Uitgelezen
Profiteer
Profileer
Prioriteer
Ten geleide
Stichting Archiefpublicaties, Jaarboek 13
(Den Haag, 2013), ISBN/EAN 978-90
71251-37-5, ca. 228 pp., ill. in kleur,
35,00.
In een vijftal hoofdstukken wordt de
lezer meegevoerd in de wereld van het
archiefwettelijk toezicht: 'Vergezicht',
'De Praktijk', 'Het Bestel', 'Methoden en
Technieken', en 'Professionalisering'.
Collega's van Rijk, provincies,
gemeenten en uit het onderwijs delen
hun kennis en inzichten met het veld.
Wetswijzigingen
In de afgelopen jaren hebben diverse
auteurs zich beschikbaar gesteld om op
hun vakgebied een artikel te schrijven
over een of meer aspecten van het
archieftoezicht. In diezelfde tijd
buitelden de wetswijzigingen over
elkaar heen, leek het wel. De komst van
de Archiefregeling in april 2010 was een
flinke ommekeer in kader- en normstel
ling, gevolgd door een aantal wijzi
gingen van de Archiefwet 1995 en de
inwerkingtreding van de Wet revitalise
ring generiek toezicht per 1 oktober
2012. Het interbestuurlijk toezicht op
archiefgebied vindt niet meer plaats
krachtens de Archiefwet, maar krachtens
artikel 124 van de Gemeentewet.
Sommige provinciale archiefinspecteurs
dragen inmiddels de naam interbestuur-
lijk toezichthouder archief; anderen zijn
nog getooid met de titel archiefinspec
teur. Het lijkt mij ook niet verkeerd dat
de functionele naam archiefinspecteur
gehandhaafd blijft. De wet kent alleen
de functie archivaris, maar op het
gemeentelijk vlak spreken we naast die
functie over de gemeentelijk archief
inspecteur. De provinciale archief
inspecteur is dood, leve de provinciale
archiefinspecteur!
In een vorige betrekking tekende ik de
uitspraak op dat Nederland wordt
geteisterd door een chronisch tekort aan
rampen. Een doordenker van voor het
jaar 2000, toen de vuurwerkramp in
Enschede ons een les leerde. Maar
zonder dat er doden te betreuren zijn is
er ook nu sprake van calamiteiten,
althans dreigende calamiteiten. We
maken ons in toenemende mate druk
over de informatiehuishouding van de
Gedachten en
handreikingen voor
professionalisering van
het archieftoezicht
overheid, vooral de digitale. Analoge
archieven 'zien' we; analoge archief
stukken zijn naar uiterlijke vorm en
inhoud kenbaar als een authentiek stuk.
Digitaal ligt dat ingewikkelder. Er is niet
één centraal archief meer (DMS), maar
diverse applicaties bevatten archief
waardig materiaal. Ik constateer dat het
rapport De dementerende overheid wel
heeft geleid tot meer aandacht voor
digitale duurzaamheid. De ontwikkeling
van de eerste e-depots is een feit; aan
gemeenschappelijke e-depotvoorzie-
ningen wordt hard gewerkt door partijen
als het Nationaal Archief en de
Regionaal Historische Centra. Een
pilot in Overijssel is aanstaande.
Voor de inspectie van e-depots zijn
ook instrumenten beschikbaar,
zoals het e-depot van Amsterdam
ons leert.
Versnippering dreigt
De paradigmawisseling van toezicht op
het 'oud archief' naar het 'records
continuum' is een cultuuromslag die
archiefinspecteurs zich weliswaar eigen
hebben gemaakt, maar in eigen huis
moeten zij nog steeds de nodige
zending bedrijven om hun positie waar
te maken. Zij moeten soms een rol als
horzel vervullen. Lang voordat archieven
veranderen in cultureel erfgoed is er de
fase dat de recht- en bewijszoekende
burger of de wetenschappelijk onder
zoeker erop rekent dat het overheids
handelen te reconstrueren is. Bij de
bedrijfsvoering lopen we het risico dat
niet alles op orde is. Nu keteninformati
sering toeneemt en gemeenten steeds
meer met verschillende partners
samenwerken (verbonden partijen),
dreigen archieven versnipperd te raken.
Alleen al het bijbrengen van het besef
Een bespreking van het S@P-
jaarboek 'Inspectie' mag in dit
themanummer niet ontbreken.
Maar helaas: de presentatie van
het jaarboek vindt plaats na het
verschijnen van deze speciale
editie van het Archievenblad.
Toch wilde de redactie deze
bijzondere uitgave niet
ongemerkt voorbij laten gaan.
Bij deze daarom een preview,
een verkenning van het jaarboek
aan de hand van een van de
auteurs, Lolke Folkertsma.
De redactie
Jan Beens, Roelof Braad en Frans
Smit, Profiteer - Profileer - Prioriteer.
Gedachten en handreikingen voor
professionalisering van het
archieftoezicht
Op 7 oktober 2013 werd een beetje
geschiedenis geschreven. Na een
aanloop van zo'n vijf jaar was de
publicatie over archieftoezicht een feit.
Op de 'Dag van de Inspectie' is Jaarboek
13 van de Stichting Archiefpublicaties
gepresenteerd, met als uitnodigende
titel: Profiteer - Profileer - Prioriteer,
Gedachten en handreikingen voor
professionalisering van het archief
toezicht.
|aarboek ij
24 2013 nummer 8
