Spil of spagaat?
Beroep, vak en blad in beweging
In deze bijdrage gaat het over de rol van het Archievenblad voor de archivaris. Het
Archievenblad is gewijd aan een welomschreven terrein van werkzaamheden rond
procesgebonden informatie en primair bestemd voor vak- en beroepsgenoten. In
dit geval zijn de beroeps- en vakgenoten de leden van de beroepsvereniging KVAN,
overwegend Nederlandse archivarissen, naar wij mogen aannemen. In deze bij
drage wordt niet ingegaan op het verenigingsaspect van het Archievenblad.
(Nederlands) Archievenblad
Het (Nederlands) Archievenblad is een uitgave van de (K)VAN, de beroepsvereni
ging voor archivarissen in Nederland. De doelstelling van de beroepsvereniging bij
oprichting in 1891 is het bevorderen van de belangen van het Nederlands archief
wezen. Zij probeert dat te bereiken door het houden van bijeenkomsten, door het
uitgeven van gedrukte mededelingen en door andere tot het doel strekkende mid
delen. De gedrukte mededelingen krijgen vanaf 1893 vorm in het Archievenblad.
Al direct bij de opzet van het blad blijkt dat het archiefwezen meer nodig heeft dan
alleen een informatiebulletin voor eigen kring. Er is duidelijk behoefte aan een
tijdschrift met ruimte voor de resultaten van de archiefwetenschap.1
In februari 1893 verschijnt het eerste nummer van het Nederlandsch
Archievenblad (1892/1893). In het woord vooraf wordt de inhoud toegelicht.
Het Nederlandsch Archievenblad zal vijf rubrieken gaan omvatten:2
1. over het archiefwezen: over de opleiding, bevoegdheden, bezoldiging
2. over het materiaal waarmee archivarissen werken: over materiële verzorging,
gebouwen, inventarisatie, later ook automatisering
3. nieuwsberichten over archiefdiensten, later ook jaarredes
4. vermelding en bespreking van inventarissen en andere archivistische
literatuur
5. inlichtingen over archivistische onderwerpen.
In eerste instantie richt het Nederlandsch Archievenblad (NAB) zich op de leden
van de VAN. Daarnaast is er de wens, de hoop en het streven ook andere belang
stellenden te bereiken. In het Archievenblad zijn twee componenten te onder-
HANS BERENDE
1 Struick, J.E.A.L., 'Het Nederlands Archievenblad: de spiegel van de archiefwereld', in: P. Brood (red.),
Respect voor de oude orde. Honderd jaar Vereniging van Archivarissen in Nederland 1891-1991 (Hilversum
1991), 111-139, 111.
2 Nederlandsch Archievenblad, 1892-1893, 1. Struick, 'Het Nederlands Archievenblad' 114-117. Brood, P.,
'Honderd jaar Nederlands Archievenblad', NAB 97/1 (1993), 2-4.
3 Thomassen, Th.H.P.M., 'Kennis of macht: de paradox van een professie', in: P. Brood (red.), Respect voor de
oude orde. Honderd jaar Vereniging van Archivarissen in Nederland 1891-1991 (Hilversum 1991), 193-216.
4 Graswinckel, D.P.M., 'Hercules op de tweesprong? Over verleden en toekomst van het archiefwezen in
Nederland.' NAB 55 (1951), 107-116.
246