Opvallend is dat het aantal genomen besluiten terugloopt vanaf het jaar 2000.
De oorzaak van deze terugloop is tweeledig. In de eerste plaats is er in 2000 een
toename in het aantal verzoeken om inzage ontstaan.13 Waarschijnlijk is dit naar
aanleiding geweest van een besluit van 3 december 1999, waarin de gemeente
archivaris door de gemeente Amsterdam gemandateerd werd om namens het
college van burgemeester en wethouders dispensatiebesluiten te nemen.14
Dit mandaat had mede tot gevolg dat van gemeentelijke overheidsinstellingen
afkomstig niet-openbaar archiefmateriaal als het ware 'toegankelijker' werd. De
verzoeker hoefde immers niet meer naar bijvoorbeeld de gemeentelijke Sociale
Dienst alvorens hij, na toestemming, bij het Stadsarchief de stukken in kon zien,
maar kon zich voortaan direct tot de gemeentearchivaris richten. De extra
verzoeken die rond 2000 door dit mandaatbesluit binnenkwamen, geven echter
een vertekend beeld in vergelijking met de aanvragen van de jaren daarna.
Een tweede oorzaak voor de afname van het aantal verzoeken is simpelweg het feit
dat steeds meer dossiers uit het archief van de Sociale Dienst openbaar worden.
De dossiers zijn immers 75 jaar na de laatste aantekening niet-openbaar. In 2000
was een dossier dus nog openbaar als het vóór 1925 gesloten was, in 2005 was dit
al vóór 1930. Daar een groot deel van de verzoeken betrekking heeft op dit
archief (zie tabel 2), heeft dit een grote invloed op het totale aantal verzoeken.
NICO VRIEND REGELS EN MENSELIJKHEID
Jaar
Aantal
2000
2001
2002
2003
2004
2005
43
35
28
21
12
16
155
2000-2005
Tabel 1. Aantal genomen besluiten bij het Stadsarchief Amsterdam, 2000-2005
12 Dit wordt niet altijd consequent gedaan. Het komt voor, dat bij een bijna identiek genealogisch-persoonlijk
onderzoek de ene keer een onderzoeksverklaring moet worden getekend, terwijl dit de andere keer niet
wordt gedaan. Voor voorbeelden, zie besluiten 2004-003; 2004-005; 2005-012 en 2005-013
(de besluiten zijn te vinden in de interne map Dossiers dispensaties 2000-heden, nummer AZ 991).
13 Het exacte aantal besluiten van vóór 2000 is moeilijk na te gaan. Gegevens van de besluiten van vóór
2000 zijn namelijk alleen op naam van de verzoeker te achterhalen, niet op jaar. De toename van het aantal
verzoeken rond 2000 is mij echter door medewerkers van het Stadsarchief Amsterdam meegedeeld.
14 'Mandaatbesluit Gemeentearchief, extract uit: Het Boek der Besluiten van Burgemeester en Wethouders van
Amsterdam, nr. 1999/11138 (3 december 1999). 'Mandaatbesluit Gemeentearchief (mandatering
bevoegdheden op het werkterrein van het Gemeentearchief Amsterdam aan de directeur van het
Gemeentearchief Amsterdam)', Gemeenteblad, afd. 3B, nr. 42 (5 september 2003).
107
