DE ERFGOEDINSTELLING EN HAAR PUBLIEK
Standaardisering
Zorg ervoor, dat steeds op dezelfde manier gevraagd wordt of mensen bereid zijn
mee te doen aan het onderzoek. Als de manier van vragen niet gestandaardiseerd
is, is er een kans dat alleen al de manier van aanspreken van invloed is op wie
wel en niet mee wil doen aan het onderzoek. Een begin kan zijn: "Mag ik u een
paar vragen over het museum stellen? Het duurt ongeveer ....minuten." Verder is
van belang dat je aangeeft wat het doel van de vragenlijst is, dat de vragenlijst
anoniem is (tenzij anders is afgesproken) en dat de gegevens vertrouwelijk
behandeld worden. Leg kort uit op basis waarvan de respondenten geselecteerd
worden, hoe je de vragenlijst afneemt en hoe men hem moet invullen. Leg uit
hoe de informatie gebruikt zal worden. Begin met makkelijke vragen en bedank
na afloop voor de medewerking.
Ook de presentatie van de vragenlijst is belangrijk. De aantrekkelijkheid van het
formulier of de lay-out van het computerscherm kan bijdragen aan de bereidheid
de vragen te beantwoorden en de gehele vragenlijst af te werken. Het gebruik van
plaatjes, pictogrammen en symbolen kan de aantrekkelijkheid verhogen.
Praktische suggesties
Algemeen
Noteer en vertel waar (en hoe) men de ingevulde vragenlijst kan inleveren.
Controleer of datgene dat als "tegenprestatie" is beloofd, ook beschikbaar is.
Noteer het aantal mensen dat weigert aan het onderzoek deel te nemen. Als
80% van de mensen die gevraagd worden mee te doen weigert, is het zaak de
oorzaken daarvan te achterhalen. In musea is het aantal weigeringen om mee
te doen aan een publieksonderzoek over het algemeen erg laag.
Uitverkoren vragen
Elke vraag moet onmisbaar zijn
Elke vraag is maar op één manier te interpreteren
Geef duidelijk aan welke vragen overgeslagen kunnen worden
Wees er zeker van dat de vraagnummers (nog steeds) kloppen
Stel geen twee vragen tegelijk
Dus niet:
Wat vind je van de kwaliteit en de prijs van de audiotour?
aantrekkelijk
niet aantrekkelijk
Als ik aantrekkelijk aankruis heeft dit dan betrekking op de prijs,
op de kwaliteit of op beide?
Antwoordcategorieën
Als je een open vraag wilt stellen, vraag jezelf dan steeds af of het wel ver
standig is hier een open vraag te stellen. De vraag: Wat is uw beroep is een
goed voorbeeld. Op deze open vraag zijn zoveel antwoorden mogelijk, dat het
categoriseren een enorm karwei is, los van het feit dat je soms moet raden
wat een bepaald beroep inhoudt. Deze voorbeeldvraag is dus af te raden.
62
JAN SAS OBSERVEREN OF ENQUÊTEREN? EEN BEKNOPT OVERZICHT VAN ONDERZOEKMETHODEN
Houdt de "anders" categorie klein. Als veel mensen niet met de auto
komen is de volgende voorbeeldvraag niet aan te bevelen.
Met welk vervoermiddel bent u naar het museum gekomen?
auto
anders (s.v.p specificeren
Kies voor meer categorieën (zie hierboven waar meer vervoermiddelen
genoemd staan.)
Moeten de antwoordmogelijkheden gebalanceerd zijn of niet?
Nee! Ofwel de vraag "Houdt u van klassieke muziek?" hoeft niet persé de
antwoordcategorieën "ja", "een beetje" en "nee" te hebben. Wie een onder
zoek doet onder liefhebbers en weet dat bijna niemand "nee" zal invullen, is
er wellicht bij gebaat te weten hoe veel men van klassieke muziek houdt.
Dan kunnen de antwoordcategorieën scheef verdeeld zijn:
Vreselijk veel
Heel veel
Veel
Tamelijk veel
Een beetje
Niet
In dit voorbeeld is het aantal positieve antwoorden duidelijk veel groter dan
het aantal negatieve.
Wees alert op overlappende categorieën:
Dus niet:
jonger dan 15 jaar
niet ouder dan 14 jaar
15-20 jaar
20-25 jaar
Wees alert op niet aansluitende categorieën
Dus niet:
Wat is uw leeftijd?
28+
28-
Taalgebruik
Gebruik eenvoudig Engels (Nederlands).
Vermijd jargon/technische termen.
Wees precies: vermijd 'vaak', 'veel keer', etc.
Bezoekt u vaak een museumDan weetje nog niets, want wat is 'vaak'?
Let op typefouten spelfouten d's&t's.
Gebruik neutraal taalgebruik.
Dus niet:
Vind je ook niet dat
63
