Gezondheid en veiligheid
Communicatie tussen overheid en de koningin
Onvolledige informatie om het publieke gedrag niet te beïnvloeden
Privileges verstrekt door de overheid
Handelsgeheimen
Veel van deze 'exemptions' vervallen wanneer documenten ouder zijn dan dertig
jaar.24 Men dient dan te denken aan uitzonderingen als de bescherming van over-
heidsrelaties binnen het Verenigd Koninkrijk, de rechtbankadministraties, en
bescherming van interne overheidsprocessen.
Naast de uitzonderingsgronden van de FOIA kent ook de DPA een paar aanvul
lende 'exemptions'. Zo is belastinginformatie in principe niet openbaar, netzo
min persoonlijke informatie met betrekking tot gezondheid, opleiding en sociaal
werk. Ook de gegevens die leiden tot statistieken zijn in principe niet openbaar.
De praktijk
Hoewel men misschien niet kan spreken van een revolutie in openbaarheid
van overheidsinformatie in Groot-Brittannië, kan men ook allerminst spreken
van een evolutionaire ontwikkeling. In vier jaar tijd is het gehele corpus van de
juridische en wetgevende macht herzien. Het is nog niet goed mogelijk om uit
spraken te doen over de impact van de FOIA op het leven in Groot-Brittannië.
Recente tellingen wijzen uit dat centrale overheidsafdelingen per maand gemid
deld tweehonderd aanvragen krijgen, tegen achtenveertig voor de lokale over
heden. Deze cijfers zijn echter allesbehalve hard: sommige overheden zien alle
vragen als 'FOI-requests', andere alleen de vragen die enig onderzoek vergen.
Het is echter opvallend dat veel vragen betrekking hebben op contracten van de
overheid. Het is de vraag of het aantal FOIA-requests opweegt tegen de enorme
investeringen die de overheid zich heeft moeten getroosten in de ICT-structuur
en de stroomlijning van processen.25
Politiek-culturele verklaringen
Hoe is de geschiedenis van de totstandkoming van openbaarheidswetgeving te
verklaren? Deze paragraaf heeft als doel om een verklaring te geven vanuit de
politiek, de wetgeving en de samenleving.
Politieke verklaring
Het systeem van de overheid is in Groot-Brittannië een complex geheel, dat
moeilijk is te begrijpen voor een buitenstaander. De politieke verhoudingen in
Groot-Brittannië zijn vormgegeven tijdens een lange traditie. Officieel is
Groot-Brittannië een constitutionele monarchie, waarbij de premier en diens
kabinet de uitvoerende macht bekleden. De ministers zijn verantwoording
verschuldigd aan het parlement, ofwel het wetgevende orgaan. Het Lagerhuis en
het Hogerhuis hebben de bevoegdheid om (onafhankelijk van politieke voor
gangers) wetten en decreten uit te vaardigen.26
OPENBAARHEID IN DE PRAKTIJK
24 S. Broughton, 'Record preservation and FOI access', Update 5, nr. 1-2 (2006) p. 47-48.
25 K. Thomas, 'FOI IN ACTION; What effect has the Freedom of Information Act had on the day-to-day
workings of information departments in the public sector? Kim Thomas investigates', Information World
Review 214 (2004) p. 12-14.
144