collega's - en niet voor uitbesteding aan een certificerende instantie. Een systeem
in eigen beheer heeft voordelen en nadelen. Belangrijkste voordeel is nabijheid en
draagvlak, naast het kostenaspect. Aan de andere kant spelen de professionaliteit
en de onafhankelijkheid van een certificerend bureau.
Nederland-archeologen
In 2004 heeft de Nederlandse Vereniging van Archeologen NVvA een uitgewerkt
systeem17 gepresenteerd. Bij het vooronderzoek in 2007 is dit ons van verschillen
de kanten als een voorbeeld voorgehouden.
Binnen de NVvA bleek het oorspronkelijke voorstel echter niet haalbaar, vanwege
gebrek aan draagvlak bij een aantal (externe) belanghebbende partijen in het
bestel.18 Een nieuw voorstel van begin 200819is inmiddels aanvaard. Dit nieuwe
systeem sluit naadloos aan op de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie - KNA
3.1.20 De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed hanteert dit KNA in zijn vergun
ningenstelsel voor archeologisch veldwerk. Het KNA stelt eisen aan individuele
beroepsbeoefenaars. Deze eisen worden in het NVvA-systeem getoetst. Opname
in het NVvA-register van individuele medewerkers is gekoppeld aan toelating van
bedrijven op basis van het KNA. Het KNA eist dat de beroepsbeoefenaar lid is van
een "beroepsvereniging met ethische code". Het NVvA-systeem volgt de indeling
en naamgeving van de beroepen in de archeologie van het KNA. De NVvA laat
daarnaast ook adviseurs en universitaire docenten toe.
Omdat de KNA een lineair systeem is (eenmaal archeoloog, altijd archeoloog),
heeft de NVvA geen geldigheidsduur van zijn erkenning opgenomen. Alleen via de
achterdeur van de ethische code (die de ondertekenaar onder meer verplicht om
zijn bekwaamheid op peil te houden) worden eisen gesteld aan de bij- en nascho
ling. Daarom zijn lidmaatschap en registratie onlosmakelijk; alleen door lidmaat
schap voldoe je aan de eis datje de ethische code onderschrijft. Deze nauwe
verwevenheid van vereniging en register blijkt ook op de www.nwa.info website:
het register en de ethische code zijn de enige inhoudelijke onderdelen.
De beroepsvereniging NVvA en de kwaliteitsorganisatie voor bodembeheer en
archeologie SIKB hanteren een EVC-regeling21 voor mensen die niet aan de oplei
dingseisen voldoen. Zij kunnen op basis van "eerder verworven competenties" en
na een assessment (en doorgaans na aanvullende opleiding) alsnog worden toe
gelaten. Dit is (naar eigen zeggen22) de eerste EVC regeling op universitair niveau.
PROFESSIONALITEIT
17 Het beroepsregister voor archeologen - een blauwdruk, Amsterdam, NVvA, oktober 2004. Ook te downloaden
op de www.nwa.info website.
18 De NVvA leden wilden in 2004 geen puntensysteem. Argumenten waren het gebrek aan meetbaarheid en
onwil bij werkgevers om ontwikkeltijd beschikbaar te stellen. Zij wilden ook geen systeem dat rekening zou
houden met houdingsaspecten (ook wel: competenties), maar alleen met kennis en werkervaring.
19 Naar het NVvA-beroepsregister 2008, intern memo NVvA, 2008. Destijds gedownload. Inmiddels staan
actuele gegevens op de www.nwa.info website, waar ook het beroepsregister is ondergebracht (vooralsnog
alleen als PDF). Hier kunt u ook de procedure vinden. (Gebruikt januari 2010).
20 Zie voor details http://www.sikb.nl richtlijnen archeologie KNA land- en waterbodems vs. 3.1 (juni
2006); een update in vs. 3.2 is in ontwikkeling, (Gezien januari 2010).
21 Zie de www.sikb.info website werkvelden archeologie EVC regeling voor meer details van deze in mijn
ogen goed gedocumenteerde EVC regeling. (Gezien januari 2010).
22 Nieuwsbrief EVC archeologie, nummer 1, november 2008, download via de www.sikb.info website
(januari 2010).
236
