Aan de wet kleven echter ook een aantal nadelen. Zo beweren ambtenaren dat
informatie ook wel werd aangevraagd om hen te chanteren. Verder vroegen
sommige burgers eenvoudigweg teveel informatie aan om aan te voldoen.74 De
regering is er verder achter gekomen dat in veel andere landen stukken betref
fende intern beraad uitgesloten zijn van wetgeving rondom openbaarheid van
overheidsinformatie. De regering heeft dan ook aangekondigd om een
amendement in te dienen om dit intern beraad (de 'file notings') te regelen in de
RTI-Act. Het zou, aldus de regering, betekenen dat ambtenaren niet meer vrij van
gedachten kunnen wisselen over bepaalde beleidskwesties.
Zo blijft openbaarheid van overheidsinformatie een krachtenspel tussen overheid,
ambtenarenapparaat en actiegroepen. Ondertussen zijn er actiegroepen in andere
Aziatische landen die naar India kijken. Soortgelijke campagnes worden hier
opgezet.75
Politiek-culturele verklaringen
In vergelijking met andere landen heeft India zeer vergaande wetgeving op het
gebied van openbaarheid van overheidsinformatie. Zo kunnen de informatie
commissies boetes uitdelen aan ambtenaren die de wet niet uitvoeren. Stukken
betreffende intern beraad zijn openbaar voor de Indiase burgers, ondanks het
voornemen van de regering de wet op dit punt te gaan wijzigen. En als laatste
voorbeeld, burgers in India kunnen informatie aanvragen over individuele geval
len. In Nederland dient er sprake te zijn van een 'bestuurlijke aangelegenheid'.
Hoewel dit laatste extensief wordt uitgelegd, blijft bepaalde informatie daarom
buiten de werkingssfeer van de WOB.76
Dat de wetgeving in India zo verstrekkend is, komt vooral doordat grassroot
organisaties de belangrijkste aanjagers zijn om openbaarheid van overheidsinfor
matie te bewerkstelligen. Veelbetekenend is dat de wet niet 'Freedom of Information
Act', maar 'Right to Information Act' heet. De actiegroepen en in het kielzog
daarvan de Indiase overheid zien openbaarheid van overheidsinformatie als een
recht van het volk. De burger moet kunnen controleren of de overheid zijn werk
naar behoren uitoefent. Daarmee is India een uitzonderlijk land geworden, want
een miljard Indiërs zijn nu de controlerende macht geworden van het over
heidsapparaat. In een video werd zelfs expliciet gezegd dat het volk nu dezelfde
rechten heeft als de parlementariërs in het Lagerhuis en andere vertegen
woordigende lichamen.77
Deze Indiase actiegroepen hameren zo op openbaarheid van overheidsinformatie
omdat men een halt wil roepen aan corruptie. Vooral de ongeletterde onderklasse
wordt hiervan de dupe. Actiegroepen, vaak geïnspireerd op uit het gedachtegoed
van Mahatma Gandhi, komen juist op voor deze onderklasse. Door openbaarheid
van informatie krijgt men zicht op de corruptie van zowel de bestuurslaag als het
ambtenarenapparaat. Vervolgens kan men dit succesvol aan de kaak stellen.
MAAIKE BERGMANS, EVERT FLORIJN, MARIS KA HEI J MANS-VAN BRUGGEN, JULIA ROM IJN-WIXLEY, ARON DE VRIES
VOORBIJ GEHEIMHOUDING IN HET GEMENEBEST
72 Ibidem.
73 'Madhya Pradesh official fined under Right to Information Act', India eNews.com 8 juni 2006.
www.indiaenews.com/india/20060608/10716.htm. (geraadpleegd op 18 januari 2007).
74 Swathi Shivanand, 'Bangaloreans assert their right to information'.
75 Muhammed Aftab Alam, 'Interesting, encouraging things are happening in India'.
76 Daalder, Toegang tot overheidsinformatie, p. 110-119.
77 Zie http://indiarti.blogspot.com. (geraadpleegd op 16 januari 2007).
153
