Paleografie
Spanning
Aflossing
Samenwerken binnen één project en met
je gezin in een andere cultuur leven is
heel speciaal. Een ervaring die we niet
hadden willen missen.'
'We bouwen voort op een traditie van
archivarissen die ons zijn voorgegaan naar
Jakarta. Van der Chijs maakt een eerste
inventaris in de 19e eeuw, helaas zonder
een goede nummering. Trix van Hoof, Ben
Slot, Hein de Graaf, Rob Kramer en André
Tempelaars werkten in Jakarta aan zowel
het archief van de VOC, als dat van de
koloniale periode erna. Wij hebben het
gemakkelijk als je vergelijkt hoe zij contact
moesten onderhouden met Nederland.
Bij een probleem kunnen wij gewoon
e-mailen en het antwoord van project
leider Pieter Koenders volgt snel.
Maar de omstandigheden veranderen
voortdurend tijdens ons verblijf: de aan
slag op de Twin Towers en vervolgens
de Amerikaanse inval in Afghanistan
zorgen voor een onrustige periode. Onze
kinderen krijgen hun eerste mobiele
telefoon mee naar school en wij dragen
de paspoorten bij ons, als er geruchten de
ronde doen dat westerlingen het doelwit
zouden kunnen worden van extremisten.
Gelukkig blijft het bij geruchten.
Het werken in een land met een cultuur
zo anders dan die van ons, is soms lastig.
archief van de Hoge Regering thuishoren.
Wij beantwoorden vragen, verwerken de
gegevens in een database en werken aan
een toelichting bij iedere serie.'
'Na een korte pauze wordt er paleografie
geoefend. Elk teamlid heeft voor aanvang
van het project een cursus Nederlands
gevolgd, want dat is hard nodig om de
archieven enigszins te kunnen begrijpen.
Elke ploeg met een speciale opdracht
verzorgt na afloop een presentatie voor
het team. Een nieuwe aanpak waarbij
schaamte moet worden overwonnen.
Tussen de middag wordt de warme
maaltijd gebracht, vaak rijst met een visje.
Gedurende de dag moet er op vaste tijden
gebeden worden. Dat gebeurt na het
wassen in een hoek van het gebouw.
Binnen de groep zijn er ook christenen,
maar gelukkig gaat iedereen heel
ontspannen met de verschillen om.
Aan het eind van de middag maken we
het omgekeerde rondje door het drukke
verkeer langs de scholen. Thuisgekomen
bereidt onze kokkin Yanti het avondeten.
Om zes uur wordt het donker. We zetten
een ventilator aan om de ergste warmte
te verdrijven.'
Zo is de methode van projectmatig
werken met een concreet omschreven
doel en een tijdspad een nieuwigheid
waar het team zichtbaar aan moet
wennen. Hun commentaar: 'Nu begrijpen
we waarom westerlingen zo hard vakantie
nodig hebben.' Dat is voor ons ook stof tot
nadenken.'
'Wat het verblijf bijzonder maakt, is de
aandacht voor het VOC-jaar in 2002. In
Nederland is veel belangstelling voor
de oprichting van de VOC in 1602. Ook
in Indonesië gaat het niet onopgemerkt
voorbij. Het VOC-team presenteert met
zichtbare trots de resultaten aan de
directie, genodigden van de universiteit en
het personeel van het ANRI. De leerlingen
van de Nederlandse school komen langs
in het kader van een projectweek VOC.
Zij krijgen een rondleiding en een quiz van
het VOC-team. De media tonen belangstel
ling en er volgen reportages op tv, radio
en in verschillende Nederlandse en
Indonesische kranten.
Het terugvinden van stukken die in de
loop der jaren in andere collecties terecht
zijn gekomen, zoals de oudste notulen van
de kerkenraad van Taiwan, vinden we
geweldig. De oproep om de muiters van
de Bounty op te pakken met gedetail
leerde beschrijving van hun uiterlijk, is
een pareltje.'
'Na anderhalf jaar worden we afgelost.
Twee inventarissen zijn afgerond: het
archief van de Hoge Regering en van de
Hoge Commissie. Het team is inmiddels
begonnen met de archieven van de
notarissen. Diederick Kortlang zet het
project voort en verhuist met zijn gezin
naar Jakarta.
Louisa Balk accountmanager educatie bij
het Stadsarchief Rotterdam.
Frans van Dijk projectmanager bij het
Nationaal Archief.
Staatssecretaris Van der Ploeg krijgt uitleg van een lid van het VOC-team over de inventarisatie,
november 2001.
Het eindresultaat.
nummer 10 2013 15
