Verhalen
Nieuwe taal
Dinsdag 9 juni
Parallelsessies
Bart Severi, hoofd van de coördinerende archiefdienst van de
Vlaamse overheid, vertelde in zijn sessie over Digitaal Archief
Vlaanderen. Dit project is in 2014 gestart om een gemeenschap
pelijke oplossing voor de betrouwbare archivering van digitale
overheidsinformatie te realiseren.
De dag werd afgesloten met onder meer een praatje van
burgemeester Lucas Bolsius, voorheen wethouder in Rotterdam en
dat was te merken ('hallo Jantje Steenhuis') en de presentatie van
maar liefst twee Archiefschoolschriften over de archiefateliers.
Tafelgesprek.
tafel te zitten. Een tafelgesprek over de samenwerking tussen
BRAIN en KVAN meed de heikele punten (fusie, instellingen
lidmaatschap) niet, maar weerspiegelde vooral de wil van de
voorzitters van beide organisaties om de samenwerking tot een
succes te maken. Tafelgenoten onderschreven met name het
belang om een gezamenlijke spreekbuis te hebben, een aan
sprekende vertegenwoordiger van het vak die in de media op kan
treden. Na de pauze begonnen weer een aantal parallelsessies.
De workshop 'storytelling' door de Vertelacademie werd goed
bezocht. Verhalen komen het meest tot leven in beelden. En in
archieven zitten zo veel mooie verhalen verstopt! Die moeten we
gebruiken en vertellen. Maar hoe doen we dat? Verhalen bestaan
uit vijf bouwstenen: een expositie (omgeving: wie, wat, waarom,
wanneer), een motorisch moment (er komt activiteit in het verhaal),
een climax, afloop en tot slot een eindbeeld (conclusie/moraal).
Als er een verhaal wordt verteld, geeft ieder daar zijn of haar eigen
interpretatie aan. Dat blijkt ook als we onze ogen moeten sluiten
en luisteren naar een verhaal over een boswandeling die eindigt
aan een strand. Bij de een was de lucht hemelblauw, bij de ander
grijs. De ene zee was wild, terwijl de ander een zachtjes kabbelende
zee voor zich zag. Opvallend: we 'bleven' allemaal in de buurt en
niemand stelde zich een wandeling door een jungle of een
paradijselijk strand voor...
Fiorella Foscarini, 'assistant professor' bij Mediastudies aan de
Universiteit van Amsterdam, vertelde in haar presentatie 'Records
as tools for making and sharing knowledge in organizations' hoe
systemen voor records management bijdragen aan het ontstaan en
delen van kennis, en vervolgens de ontwikkeling van pro
fessionele identiteiten. Foscarini maakte gebruik van andere
wetenschappen om een frisse blik op het archiefwezen te creëren
met een nieuwe 'taal'. Het bekijken van een organisatie vanuit het
denken dat binnen een organisatie gewerkt wordt met 'genres'.
Bijvoorbeeld: tekstueel in de vorm van een persoonlijke notitie of
ambtelijk stuk, niet-tekstueel in de vorm van overleggen en de
rituelen die daarbij horen. Foscarini: 'Knowledge transfer
knowledge transformation' en 'learning-to-do leraning-to-be'.
Seth van Hooland, 'associate professor' aan de Vrije Universiteit van
Brussel, gaf in zijn sessie een overzicht van de huidige strategische
mogelijkheden voor de archiefsector om waardevolle bestaande
metadata beschikbaar te stellen als linked data.
In alle vroegte was er de ledenvergadering van de KVAN, waar
Marianne Loef haar Raad voor Cultuur-stokje overdroeg aan
Corrie-Christine van der Woude. Ook werd de intensivering van de
samenwerking tussen BRAIN en KVAN toegelicht: er komt een
gezamenlijk beleidsplan.
De tweede congresdag startte officieel plenair met de keynote van
Rik Maes, onder meer hoogleraar aan de Radboud Universiteit,
over de renaissance van de informatiedienstverlener. Maes sprak
over de informatieprofessional 3.0. Hij kwam daarbij aan het
scheidsvlak en tevens het raakvlak tussen de verschillende
beroepsgroepen die zich informatieprofessional noemen: ICT'ers,
archivarissen, bibliothecarissen. Zij hebben gemeen dat zij zich met
informatie bezighouden, maar wat bindt hen en wat scheidt hen?
Maes ontpopte zich als een humoristische presentator met
grappige oneliners. Het zijn turbulente tijden (digitalisering) maar
dat is op zich in de geschiedenis niet uniek. Elke generatie waant
zich op een uniek keerpunt. Kennis die we hebben opgedaan in
het verleden passen we toe op situaties van nu. Hoe zinvol is dat?
Managers hakken naar eigen zeggen knopen door. Maes:
'Misschien moeten ze dat helemaal niet doen, maar moeten ze
juist leren om knopen te ontwarren.' En: 'We bereiden ons telkens
voor op dingen die niet gebeuren en niet op de dingen die ons
overkomen.' Maes bepleitte voor onze instellingen een heldere
'governance' gericht op innovatie. We moeten daarbij niet louter
als professional optreden, maar de liefhebber in ons weer toelaten.
Het idee om de gebruiker van het archief niet langer als 'klant'
(met vaste klantkenmerken) te zien maar als mens, werd door de
zaal omarmd.
Ook op de dinsdag volgden er na de keynote drie parallelsessies in
de ochtend en middag. Pieter de Bruijn, werkzaam als onderzoeker
bij de Erasmus Universiteit Rotterdam, verzorgde een sessie over
erfgoedonderwijs. Het gaat bij educatieve activiteiten om méér dan
enkel iets tonen.
Parallelsessie van het Team Internationale Misdrijven van de Landelijke
Recherche.
16 2015 nummer 6
