r
r
'Alleen kennis over archief-
en informatiebeheer is
onvoldoende.'
'Je bent niet meer alleen
operationeel bezig.'
Valt er iets uit te leggen over de
archivaris?
'Het is een moeilijk te beschrijven
beroepsgroep. Wat mij opvalt, is dat ik
zoveel actieve, betrokken en enthou
siaste collega's tref. Met een enorme
loyaliteit naar het vak en de plek waar
ze werken. Velen zijn al tientallen jaren
actief binnen het archief en behouden
hetzelfde enthousiasme. De archivaris,
voor zover je kunt generaliseren, is heel
zelfbewust. Maar wat ik interessant
vind, is dat ik ook Calimero-gedrag zie.
Een beetje de underdog. Dat is een
aparte combinatie.'
Welke ervaring heb je meegenomen,
die je nu helpt als directeur van het
Stadsarchief?
'Wat ik naast managementervaring
meeneem, is netwerk. Het stelt mij in
staat om bruggen te bouwen. Ik probeer
de blik van een outsider enigszins vast
te houden, maar het helpt wanneer je
er in de ogen van je gesprekspartners bij
hoort.'
Welke positie neem je daarbij als
Stadsarchief in?
'De erfgoedkant van het archief is goed
gepositioneerd binnen de stad.
Amsterdam is trots op haar geschiedenis
en het Stadsarchief heeft een goede
reputatie. Dat merk je ook: ik ga binnen
kort mee met een missie naar Brazilië
om daar aan financiële kopstukken te
vertellen over de geschiedenis van de
stad Amsterdam als plek van financiële
innovatie. Zo'n missie geeft je de kans
om nieuwe samenwerkingsverbanden
aan te gaan. Niet alleen op het gebied
van erfgoed. Wij zetten ook sterk in op
de rol van het archief binnen het
informatiebeheer van het concern
Amsterdam. Amsterdam heeft, op
voorstel van onder andere het Stadsar
chief, besloten om in 2015 alleen nog
maar digitaal te archiveren. Dat geeft
het Stadsarchief de positie om de
context van zo'n besluit te schetsen
binnen de diensten van het concern, en
om een programma te starten om de
diensten daarbij te ondersteunen. Op die
manier kunnen we als instelling
ontwikkelend optreden op het gebied
van archief- en informatiemanagement.
Digitalisering is zo'n springplank. Er is
grote belangstelling vanuit de adminis
tratie en we kunnen op die manier de
kwaliteit van archivering in de stad
versterken. We kijken naar de bedrijfs
voering en kunnen helpen de efficiency
te vergroten. We besteden zo niet alleen
aandacht aan onze cultuurhistorische
functie, maar ook aan het belang van de
democratische verantwoording en de
rechtstatelijke functie van het archief.'
Is het archiefdiploma hiervoor nood
zakelijk? Heb je daarom het archief
diploma gehaald?
'Het abstractieniveau van de opleiding
was soms hoog, maar er kwam veel
interessants aan de orde. Er was alleen
weinig ouderwets handwerk. Ik vind het
een gemis dat ik geen inventaris heb
hoeven maken om een archief toegan
kelijk te maken. Terwijl ik juist vind dat
de specialistische vakkennis je kan
onderscheiden in het gesprek met de
archiefvormer. De archivaris heeft hier
meerwaarde omdat hij of zij beschikt
over onderscheidende kennis over
raadpleging, metagegevens, selectie en
waardering, en ontsluiting van informatie.
Waar je wel rekening mee moet houden,
is dat het vakgebied onder druk van
technologie razendsnel verandert. Hier
moet je op anticiperen anders kom je te
laat. We moeten zorgen dat we ook op
dit punt gesprekspartner blijven. Alleen
kennis over archief- en informatiebeheer
is onvoldoende. Je bent de archiefschakel
in een netwerk en hebt dus basale
kennis over heel het netwerk nodig.
Daarbij is er een gezonde spanning
tussen de generalist en de specialist.'
De Bazel, thuisbasis van Stadsarchief Amsterdam
(foto Janericloebe, Wikimedia Commons).
Zijn we hiertoe in staat?
'Wel als je partners zoekt en leert denken
in processen en organisaties. Dat is wat
we hier bij het Stadsarchief Amsterdam
proberen te doen. Je moet zorgen dat je
erbij bent wanneer processen ontworpen
worden. Op dat moment kun je de
archieffunctie borgen. Dan heb je ook
een partner met een belang bij een
goede en efficiënte inrichting van het
proces. Je bent als archivaris dus op een
ander moment betrokken. Je richt je op
een ander aspect van archivering.
Verwerven is dan niet alleen ontvangen,
maar het inregelen en inrichten van een
proces. Op die manier probeert het
Stadsarchief ook invulling te geven aan
zijn missie, waarmee wij ernaar streven
'huidige gebruikers en toekomstige
generaties zo ruim mogelijke interpretatie
mogelijkheden te bieden van hun heden
en verleden'. Dat impliceert een actieve
houding vooraan de informatieketen.
Digitale dienstverlening aan archief
vormers gaat over processturing waarbij
je op een ander niveau acteert. Je bent
niet meer alleen operationeel bezig.'
Je schuift steeds verder op naar infor
matiebeheer. Waarom bestaat het
Stadsarchief over 100 jaar nog?
'Ik vind het lastig om te fantaseren over
zo'n lange periode. Ik denk dat wat er
ook gebeurt de publieksfunctie van het
Stadsarchief Amsterdam altijd overeind
zal blijven. Die is enorm belangrijk en
zichtbaar. Ik denk dat dit voor alle archief
instellingen geldt, maar voor Amsterdam
is dit zeker het geval. Die publieksfunctie
legitimeert op velerlei gebied je bestaan
als instelling. Dat gezegd hebbende,
20 2013 nummer 7
