Finanzjudentum gelingen sollte, die Völker noch einmal in einen Weltkriegzu
stürzen, dann wird das Ergebnis die Vernichtung derjüdische Rasse in Europa
[sein]".39 Dat voor 12 december 1941 al ruim een miljoen Joden de dood hadden
gevonden, illustreert dat, zoals de Duitse historicus Götz Aly (1947) het noemt,
[pjraktiker der deutschen Rassenpolitik die Ermordung der Juden in alle besetzten
osteuropaischen Landern diskutiert, gefordert oderschon begonnen [hatten], Aber ein
geschossenes Konzept hatten sie vor dem 12. Dezember nicht".40 Met bovenstaande
reconstructie is de 'Wannsee-conferentie' van 20 januari 1942, die tot voor kort
gold als de plaats en het moment waar het besluit tot Endlösung is genomen,
te plaatsen in de context van het nemen van besluiten over hoe die Endlösung zou
worden uitgevoerd.
In de documenten uit die tijd is dus geen 'besluit' of 'bevel' te vinden waarin
onverbloemd en letterlijk de moord op Joden, Roma, Polen, en alle andere
(bevolkings)groepen, is ge- en benoemd. "Een schriftelijk bevel werd nooit
gegeven"41, en dat is bevestigd door Adolf Eichmann SS-Obersturmbannführer en
hoofd van de Organisation der Vertreibung und Deportation der Juden zustandigen
Referats des Reichssicherheitshauptamtes (RSHA) tijdens een politieverhoor in
Jeruzalem in juni 1960. Eichmann antwoordt op de vraag waar hij de brief had
bewaard van Himmler aan de leider van het RSHA Reinhard Heydrich, met het
bevel voor de Endlösung: "Herr Hauptmann, ich kann mir nicht denken, dafi
Elimmler das schriftlich gegeben hat. Das kann ich mir nicht vorstellen".42
Het' zigeunervraagstuk' en de Porrajmos
Het is lastig een moment te vinden waarop het besluit is gevallen, met andere
woorden het bevel gegeven voor de oplossing van het 'zigeunervraagstuk'.
Enerzijds als gevolg van zogenaamde Tarnsprache43 en anderzijds omdat Roma44
- net als Joden - al langer werden vervolgd. Bovendien is in veel gevallen waarin
bij de nazi's sprake was van de vervolging van Joden, impliciet ook de vervolging
van andere (bevolkings)groepen bedoeld; lees in dit geval, Roma.45
HOEZO
OPENBAARHEID
39 Citaat in J. Michman, Met voorbedachten rade. Ideologie en uitvoering van de Endlösung der Judenfrage.
(Amsterdam 1987) p. 27 en Gerlach, 'Die Wannsee-Konferenz', p. 25.
40 Götz Aly 'Der 12. Dezember 1941'.
41 Walter Laqueur, Het gruwelijke geheim. De waarheid over Hitiers "Entlösung" verdrongen, (vertaald door
J. en H.M. Verheydt) (Alphen aan den Rijn 1981) p. 20. Laqueur gaat er overigens van uit dat de opdracht al
in december 1940 is gegeven.
42 Auszüge aus den Tonbandaufzeichnungen der Verhöre Eichmanns durch den israelischen Polizei-Hauptmann Avner
W. Less, Jerusalem, Juni 1960, www.ghwk.de/deut/texte/eichmann.htm (geraadpleegd op 9 oktober 2007).
43 Gerald Fleming, Hitler und die Endlösung. "Es ist des Führers Wunsch (Wiesbaden und München 1982)
p. 33-44.
Tot najaar 1942 wordt de moord op Joden, Roma, Polen, Jehovagetuigen, verstandelijk gehandicapten en
alle andere (bevolkings)groepen die als a-socialen, Untermenschen of anderszins zijn aangeduid, in officiële
documenten nog gecamoufleerd met de woorden 'Aussiedlung''Umsiedlung' en Evakuierung', in het geval
van Roma ook als 'Einlieferung''Abschiebung' of 'Transport'Dit verandert na een bijeenkomst op
14 september 1942 in Berlijn waarover Minister van Justitie Otto Thierack meldt dat Goebbels vindt dat
"Juden und Zigeuner vernichtet werden sollen". Zie: Michael Zimmerman, Rassenutopie und Genozid.
Die nationalsozialistische "Lösung der Zigeunerfrage"(Hamburg 1996) p. 300, 367.
44 Hier slechts Roma en niet ook Sinti, Luri, Zott, Bozo, etc genoemd, omdat de naam Roma het best op 'alle
zigeurners' van toepassing lijkt te zijn.
45 Vergelijk een besluit van de National-Sozialistische Deutsche Arbeiter Partei NSDAP, van 20 mei 1942:
"Da die Zigeuner gewisse rassische Aehnlichkeiten mit Juden aufweisen, sie auch arbeitsrechtlich in gleicher
Weise zu behandeln [sind] wie Juden. Die arbeitsrechtliche Gleichstellung der Zigeuner mit den Juden
bedeutet, dass alle Sondervorschriften aufdem Gebiet des Sozialrechts, die für Juden erlassen worden sind, in ihrer
jeweiligen Fassung auch für Zigeuner gelten.Zie: Joachim S. Hohmann, Verfolgte ohne Heimat. Geschichte der
Zigeuner in Deutschland. (Frankfurt am Main, Bern, New York, Paris, 1990) p. 150 e.v.
208
