Openbaarheid van bestuur in Frankrijk10
De Wet van 17 juli 1978
De wet die de openbaarheid van bestuur in Frankrijk regelt, de 'Franse WOB',
is een wet uit 1978. 'Loi no. 78-753 du 17 juillet 1978: libre accès du public d la
documentation administrative' regelt de toegang van het publiek tot overheids
documenten11, en niet, zoals in Nederland, tot overheidsinformatie. De wet geeft
ieder persoon een uitgebreid recht op openbaarheid van documenten, opgemaakt
door een overheidsorgaan, ongeacht hun vorm of hun drager. De toegang dient
te worden verleend aan iedere fysieke of rechtspersoon, ongeacht zijn/haar
nationaliteit. De redenen voor de aanvraag hoeven niet te worden gemotiveerd.12
Iedere burger heeft in principe het recht om documenten in te zien die worden
beheerd door een overheidsorgaan, of een private rechtspersoon die bekleed is
met een publieke taak.13
Om er voor te zorgen dat de wet juist wordt toegepast, is er een Commissie in het
leven geroepen die daarop moet toezien, de Commission d'Accès aux Documents
Administratifs (CADA). Er bestaat namelijk een aantal gronden waarop raadple
ging van overheidsdocumenten geweigerd kan worden. Dit is het geval wanneer
de inhoud van het opgevraagde document informatie bevat die raakt aan:
de geheimhouding van de ministerraad of lagere overheden;
de geheimhouding van de nationale defensie en het buitenlands beleid;
de nationale geldwaarde en de Staats- en Openbare veiligheid;
de voortgang van in gang gezette juridische procedures, zonder dat de
bevoegde autoriteit hieraan zijn goedkeuring heeft gegeven;
de persoonlijke levenssfeer, en van personeels- en medische dossiers;
het handels- en industrieel geheim;
met lopende onderzoeken naar fiscale fraude of fraude met invoerrechten;
of, in algemene zin, met geheimhouding die valt onder wettelijke
bescherming.14
Indien een verzoek om inzage wordt geweigerd, ontvangt de aanvrager motivering
van deze beslissing in een schriftelijke vorm.15
De Wet van 12 april 2000
De rol van de CADA veranderde met de Wet van 12 april 2000. Deze wet betekent
daarmee een aanvulling op de Wet van 17 juli 1978. De bevoegdheden van de
CADA zijn met deze Wet van 12 april 2000 'betreffende de rechten van burgers in
hun omgang met het openbaar bestuur' uitgebreid.16 De CADA, die sinds de Wet
van 17 juli 1978 al een controlerende en bemiddelende rol had bij de uitvoering,
heeft met de Wet van 12 april 2000 ook een adviserende rol verkregen indien zich
moeilijkheden voordoen bij het krijgen van toegang tot overheidsdocumenten.
Zo kan in dergelijke gevallen om een bindend advies worden gevraagd. Dit
heeft betrekking op o.a. de toegang tot documenten in openbare archieven, bij
numerieke lijsten of databestanden waarbij de aanvrager een derde partij is,
JAAP VAN RIJSWIJCK OPENBAARHEID VAN OVERHEIDSDOCUMENTEN EN ARCHIEVEN IN FRANKRIJK
11 'Loi No 78-753 du 17 juillet 1978 portant diverses measures d'amélioration des relations entre
l'administration et le public et diverses dispositions d'ordre administrative, social et fiscal', in:
Direction des archives de France, Principaux Textes relatifs aux Archives en vigueur au lex mars 1996
(Paris 1996) p. 57.
12 www.cada.fr.
13 Artikel 2, Direction des archives de France, Principaux Textes, p. 57.
14 Art 6., Ibidem, p. 58.
15 Art 7., Ibidem, p. 59.
16 www.legifrance.gouv.fr.
167
