Slechts twee keer ontmoeten de docenten
en cursisten elkaar 'in real life': eenmaal
aan het begin van de cursus en een keer
bij de afsluiting. Bij die laatste ontmoeting
worden alle uiteindelijke verhalen met
elkaar gedeeld. In de tussenliggende
maanden is er onderling contact via mail
en chat en via het forum van de digitale
leeromgeving. De cursisten gaan voor
archiefonderzoek en extra begeleiding ook
naar de archieven toe.
Tijdens de startbijeenkomst geven
de docenten uitleg over de cursus en
de digitale leeromgeving. De cursisten
motiveren hun deelname aan deze cursus:
een zolder vol familiearchief eindelijk eens
ordenen, het schilderij van oma een
gezicht geven, het verhaal achter de oom
die de oorlog niet overleefd heeft. Door
elkaar te ontmoeten, leren de cursisten
elkaar al een beetje kennen en delen ze
Koffietafel en hangplek
-
1
l
dat zij reageren op berichten en vragen en
dat zij de cursisten blijven stimuleren en
enthousiasmeren. Meer nog dan bij een
reguliere cursus is zelfdiscipline en regel
maat belangrijk. Afdwalende cursisten
kunnen door de docenten gestimuleerd
worden om de draad weer op te pakken.
De leeromgeving en het forum worden
afwisselend bijgehouden door de
docenten, die elkaar middels chat, mail,
telefoon en ontmoetingen op de hoogte
houden.
De aangeschafte digitale leeromgeving
kan voor meerdere cursussen ingezet
worden. Archieven die willen, kunnen
aanhaken als zij zorgen voor de inzet van
een archiefmedewerker voor ongeveer
drie tot vijf uur per week. Dat moet iemand
zijn die niet alleen beschikt over veel
kennis over het schrijven van familie
geschiedenis, maar ook cursisten kan
helpen, stimuleren en digitale schouder
klopjes geven.
Startsein?
nummer 7 2013 29
Opmerking van een cursist:
Ik ben heel positief! Als er volgend
jaar opnieuw zo'n cursus is, doe ik
weer mee!'
orde. Er worden schrijfopdrachten gegeven
om aan de hand van oude foto's, herin
neringen, zintuigen en interviews de
verhalen vanuit verschillende invalshoeken
te bekijken. Het zijn oefeningen om tot
een goed eindverhaal te komen. Er is een
digitale leeromgeving, een afgeschermde
website waar informatie, tips en
opdrachten worden aangeboden en waar
de schrijfopdrachten ingeleverd worden.
Deelnemers kunnen elkaars werk digitaal
bekijken en via een forum op elkaar
reageren. Vele vragen en opmerkingen
komen op het forum terecht en cursisten
helpen zo elkaar. Door de diversiteit in
basiskennis kunnen de cursisten gedurende
de hele cursus aangeven aan welke
bronnen en informatie ze individueel
behoefte hebben.
Screenshot van
de digitale
leeromgeving
in Moodle.
Docente Hanneke van der Eerden tijdens de
eindbijeenkomst (foto Astrid de Beer).
via het forum vrijer hun verhalen en
reacties met elkaar. Hoewel dit door de
cursisten overwegend als positief ervaren
is, bleef een enkeling het 'eng' vinden om
zijn of haar schrijfsels met de rest van de
groep te delen. Tijdens de afsluitende
bijeenkomst in juni zijn een paar prachtige
verhalen voorgelezen, zijn ervaringen
uitgewisseld en is de cursus geëvalueerd.
Er waren een paar kritische opmerkingen.
De meest gehoorde opmerking was de
grote hoeveelheid opdrachten in een
relatief korte tijd. Een oplossing kan liggen
in een langere cursusduur of het beperken
van het aantal opdrachten. Over het
algemeen is de cursus door de deelnemers
en de docenten zeer positief ervaren.
Een digitale leeromgeving - en dan vooral
het forum - is een levendige en dynami
sche plek waarin beide partijen, zowel
docenten als cursisten, actief kunnen
deelnemen: 'Een klaslokaal, koffietafel en
hangplek ineen.' De cursisten kunnen
elkaar zoveel mogelijk helpen en enthou
siasmeren, informatie delen en van elkaar
leren. De schrijfopdrachten en de resultaten
daarvan worden op het forum geplaatst,
zodat de cursisten elkaars werk kunnen
lezen en ervan leren.
De docenten hebben een belangrijke rol in
het verzorgen van geregelde aanwas van
informatie en nieuwe opdrachten op de
digitale leeromgeving. Ook is van belang
Opmerking van een cursist:
'Ik had gehoopt door de cursus beter
wegwijs te raken in archieven,
andere bronnen dan die van de
burgerlijke stand te leren gebruiken
en iets op papier te zetten over mijn
overgrootvader. Dat is gelukt.'
P
P
««1.
-*
■■pp
—j~UT
i# -i jM. X -i 'i-i-
m
- H—.IFI UB
-l-W—
rm. V-»r' -It
'ni'i m m
nml»
m 'ubf <ir
Het ontwikkelen van een nieuwe digitale
cursus was spannend. Het was afwachten
hoe het ging lopen, of er genoeg belang
stelling zou zijn, en of cursisten wel
zouden willen en durven reageren via het
forum. Evaluerend mogen we stellen dat
de cursus succesvol is geweest. Wellicht is
deze cursus het startsein voor 'het nieuwe
leren' in archievenland. Brabants Historisch
Informatie Centrum en Regionaal Archief
Tilburg zijn in elk geval zó enthousiast dat
er volgend seizoen weer een digitale
cursus familiegeschiedenis komt.
Astrid de Beer projectleider Charterbank,
Regionaal Archief Tilburg.
Hanneke van der Eerden medewerker
studiezaal, BHIC locatie 's-Hertogenbosch.
Petra Robben educatie publieksparti
cipatie, Regionaal Archief Tilburg.
