'Crowdsourcing leent
zich alleen voor zeer
eenvoudige bronnen'
(Het Utrechts Archief).
m
'w-aarde*
'We denken niet aan stoppe
Noten
drijfveer is de interesse in regionale
geschiedenis. Daarvoor komen ze uit de
hele provincie naar Lelystad. Vrijwilligers
tippen elkaar via mond-tot-mond-reclame.
Willy van der Most, plaatsvervangend
directeur: 'Onlangs verwierven we een
fotoverzameling met veel afbeeldingen
uit de Noordoostpolder. De vaste mede
werkers komen daar zelf niet vandaan.
Het kwam dus bijzonder goed uit dat
zich min of meer spontaan drie
vrijwilligers uit de streek meldden, die
de foto's veel sneller konden thuisbrengen
dan de professionals het hadden gekund.
Nieuw Land Erfgoedcentrum heeft nu,
naast zeven vrijwilligers voor publieks
begeleiding in het museumgedeelte,
vijftien vrijwilligers voor archieven en
collecties. De werkzaamheden bestaan
uit het inventariseren van particuliere
archieven, materiële verzorging, het
inschrijven van boeken in de bibliotheek
(door een gepensioneerde bibliothecaris
van de openbare bibliotheek Lelystad),
en zoals gezegd het toegankelijk maken
van fotoverzamelingen. Ook in het kader
van het programma Metamorfoze
worden vrijwilligers ingezet. Eén
vrijwilliger werkt op afstand. Dat is een
landschapsarchitect die zijn eigen collectie
heeft geschonken en die nu via internet
toegankelijk maakt.'
Sjoukje Hussels van het Drents Archief:
'Zo'n 60 vrijwilligers zijn actief bij het
Drents Archief (DA). Zij verrichten
werkzaamheden als indiceren en
scannen. Tevens fungeren vrijwilligers
als hulp bij de 'front office'. Dit laatste
houdt in dat zij in de Digilounge groepen
ontvangen en hand- en spandiensten
verlenen op het gebied van educatie. Zij
ondersteunen de medewerkers van het
DA. In 2012 heeft het DA nog een
wervingsronde uitgezet om vrijwilligers
binnen te halen. Doel hiervan was om
nieuwe doelgroepen in huis te halen en
om de vrijwilligers in te zetten bij het
nieuw te openen DA. Het DA koestert de
vrijwilligers. Zo'n 15 jaar geleden is een
vrijwilligersbeleid opgesteld. Het uit
gangspunt: vrijwillig maar niet vrijblijvend.
Dit betekent ook dat vrijwilligers reis
kosten vergoed krijgen en ondersteu
ning mogen verwachten. Vrijwilligers
worden meegenomen als het gaat om
de uitstapjes van het DA en de jaarlijkse
barbecue. Het DA vindt dat vrijwilligers
een absolute meerwaarde hebben:
dynamiek in de organisatie, kennis,
ervaring en kunde.'
Tot slot een rondje Limburg. 'Bij het
Gemeentearchief Weert verzorgen zo'n
15 vrijwilligers werkzaamheden op het
gebied van ontsluiting en educatie',
aldus Theo Schers. 'Vier medewerkers
voorzien de diverse vrijwilligers van
eenvoudige adviezen, bijvoorbeeld met
betrekking tot ompakken.'
Bij het Gemeentearchief Venlo zijn, aldus
Frans Hermans, niet minder dan 35
vrijwilligers actief, waarvan een enkeling
op afstand werkt. 'Het gaat om ontsluiting
van genealogische bronnen, de beeldbank
en zelfs om het beschrijven van
particuliere archieven. Er is geen beleid
op papier maar er zijn een aantal
inhoudelijke begeleiders die ieder een
aantal vrijwilligers onder hun hoede
hebben. Er is één coördinator voor
praktische zaken, zoals het maken van
een rooster. We organiseren 2 a 3 keer
per jaar een etentje of uitstapje. Stoppen
doen we niet, want Vrijwilligers voegen
iets toe.'
Dat geldt volgens Marc Lemmens ook
voor het Gemeentearchief Roermond:
'We hebben circa 20 vrijwilligers. Een
aantal werkt virtueel, de meesten
fysiek. Het betreft werkzaamheden als
toegankelijk maken (ompakken, ont
sluiten notariële archieven, verdere en
betere ontsluiting bibliotheek, scannen
briefhoofden), en op afstand de ont
sluiting van de militieregisters (Vele
Handen). Er is een vrijwilligersreglement
en iedere vaste medewerker begeleidt
- op zijn vakgebied - vrijwilligers. We
denken niet aan stoppen.'
Bij Rijckheyt in Heerlen is de situatie
vergelijkbaar. Marlies Nieuwlaat:
'Beheer, behoud en toegankelijk maken
geschiedt aanvullend door circa
20 vrijwilligers. Een aantal wordt ingezet
voor publieksbereik. Ze zijn fysiek
aanwezig en sommigen werken op
afstand (inloggen op netwerk, scannen
bidprentjes). Dat is meer uit ruimte
gebrek en omdat sommige vrijwilligers
graag vanuit thuis willen werken. Er is
een coördinator archieven en collega's
bieden ondersteuning. Uit ruimtegebrek
is er wel een stop op het aantal vrijwil
ligers, maar we stoppen niet met
vrijwilligerswerk.'
Meer informatie:
www.movisie.nl
www.vrijwilligerswerk.nl
www.arboportaal.nl
1 De gemeente Boarnsterhim wordt
op 01-01-2014 opgeheven. Een gedeelte
komt bij de gemeente Heerenveen, maar
het grootste deel gaat naar Leeuwarden
(inclusief archivaris, archieven en archief
depot).
Redactie Archievenblad
18 2013 nummer 7
