National Archives of Canada, Archivaria 52 (2001) 162.
64
THEO VERMEER ACQUISITIEBELEID LIBRARY AND ARCHIVES CANADA
45 Terry Cook, 'The Tyranny of the Medium': A Comment on "Total Archives", Archivaria 9 (winter 1979-1980)
145.
46 J.F. Staal ea., Grote Winkler Prins, encyclopedie in twintig delen; deel 3 (Amsterdam 1966-1975) 383.
47 T.H.P.M. Thomassen, 'Paradigmatische veranderingen' In: Paradigma: Naar een nieuw paradigma in de
archivistiek 79.
48 T. Cook, 'The Tyranny of the Medium': A Comment on "Total Archives", Archivaria 9 (winter 1979-1980) 147.
en L. Millar, 'Discharging our Debt': The Evolution of the Total Archives Concept in English Canada", Archivaria
46 136.
49 National Archives of Canada, Private Sector Acquistion: orientation 1995-2000 3.
50 M. Momryk, 'National Significance': The Evolution and Development of Acquisition Strategies in the Manuscript
Division, National Archives of Canada, Archivaria 52 (2001) 170-172.
65