Van de redactie
Colofon
Toezicht
Citaat van de maand
Naar aanleiding van het verschijnen van het S@P-jaarboek 'Inspectie',
staat het oktobernummer van het Archievenblad geheel in het teken
van inspectie/toezicht.
Een toezichthouder is een door de overheid aangesteld, onafhankelijk en
onpartijdig instituut/persoon dat/die toeziet op naleving van wet- en
regelgeving door organisaties. Toezicht wordt gedefinieerd als 'het
verzamelen van informatie over de vraag of een handeling of zaak voldoet
aan de daaraan gestelde eisen, het zich daarna vormen van een oordeel
daarover en het eventueel naar aanleiding daarvan interveniëren'. Zo
houden de archiefinspecties van het Rijk (Erfgoedinspectie), de provincies en
de gemeenten toezicht op overheidsarchieven. In gemeenten en bij
waterschappen met een openbare archiefdienst oefent ook de betreffende
archivaris toezicht uit.
De archiefinspecties kunnen twee vormen van wettelijk toezicht uitoefenen:
toezicht op het beheer (of de naleving) en toezicht op de zorg. De provin
ciaal archiefinspecteur is de enige die beide vormen van toezicht uitoefent.
Daarnaast kent de Erfgoedinspectie ook nog een meer generieke vorm: het
systeemtoezicht. Bij systeemtoezicht gaat het om toezicht houden op het
interne systeem van controle en verantwoording op de informatiehuishou
ding. Waar overheidsorganisaties aantoonbaar hun informatiehuishouding
op orde hebben, kan de toezichthouder (de inspectie) overschakelen op
systeemtoezicht. De inspectie bepaalt op basis van risicoanalyse hoe
intensief het toezicht is.
De VNG heeft - in nauwe samenwerking met een aantal gemeenten -
de handreiking 'Horizontale verantwoording van de Archiefwet 1995 via
Kritische Prestatie Indicatoren (KPI's)' ontwikkeld. De handreiking biedt een
leidraad voor het opstellen van het verslag voor de gemeenteraad in het
kader van de horizontale verantwoording beoogd door de Wet revitalisering
generiek toezicht. Door het beantwoorden van de bij de archief KPI's
behorende vragen, blijkt of de gemeente aan de eisen van de Archiefwet
1995 c.s. voldoet.
Toezicht is gericht op het voorkomen van maatschappelijk ongewenste
effecten. Het is onder meer gericht op bescherming van zwakke belangen,
het voldoen aan kwaliteitseisen en het beperken van risico's, in ons geval
ongewenst informatieverlies.
Handhaving kan op verschillende manieren worden bereikt: met het
verstrekken van kennis (voorlichting), het aanreiken van hulp en het
toepassen van dwang (bijvoorbeeld een boete). Wat dat laatste betreft,
staan toezichthouders en archiefinspecteurs nagenoeg met lege handen en
dat maakt hun taak er niet eenvoudiger op. Ik pleit bij wijze van lichte
sanctie voor een digitale schandpaal waarin het gezicht van de overtreder is
gemonteerd, prominent op de homepage van de nalatige instelling.
Het virtueel tomaten gooien (met competitie-element)
maakt de zaak af. Welke inspecteur scoort het best?
René Spork hoofdredacteur@archievenblad.nl
'Zij die argumenten zoeken om respect te hebben voor hun
(toezichth)ouders, hebben geen argumenten nodig, maar straf.'
Vrij naar Aristoteles
r
Het Archievenblad is een uitgave van de Koninklijke
Vereniging van Archivarissen In Nederland (KVAN).
Het Archievenblad verschijnt tienmaal per jaar. Alle
leden van de KVAN ontvangen het Archievenblad.
Redactie
Gabriëlle Beentjes, Dick Deuzeman,
Joris van Dierendonck (eindredacteur), Ton Dijksterhuis,
Tessa Free, Caroline Leistra, Evelien van der Meulen,
May Scheepers, Fransien Smeets, René Spork (hoofd
redacteur), Floortje Tuinstra, Nico Vriend, Ruud Yap,
Ivo Zandhuis.
Vaste medewerkers
Charles Jeurgens, Gerrit Kouwenhoven,
Theo Thomassen, Peter Vlot, Aart Vos.
Redactieadres
Archievenblad
Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem
Telefoon: (026) 352 16 05
E-mail: redactie@archievenblad.nl
E-mail persberichten: nieuws@archievenblad.nl
Website: www.archievenblad.nl
Abonnementen en ledenadministratie
Wie geen lid is van de KVAN kan het Archievenblad
bestellen bij het KVAN-bureau. Ook voor adres
wijzigingen kunt u daar terecht.
KVAN-bureau
Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem
Telefoon: (026) 352 16 05
E-mail: bureau@kvan.nl
Website: www.kvan.nl
Jaarabonnement
Nederland 76,50
Buitenland 88,50
Losse nummers 7,80
Product- en personeelsadvertenties
Sales Services geeft inlichtingen over
tarieven en plaatsing van alle advertenties.
Postbus 2317, 1620 EH Hoorn
Telefoon: (0229) 21 12 11
Fax: (0229) 27 04 04
E-mail: administratie@salesandservices.nl
Ontwerp
Infour, marketing en communicatie, Heerlen
Opmaak en druk
Schrijen-Lippertz
Coverfoto
Sjoerd Knibbeler
ISSN 1385-4186
Het volgende nummer van het Archievenblad
verschijnt einde oktober 2013.
4 2013 nummer 8
