e-overheid bijvoorbeeld is tot voor kort het eerste adagium geweest. Nu ingehaald,
maar niet vervangen, door het fenomeen van overheid 2.0 of ambtenaar 2.0 dan
wel archivaris 2.0 naar analogie van web 2.0. Kern is dat de eenzijdige (zoge
naamd 'push'-) benadering vanuit de overheid wordt vervangen door een omge
ving waarin interactiviteit, gezamenlijkheid en delen van dingen tussen
deelnemers voorop staat. Het ontwikkelt zich steeds verder met elke keer weer een
nieuwe dimensie. Dat geldt in dezelfde mate voor de wereld van cultureel erfgoed
(e-cultuur), waar het Nationaal Archief ook een belangrijke rol speelt.
Dit alles bij elkaar genomen stelt organisaties, inclusief archiefdiensten, voor de
taak niet alleen zich daaraan aan te passen, maar vooral ook zich goed erop voor
te bereiden en actief deel te nemen. Om dat goed te kunnen doen is het noodza
kelijk dat medewerkers van hoog tot laag goed zijn toegerust en over het vereiste
inzicht en de kennis en vaardigheden beschikken om dat ook daadwerkelijk te
kunnen. Om die reden heeft het Nationaal Archief niet alleen haar ambities in
een nieuwe missie en beleidsplan neergelegd, maar tegelijk een trainingsprogram
ma in het leven geroepen om dat te ondersteunen. In dit artikel zal dit trainings
programma, dat is getiteld 'Ontdek je dNA' digitaal Nationaal Archief), nader
worden beschreven in z'n achtergronden, opzet en uitwerking. Vooropgesteld
moet hier echter worden dat nog geen echte evaluatie kan worden gegeven over
het eindresultaat, aangezien ten tijde van het schrijven van dit artikel het pro
gramma net goed van start was gegaan.
Achtergrond en context
Om te weten wat nodig is om een goed op de behoeften toegesneden trainings
programma op te zetten, is het noodzakelijk om te kijken naar de aard van recente
ontwikkelingen in de wereld om ons heen, zowel op terrein van de opkomende
e-overheid als binnen de cultureel erfgoedsector.
De snelheid van veranderingen ten gevolge van de steeds diepere doordringing
van informatietechnologie in ons dagelijks leven, zowel privé als professioneel,
doet een grote aanslag op ons aanpassingsvermogen. De vernieuwingen en
daaraan gekoppelde mogelijkheden op het terrein van het uitwisselen, gebruiken,
delen en opslaan van gegevens en informatie buitelen over elkaar heen. Jongeren
zijn in het algemeen sneller in het opnemen en toepassen ervan dan ouderen.
Waar het uiteindelijk allemaal toe zal leiden kan niemand precies zeggen; dat het
zeer ingrijpend en zelfs fundamenteel is en zal zijn in de manier van communice
ren en werken is al wel duidelijk.
Het kenmerk dat internet zo specifiek en uniek maakt, is immers dat tijd en
plaats geen rol meer spelen, alles is altijd overal en direct beschikbaar - mits je
een verbinding hebt. De mogelijkheden daarvan worden nu steeds verder geëxplo
reerd en toegepast op allerlei manieren.
De keerzijde van dit alles is dat tegelijkertijd de kwetsbaarheid van de samenleving
aanzienlijk is toegenomen. De afhankelijkheid van elektriciteit, de goede werking
van netwerken en computers is enorm en cruciaal. Zonder deze zaken valt het
gehele kaartenhuis in elkaar en kunnen organisaties en ook de samenleving niet
of nauwelijks meer functioneren. Nieuwe verschijnselen roepen naast allerlei
PROFESSIONAL
154
