g
gen
gsapparaat
gsbeleid
gsbewijs
gscode
gsmiddel
gsweg
Archiefontsluiting
in de praktijk
Inleiding: toegankelijkheid en toegang
In een jaarboek over toegankelijkheid moet toch zeker de vraag worden gesteld of
de archivaris met zijn toegangen ook werkelijk toegang verschaft tot niet alleen
het door hem beheerde, maar vooral tot het door het publiek gewenste domein.
Of, anders gesteld, beantwoordt de door de archivaris geboden toegankelijkheid
aan de informatiebehoeften van de moderne samenleving. Het lijkt een enigszins
overbodige vraag in het licht van de vele discussies die al zijn gevoerd over de
gebruiksvriendelijkheid van de traditionele producten van archivistische arbeid:
inventarissen en nadere toegangen. We zijn het er nu toch wel over eens dat de
archivaris een vraaggerichte houding moet aannemen en dat hij zijn toegangen
moet inrichten naar de wensen van de gebruiker. Die opdracht lijkt ook steeds
eenvoudiger omdat de mogelijkheden van de moderne informatietechnologie een
belangrijke steun in de rug geven om de effectiviteit van onze zoekinstrumenten
voor een breder publiek te vergroten. Alom zien we op het internet de resultaten
van de moderne, meer publieksgerichte aanpak. Toch blijft er een gevoel van
onbehagen, ondanks alle ontwikkelingen die in gang zijn gezet, ondanks alle ini
tiatieven om tot digitale archievenoverzichten en doorzoekbare, met elkaar ver
bonden databases te komen. Zijn we op de goede weg? In dit jaarboek wijst Hans
Hofman er op dat in de praktijk traditionele toegangen zonder al te veel samen
hang op internet worden gezet. Er is, zo stelt Hofman, een overgang noodzakelijk
van traditionele naar andere, moderne manieren van toegankelijk maken.
De openheid van internet vereist, aldus Hofman, "analyse en studie van wat
anderen doen, het evalueren van en aansluiting zoeken bij nieuwe vormen van
toegankelijk maken In de huidige archiefpraktijk in Nederland vindt dat
nog onvoldoende plaats".1 Nu is het opnieuw doordenken van het begrip toe
gankelijkheid binnen de dimensies van het world wide web van essentieel belang
-dit jaarboek levert daarin zijn eigen bijdrage- maar evenzeer is het van cruciaal
belang dat de moderne toegankelijkheid ook wordt gerelateerd aan de manier
toegan
HOOFDSTUK
1 Hans Hofman, 'Het eeuwige zoeken. Toegankelijkheid: weten, zoeken, vinden', in deze bundel pp.44-67.
205
