Hansken
Ja, het mens is net een beest.
Wanneer het zo uitkomt wordt er
gegraasd, bij voorkeur voeder van
McDonald's en Albert Heijn. En
wanneer de 'honger' voorbij is dan
worden de overblijfselen, verpakking
en halve hamburgers, eenvoudig
weggeworpen. De troep spoelt
vanzelf naar zee is de gedachte, of 'de
gemeente' ruimt het wel op. U en ik
weten dat vooral dat plastic heel
slecht is voor de beestjes. Wij
consumeren niks van McDonald's,
ruimen alles netjes op. Kortom: ons
treft geen blaam. Ons eigen voor
tuintje harken we keurig aan. Als
managing director, zeg maar
meewerkend voorman (inmiddels een
beschermde soort) van het Genoot
schap van Onbezoldigde Ampikkela-
teurs (GOA), aarzel ik niet om
andermans troep op te ruimen.
Eigenbelang? Een beetje wel. Ik wil
genieten van wat anderen eigenlijk
maar niks vinden: een fraai pano
rama, prachtige wolkenluchten boven
de rivier en minder dooie vogels.
Voor 8.000 gulden werd het beest
verkocht. Ze leerde allerlei trucjes en
trok met haar begeleider, 'de meester
van den Oliphant', door Europa: van
Wageningen tot Hamburg, van
Amsterdam tot Görlitz. Rembrandt
heeft Hansken een aantal malen
afgebeeld. Van Rembrandt-kenner
Michiel Roscam Abbing, die een boek
maakte over Hansken en een bordspel
over haar reizen en kunsten ontwierp,
hoorde ik dat Hansken in 1655 aan
een ontsteking aan een van haar
teennagels overleed. Hansken is niet
geheel vergaan, verbrand of
begraven, want het skelet van
Hansken is te zien in Florence! Er is
een tentoonstelling gemaakt rond de
goedaardige lobbes. En nu is er ook
een door Roscam Abbing gemaakte
website, www.elephanthansken.com,
waarop aanvullingen welkom zijn.
Dus mocht u, archivaris in de zin der
wet, Hansken in de stadsrekeningen,
in een kroniek of in een andere bron
tegenkomen, dan weet u waar u met
uw informatie terechtkunt.
De oplettende lezer weet dat ik met
grote regelmaat mijn vertier zoek in
de uiterwaarden van de Waal. Ik heb
inmiddels door dat schoonheid een
nogal subjectief begrip is. Wat de een
heerlijk vindt, is de ander een gruwel.
Zo zag ik tijdens de mooie zomer
dagen tal van lieden luieren in de zon
tussen plastic afval, restanten van een
barbecue en bierblikjes.
Nu vond ik vorige week tijdens een
inspectie-expeditie een klein plastic
olifantje tussen de colablikjes. Sinds ik
Hansken tegenkwam in het Bossche
stadsarchief heb ik wat met de
olifant. Hansken, een wijfjesolifant uit
Ceylon, arriveerde in 1633 in
Amsterdam. De VOC bracht haar mee
op verzoek van prins Frederik Hendrik.
Bij de prins bleef ze niet lang.
aH
Tekening: Peter Vlot.
In een vorig nummer van het
Archievenblad las ik dat je als
archivaris niet tot je recht komt als je
niet in 'de gedragscompetenties'(???)
groeit of binnen het vakgebied geheel
wat anders gaat doen. Je blijft een
'navelstaarder'. Geloof me: volstrekte
onzin. Deze historicus en archivaris
heeft ontzettend veel opgestoken, het
was een voorrecht mijn kennis met
zovelen te kunnen delen. Ik heb
enorm veel plezier beleefd aan het
hanteren van de pen, het reizen in
kerkenraadsnotulen, de schepenbank
protocollen en de stadsrekeningen.
Daarin kwam ik Hansken tegen! Het
dier vertoonde in 1647 voor 5 gulden
haar kunsten - zoals het zwaaien met
een zwaard in de slurf, het maken van
kniebuigingen - voor de Bossche
schepenen.
Voordat ik het vergeet: het toeval wil
dat Abbing ook in het milieu zit. Hij is
een van de drijvende krachten achter
de Plastic Soup Foundation (www.
plasticsoupfoundation.org). Ja en daar
sympathiseren het GOA en u vanzelf
sprekend mee. Je vindt nog eens wat
en je hoeft, wat de rommel betreft,
daar in ons land zeker geen moeite
voor te doen.
Aart Vos managing director chief
executive, Genootschap van Onbezol
digde Ampikkelateurs (u kunt lid
worden van dit exclusieve
genootschap!).
22 2013 nummer 8
