Accent op opleidingen
Speerpunt
Nadere kennismaking met nationale
archiefschatten (Dhaka,
basisvoorwaarde voor de gewenste
sociale en economische ontwikkeling.
In dit veld is in 1995 door toedoen van
Ratan Lal Chakraborty, samen met collega's
Muntasir Mamoon, Sirajul Islam, Shari-
fuddin Ahmed en Floor Geraedts (toen
gemeentearchivaris van Leidschendam),
het archiefproject Bangladesh van start
gegaan. Oorspronkelijk was dit project
bedoeld als antwoord op vragen vanuit
de onderzoeks- en onderwijspraktijk in het
History Department van Dhaka University
en de directie van de National Library
Archives of Bangladesh in Dhaka. Vanaf
1996 werd het project onder naam BARM
(Bangladeshi Archives Records
Management) uitgevoerd. In 1998 werd
het - door bijzondere inspanning van
(toen nog) gemeentearchivaris van
Leiden, Theo Schelhaas - opgenomen in
de activiteiten van de Stichting Saam
horigheidsfonds Heemstede. In 1999
werd het geadopteerd door de Kring van
Zuid-Hollandse Archivarissen.
BARM had onder andere tot doel om voor
het archiefbeheer relevante personen en
instellingen met elkaar in contact te
brengen, in Bangladesh en in tweede
instantie daarbuiten. De meeste historici
in Bangladesh zijn niet vertrouwd met
archiefonderzoek. De studiezalen van de
National Archives zijn voor hen onbekend
terrein, evenals de 17 District Collectorate
Records Rooms verspreid over het land.
De reizen naar Bangladesh hebben ervoor
gezorgd dat meer dan 2000 collega's in
het land opleidingen hebben genoten
(van cursussen ter plaatse, 'train-de-
trainers', tot uitzendingen naar India) en
hebben de collega's in contact gebracht
met internationale netwerken (ICA, NL,
Scandinavië). De bezoeken hebben geleid
tot de oprichting ter plekke van BARM
Society. De relatie tussen BARM en BARM
Society is verankerd bij de Commissie
Archival Solidarity van de KVAN.
René Spork bekijkt foto's samen met Mou, dochtertje van Sharifa en Fazle Mir (20 januari 2008). Mir was
30 jaar verbonden aan het Nationaal Archief van Bangladesh en is ook na zijn pensionering nog steeds
actief op het gebied van archiefontwikkeling in Bangladesh in het BARM-project.
Het zogenaamde 'Heritage Archives Bangla
desh History' in Rajshahi (een IISG in de
dop) heeft ondersteuning gekregen.
Vakkennis wordt uitgewisseld, onder meer
via weblog http://bangladesharchives.
wordpress.com, en vooral ook de Face-
bookgroep 'Friends Of Archives of
Bangladesh' (FAB), die tal van initiatieven
ontplooit. Het aanboren van in Bangladesh
aanwezige kennis werd ook vormgegeven
door het zoeken van samenwerking met
'ICDDR'B' (archief- en bibliotheekafdeling),
'Information Science Library Management
Deptartments' en 'Computer Science
Engineering' - departementen van
verschillende universiteiten. Soms is
er een uitwisseling van studenten, en
collega's (Universiteit Leiden, internatio
nale conferenties).
BARM is ondertussen een stichting met
ANBI-status geworden. Dat helpt bij
fondsenwerving. Stichting De Pelgrims
hoeve Zoetermeer, Stichting Saamhorig
heidsfonds Heemstede, Kledingfonds KICI
en Rotaryclubs hebben tot nu toe
ondersteuning verleend.
Een sterke nadruk in het BARM-
programma ligt op opleidingen. Mede
werkers van de nationale archiefdienst
hebben vooral belangstelling voor
scholing inzake de aanpak van dagelijks
terugkerende problemen op het gebied
van materieel beheer en dienstverlening.
Wat voor specifieke kennis of vaardig
heden hebben wij hun te bieden? Die
liggen bijvoorbeeld op het vlak van
organisatie en planning. Zelf hebben zij
aanzienlijke talenten op het vlak van
functioneren in minimale omstandig
heden en wanneer het op improviseren
aankomt. Eenmalige acties waarvan
de uitwerking kortdurend is, kunnen zo
heel bevredigend tot stand komen.
In de wereld van archiefbeheer en
informatiebeleid heb je natuurlijk nogal
sterk met langlopende processen te
maken. Daarin een juiste 'rijsnelheid en
koers' bepalen, vergt zorgvuldige planning
en organisatie.
Bijvoorbeeld tijdens conferenties in
november 1997, februari 1998 en oktober
1999, waarbij het nationale historische
genootschap ('Bangladesh Itihas Samiti')
en diverse historische instituten en het
Nationaal Archief betrokken waren. Door
deze conferenties kwam er aandacht voor
het uitzonderlijk gebrekkige archiefbeheer
en bleek ook grote belangstelling voor
betere huisvesting, opleiding van
personeel en een hervorming van het
archiefwezen.
Ook het beschikbaar stellen van Neder
landse archiefbronnen, vooral vanuit het
VOC-archief van het Nationaal Archief,
middels scanning, transcriptie en vertaling
(gestart op verzoek van het Archival
Department van 'Prothom Alo', een
belangrijke landelijke krant in Bangladesh),
draagt bij aan de verdere ontwikkeling
van de Bengaalse geschiedschrijving.
Het opzetten van een structurele archief
opleiding in Bangladesh blijft het speer
punt van BARM, BARM Society en FAB
- 'Friends of Archives'. De komende twee
jaar zullen alle inspanningen daarop
worden gericht, zodat het jubileumjaar
2015 waardig kan worden herdacht.
Floor Geraedts oud-gemeentearchivaris
Leidschendam-Voorburg.
René Spork hoofdredacteur Archievenblad
en programmamanager bij het Stadsarchief
Rotterdam.
nummer 10 2013
29
