Nieuws
uit het
veld
Russen voelen zich
bespioneerd door
Windows 10
Amsterdam betaalt
erfpachtboetes
joden terug
'Dossier
Staatsgeheimen'
6LM &IEÜ1VV
Een Russisch advocatenkantoor heeft
een klacht ingediend bij het Russische
openbaar ministerie. Onderwerp van de
klacht: Windows 10. Of beter gezegd:
het verzamelen van gegevens door
Windows 10.
Nabestaanden van joodse Amsterdam
mers die tijdens de Tweede Wereld
oorlog onterecht erfpacht moesten
betalen, kunnen een aanvraag doen om
het geld terug te krijgen. Als het verzoek
terecht is, betaalt de gemeente het
bedrag terug.
Uit onderzoek van het NIOD blijkt dat de
gemeente na de oorlog aan zeker 240
mensen een boete heeft gestuurd voor
niet-betaalde erfpacht, terwijl ze waren
ondergedoken, vastgezet of naar
concentratiekampen gestuurd. Ook is er
onderzoek in de Amsterdamse archieven
gedaan naar 'slapende girorekeningen'
van oorlogsslachtoffers tussen 1940 en
1954. Daaruit blijkt dat er zo'n 900
rekeningen nooit meer zijn opgevraagd,
waardoor het geld naar de gemeente
ging. Nabestaanden kunnen ook dat
geld terugvragen. Veel joden bleken al
voor de oorlog hun geld te hebben
opgenomen. Een aantal mensen had
nog honderd gulden op de rekening
staan, maar meestal ging het om enkele
tientallen centen.
Bron: www.nos.nl
Windows 10 veroorzaakt de laatste tijd
commotie. Veel gebruikers hebben de
indruk dat Microsoft meer gegevens
over het reilen en zeilen van hun pc
verzameld dan nodig is, en ook meer
dan het bedrijf vroeger deed. Kleinere
piratensites doen Windows 10 nu in de
ban of overwegen dat te doen, uit vrees
dat Windows 10 de anonimiteit waarop
hun model is gestoeld, ondergraaft.
Nu komt daar dus een officiële klacht
bij. Het Russische advocatenkantoor is
van mening dat Windows 10 op illegale
wijze gebruikersgegevens verzameld en
mogelijk in strijd is met de Russische
privacywetgeving. Dit is gebaseerd op
de wijze waarop Windows 10 omgaat
met locatiegegevens, wachtwoorden,
agenda-informatie, browsergeschie-
denis, spraakopnames en het delen van
elektronische berichten.
Het is nog niet bekend wat het
openbaar ministerie met de klacht gaat
doen en of het een formeel onderzoek
instelt. Die kans is wel aanwezig. Het
advocatenkantoor is namelijk niet de
enige partij die bedenkingen heeft. In
de Douma, het Russische parlement,
hebben vertegenwoordigers van
verschillende politieke snit hun zorgen
geuit over het verzamelen van gegevens
door Windows 10. Sommigen pleiten
voor een verbod op gebruik van
Windows 10 door overheidsorganisaties,
anderen willen een stop op de export
van tot privépersonen herleidbare
gegevens via Windows 10.
Bron: www.automatiseringsgids.nl
De jonge journalisten Anoek Nuyens en
Lynn Berger legden voor De Correspon
dent een 'Dossier Staatsgeheimen' aan.
Daarmee hebben ze in België een
belangrijke bijdrage geleverd aan de
discussie over de openbaarheid van de
collaboratiearchieven.
Nuyens en Berger schreven voor De
Correspondent een reeks van tien artikelen
over de mechanismen van geheimhouding
en de spanning tussen openbaarheid en
staatsveiligheid. Ook zochten ze uit hoe
archieven in Nederland en België eigenlijk
werken en welke rol deze instellingen
kunnen spelen in het nationale debat.
'We hebben dagen rondgehangen tussen
stapels dozen en meters papieren mappen
en echt niet altijd met het gedroomde
resultaat', vertelt Nuyens. In hun zoektocht
naar en in archieven kregen ze veel hulp
van archivarissen. Nuyens noemt hen 'het
geheugen en geweten van wie wij samen
zijn'.
In de gesprekken met de Belgische
archivarissen kwam het Correspondenten
team erachter dat veel archiefmedewer
kers gefrustreerd zijn door hun nationale
archiefwet. België houdt de archieven over
het collaboratieverleden gesloten voor
burgers. In Nederland is dat archief sinds
2000 beperkt toegankelijk voor het
publiek. Iedereen mag komen graven naar
het oorlogsverleden van zijn familie, ook al
mag je de documenten niet kopiëren of
fotograferen.
Belgische archiefmedewerkers en historici
vinden dat de geheimzinnigheid in hun
land mythes over de oorlog in stand houdt.
Een van de hardnekkigste verhalen is dat
de meeste Vlamingen fout zijn geweest,
terwijl de Walen juist massaal in het verzet
hebben gezeten. Volgens Nuyens kijken de
Belgen met bewondering naar de open
manier waarop Nederland omgaat met zijn
oorlogsverleden en zouden ze graag zien
dat dit proces ook in België op gang komt.
Met hun artikelenreeks, die ook verscheen
op de site Apache.be, lijken Berger en
Nuyens de discussie in België te hebben
opengebroken: staatssecretaris Elke Sleurs
van Wetenschapsbeleid wil nu afspraken
maken met justitie over verbetering van
de toegankelijkheid van archieven over de
bestraffing van collaborateurs na de oorlog.
Bron: www.vvoj.nl
8 2015 nummer 8
