maar ook qua onderwerpen komt de AAF vrij traditioneel over, en de bestuurs
leden zijn zonder uitzondering in overheidsdienst.9 Het lijkt erop dat de jongere
archivaris, records manager of informatiewetenschapper zich eerder bij de ADBS
thuis voelt en de titel van archiviste steeds meer voorbehouden blijft aan de klas
sieke, erudiete archivaris als hartstochtelijk verdediger van de patrimoine.
Opleiding
De archivaris is ook in Frankrijk van oudsher een historicus - en bij voorkeur
opgeleid aan de prestigieuze École (nationale) des chartes, die werd opgericht in
1821. Na het behalen van een licence (bachelor) in de geschiedenis, letteren of
kunstgeschiedenis worden de chartistes tot klassiek conservator/archivaris/biblio
thecaris opgeleid10 en kan men sinds 1849 het diplome d'archiviste paléographe
verkrijgen. Sinds twee jaar wordt er ook een onderzoeksmaster aangeboden met
een grotere nadruk op digitale technieken; dit heeft bij de École des chartes de
weg geopend naar meer samenwerking met universiteiten en andere wetenschap
pelijke instituten.
Hoewel de École des chartes nog altijd een grote invloed heeft, is in de laatste jaren
het aantal opleidingen op het terrein van de archivistiek sterk gestegen en hebben
zij zich zowel verbreed en gedecentraliseerd als gespecialiseerd. Momenteel is in
14 steden een bachelor of master op het gebied van de archivistiek te volgen.11
Hoewel bij nieuwe studies veel aandacht is voor nieuwe technieken en informatie
systemen blijft de basis steeds historisch en zijn de studies zonder uitzondering
ondergebracht bij de historische faculteit. Bij vrijwel alle masters is instroming
mogelijk na een studie in geschiedenis of eventueel letteren; opvallend genoeg
bestaat dit studiepad niet na het behalen van een juridische bachelor.12 Bij alle
opleidingen is veel ruimte voor praktische stages. Archivistiek, (documentaire)
informatiewetenschap, informatiekunde en museumstudies vormen vaak aparte
specialisatietrajecten binnen een master met eenzelfde basis en lijken dichter bij
elkaar te staan dan in Nederland.
Beroepsprofielen
Op de site van de AAF is een beroepsprofiel te vinden, dat - hoewel breder in
opzet - in grote lijnen overeenkomt met het Nederlandse beroepsprofiel.
Daarnaast is er een op de site van de Archives nationales een beroepsprofiel te
vinden in de vorm van fiches des métiers, waarin kort de verwachte missie, activi
teiten en taken/competenties van de archivaris in een archiefbeherende instelling
worden opgesomd.13 Het grote verschil met het Nederlandse beroepsprofiel, dat
136
PROFESSIONAL
9 De AAF is, naar het model van het gehele archiefbestel in Frankrijk, strak hiërarchisch georganiseerd.
Aanvankelijk werden alleen alumni van de prestigieuze Ecole des chartes uit Parijs toegelaten; allen waren
in dienst van de staat. Pas in 1970 is dit langzaamaan veranderd en konden ook archivarissen uit de lagere
overheden en de private sector toetreden. http://fr.wikipedia.org/wiki/Association_des_archivistes_
fran%C3%A7ais (geraadpleegd 28 december 2009).
10 In het curriculum zitten onder meer vakken als paleografie, archivistiek, diplomatiek, filologie, kunst
geschiedenis en boekgeschiedenis. Net als voor een baan bij de overheid dient men een concours, een
zwaar examen, af te leggen voordat men kan worden toegelaten. Na de titel van archiviste paléographe kan
men - nogmaals na een selectieprocedure - nog anderhalf jaar doorstuderen aan het Institut national du
patrimoine (1NP), om vervolgens Conservateur du patrimoine te worden, of de studie vervolgen aan l'Ecole
nationale supérieure des sciences de Vinformation et des bibliothèques (ENSSIB) voor de titel van Conservateur
des bibliothèques. Let wel: toelating tot het INP is in de geschiedenis uitsluitend voorbehouden geweest
