Uitgelezen
Aanleiding
Herkomstbeginsel
In de plenaire sessies beschrijft Peter
Horsman in zijn bijdrage de gang van
zaken tijdens het congres in Brussel in
1910. Dit was een bijeenkomst voor
bibliothecarissen en archivarissen,
waar Samuel Muller zijn in de decennia
daarop veel gehanteerde herkomst-
beginsel toelichtte en besprak.
Geert Bourgeois licht de nieuwe
Vlaamse Archiefwet van 30 juni 2010
toe, waarbij een toekomstvast kader is
neergezet voor een efficiënt beheer
van informatie en de bescherming
van archieven in Vlaanderen.
Antonio Gonzales Quintana uit Spanje
geeft een overzicht van de ontwikke
lingen in de internationale strafrecht
spraak sinds de Tweede Wereldoorlog.
Hierbij focust hij met name op de
verhouding tussen archiefbeheer en
beschikbaarstelling bij onderzoeken naar
mensenrechten en de behoefte van
slachtoffers aan antwoorden op hun
vragen.
Dit thema wordt eveneens uitgewerkt
door Gabriela Salazar uit Mexico, waarbij
zij benadrukt dat archieven een zeer
belangrijke rol spelen als stille getuigen
van de waarheid. Het is de professionele
rol van de archivaris om deze getuigen
een stem te geven.
Nathan Mnjama uit Botswana zoekt in
zijn bijdrage het antwoord op de vraag
welke plaats archieven innemen in de
nationale identiteit en in het bijzonder
in de Afrikaanse context. Hij geeft als
voorbeeld dat de archieven in Zuid-
Afrika steeds vaker gebruikt worden
'for nation building and soial cohesion'.
Soortgelijke situaties signaleert hij ook
in Kenia, Sierra Leone en Liberia.
Mensenrechten
bijzonderheid.
Sharif uddin Ahmed uit Bangladesh
vertelt over de uitdagingen en moeilijk
heden bij de aandacht voor archieven in
ontwikkelingslanden zoals Bangladesh.
Hier werd in 2009, mede door interna
tionale steun, de Bangladesh Archives
and Records Management Society
(BARMS) opgericht.1 Een collega van
hem, Muhammad Lutful Haq, bespreekt
in het kader van de mensenrechten de
betekenis van de 'Right of Information
Act' uit 2009.
Tine Berg Floater uit Noorwegen brengt
verslag uit over het gebruik en de
bewaring en ontsluiting van archieven
die informatie bevatten over de 80.000
door de Duitsers geronselde dwangarbei
ders die de 'Festung Norwegen' hebben
moeten realiseren.
Bart Severi uit België legt in zijn bijdrage
uit welke problemen er werden ervaren
bij het opstellen van archiefwetgeving
binnen een federale staat. De totstand
koming van de nieuwe Archiefwet in
Vlaanderen is hierbij een zeer gewaar
deerd voorbeeld hoe dit kan en verdient
zeker navolging.
Roelof Hol doet verslag van de doelstel
lingen en resultaten van het door het
Nationaal Archief in 2010 opgezette
'Cultural Heritage Program', waarbij de
neerslag van de Nederlandse handels
historie uit de tijd van de VOC en de WIC
in acht landen wordt onderzocht en
vastgelegd.
Actuele en verbindende thema's
Noten
1 De Stichting BARM en de commissie
Archival Solidarity van de KVAN zijn hier
nauw bij betrokken.
Op 30 en 31 augustus 2010 werd in Den
Haag het congres 'Archives without
borders' gehouden. Het congres werd
georganiseerd door de Vlaamse Vereni
ging voor Archief Documentatie en de
Koninklijke Vereniging voor Archivarissen
in Nederland. In 2012 verscheen deze
congresbundel met de uitwerking van
de meeste toespraken en inleidingen die
tijdens het congres werden gehouden.
De toespraken zijn opgenomen in het
Engels of in het Spaans. Voor de lezer is
achter in de uitgave van elke inleiding
een korte samenvatting gegeven, in het
Engels en in het Spaans.
De voorzitter van het organiserend
comité schrijft, samen met zijn mede
redacteuren, in het woord vooraf dat
de aanleiding voor de organisatie van
dit congres werd gevormd door de
herinnering aan het eerste internatio
nale congres in Brussel in 1910. Het
congres van 2010 focust zich op het
belang van archieven bij good gover
nance in een internationale context.
Archieven zijn niet alleen cultuurhistorisch
van groot belang, maar ook in het kader
van efficiënt management. In de
moderne informatiemaatschappij blijkt
dat het belang van archieven de
nationale grenzen overstijgt. Hiermee is
voldoende legitimiteit aanwezig voor
het organiseren van dit congres. Er
werden inleidingen gehouden door
deelnemers uit onder meer Spanje,
Bangladesh, Amerika, Zwitserland, Chili,
Australië, Duitsland, België en Neder
land. In deze boekbespreking enkele
indrukken van de gehouden referaten.
In parallelle sessies wordt uitgebreid
aandacht besteed aan archival solida
rity, aan archieven en mensenrechten,
aan de rol van archieven bij de vorming
van de staat en de nationale identiteit,
en tot slot aan grensoverschrijdende
archieven. Uit de veelheid van sessies,
hier nog aandacht voor een enkele
Deze uitgave is een goede neerslag van
dit bijzonder internationale congres, dat
zeker een vervolg verdient. Actuele en
verbindende thema's die door vak
genoten vanuit de hele wereld vanuit
hun eigen perspectief en ervaring
worden behandeld. De totaliteit aan
bijdragen geeft voldoende aan hoe deze
thema's internationaal bij archivarissen
en onderzoekers leeft. Complimenten
aan de organisatoren en ieder die dit
bijzondere congres mogelijk heeft
gemaakt.
Peter van Beek gemeentearchivaris
Ede.
nummer 10 2013 51
