concept of freedom of speech, though not absolute, is a factor which should make one
wary when secrecy is claimed for transactions which can, at any rate, have no
repercussions on public security".36 Deze uitspraak bleek belangrijk in het latere
debat rondom openbaarheid van overheidsinformatie in India. Met name actie
groepen beriepen zich veelvuldig op dit arrest om te eisen dat er een duidelijke
wetgeving rondom openbaar kwam.
"Time to speak up friends"37
In de jaren tachtig ontstond een kleine grassroot organisatie in de woestijn van
Rajasthan. Onder leiding van Aruna Roj kwamen zij op voor een lokale bevolking
die te lijden had van een leven onder het bestaansminimum en grotendeels onge
letterd was. In 1990 werd deze organisatie omgedoopt tot de Mazdoor Kisan Shakti
Sangathan (MKSS). Succesvol en geweldloos wist de MKSS te bereiken dat het
minimumloon van de arme landarbeiders verhoogd werd. In 1994 begon men
met het houden van openbare bijeenkomsten (jan sunwais). Al snel begon men
op deze bijeenkomsten te eisen dat 'copies for all documents related to public works
are made available to the people, for a people's audit'.38 Toen men deze verkreeg,
bleek dat ambtenaren geld in eigen zak hadden gestoken dat bedoeld was voor
landarbeiders en voedselhulp aan de aller armsten.39 Op 5 april 1995 verklaarde
de minister-president van Rajasthan dat in zijn staat de eerste wetgeving zou
komen op het gebied van openbaarheid van overheidsinformatie.40 Het zou nog
tot 2000 duren voordat de wet van kracht werd. Tamil Nadu en Goa kregen in
1997 al wetgeving.
De MKSS werd gesteund door vele actiegroepen in Rajasthan en kreeg nationale
aandacht in de media. In 1997 werd de National Campaign for People's Right
to Information (NCPRI) opgericht, waarin de MKSS en andere actiegroepen ver
tegenwoordigd waren. Zij drongen krachtig aan op nationale wetgeving. Men
verkreeg eerst wetgeving in deelstaten. Naast Tamil Nadu en Goa in 1997 en
Rajasthan in 2000 kregen ook Karnataka (2000), Delhi (2001), Maharashtra
(2002), Assam (2002), Madya Pradesh (2003) enjammu Kashmir (2004)
eigen wetgeving. Dit bracht weer veel zaken van corruptie aan het licht. Grassroot
organisaties zorgden er bijvoorbeeld voor dat bewoners van sloppenwijken in
Delhi informatieverzoeken indienden over hun leefomstandigheden.41
Eind jaren negentig werd er gewerkt aan nationale wetgeving. Een werkgroep
onder leiding van Hari Dev Shourie kwam met een ontwerp wetsvoorstel.
Dit ontwerp vormde de basis voor het wetsvoorstel, de Freedom of Information Bill
2000. Pas in 2002 werd de wet, de Freedom of Information Act, ingevoerd.42
Er was onmiddellijk veel kritiek op deze wet. Met name de volgende kritiekpunten
werden gehoord:
MAAIKE BERGMANS, EVERT FLORIJN, MARIS KA HEI J MANS-VAN BRUGGEN, JULIA ROM IJN-WIXLEY, ARON DE VRIES
VOORBIJ GEHEIMHOUDING IN HET GEMENEBEST
37 Zie de film Right to information and corruption op:
http://indiarti.blogspot.com/2006_08_01_indiarti_archive.html. (geraadpleegd op 1 januari 2007).
38 Harsh Mander en Abha Singhal Joshi, 'The movement for right to information in India', in:
People's power for the control of corruption.
Zie http://www.foi-asia.org/India/AJfullreport.pdf. (geraadpleegd op 31 december 2006).
39 The World Bank, PREMnotes. Public sector 93 (oktober. 2004).
40 Ibidem.
41 Muhammed Aftab Alam, 'Interesting, encouraging things are happening in India: only if we had an urge
to know', The News on Sunday, www.jang.com.pk/thenews/feb2006-weekly/nos-05-02-2006/poll.htm#3.
(geraadpleegd op 18 januari 2007).
42 Zie voor de Freedom of Information Bill 2000: Mendel, Freedom of information, p. 43-48.
147
