Een afwisselende en
evenwichtige mix tussen
theorie en praktijk.
Praktijkgericht
Van de 16 lesdagen zijn er 4 coachings-
dagen, die uitermate nuttig zijn. Vooral
voor onze werkgroep, omdat ons
onderzoek dreigde te ontsporen. Mede
dankzij de begeleiding van de coach
konden we dat voorkomen.
Hoog tempo
Waardevolle en nuttige aanvulling
Het leerdoel dat je na afloop in staat
moet zijn als auditor aan de slag te gaan,
is wat mij betreft gehaald. Mijn ervaring
is echter wel dat het niettemin nog een
hele stap is om zelfstandig als auditor op
pad te gaan. Zeker voor eenpitters is het
raadzaam aansluiting te zoeken bij de
controller of accountant binnen je
organisatie en hun jaarlijkse audit.
Ik ben het eens met een collega die
opmerkte: je bent geen archiefinspec
teur na het volgen van deze opleiding.
Ik zou daar echter aan toe willen
voegen: je bent wel een meer complete
inspecteur.
Molenkamp, die nog steeds als hoofd
docent en coach fungeert. Hij is de
grondlegger van internal auditing in
Nederland, heeft jarenlange ervaring op
dit gebied en heeft er veel over gepubli
ceerd. Naeem Arif is de tweede docent.
Naast zijn docentschappen aan de
Haagse Hogeschool en Nyenrode werkt
hij als zelfstandig auditor en risk
consultant. Ook de overige docenten zijn
allen werkzaam in de praktijk.
Geen van de docenten heeft een relatie
met de archiefinspectie of is bekend
met de archiefwetgeving. Dit werkt
verfrissend en zorgt voor een andere
zienswijze op ons vak. Toch merkten wij
als eerste cursistengroep dat enige kennis
omtrent ons vakgebied wel handig is. Wij
hebben daarom het voorstel gedaan om
de docenten voor een volgende keer
meer informatie te geven over het
werkveld van de archiefinspecteur.
Volgens de leerdoelen is een deelnemer
na afloop in staat om een internal audit
uit te voeren, de universele analyse
methode toe te passen, een gefaseerde
aanpak bij de uitvoering van audits te
hanteren en een auditteam te leiden.
De opleiding is sterk praktijkgericht. In
werkgroepverband onderzoek je een zelf
aangedragen proces met behulp van de
aangeleerde methoden. Het uiteindelijke
onderzoeksrapport wordt beoordeeld
door zowel de opdrachtgever als de
opleider. Het is nadrukkelijk de bedoeling
dat het onderzoek bruikbaar is in de
praktijk.
Mijn werkgroep - bestaande uit Dick de
Heer (gemeente Utrecht) en Henk
Huitsing (Regionaal archief Rivierenland) -
heeft het transitieproces van een
vrijwillige bedrijfshulpverleningsorgani-
satie (BHV) naar een professionele BHV
onderzocht.
VrrarülilH ii« prn'iuv^
INK-model (illustratie INK, Wikimedia Commons).
De eerste lesdagen zijn gewijd aan de
theorie en het vocabulaire van het
vakgebied. In hoog tempo worden de
geschiedenis en ontwikkeling van
internal auditing doorgenomen en
komen de belangrijkste onderzoeks
methoden aan de orde, waaronder het
gebruik van modellen. Denk daarbij
bijvoorbeeld aan het KAD-model
(Kwaliteit Administratieve Dienstverlening)
of het INK-model (Instituut Nederlandse
Kwaliteit).2
Het onderzoek verloopt volgens het
zesstappenmodel: planning, vooronder
zoek, veldwerk, rapportage, evaluatie
en follow-up. Elke stap in het proces
wordt nauwkeurig gedocumenteerd,
zodat aan het eind een volledig dossier
beschikbaar is. Tijdens het vooronder
zoek wordt een referentiekader opgesteld.
Dat vermeldt de relevante kwaliteits
aspecten en de beheersmaatregelen die
door de organisatie zijn genomen.
Uiteraard is geregeld contact met de
opdrachtgever van groot belang. Dat lijkt
een open deur, maar in ons geval was
dat nog niet eenvoudig, want wie is er
eindverantwoordelijk voor de BHV? Een
dergelijke constatering is lastig voor de
uitvoering van het onderzoek, maar
vormt tegelijk ook het eerste belangrijke
resultaat.
Ons onderzoek maakte duidelijk dat er
wel degelijk een opdrachtgever is, maar
ook dat verschillende organisatieonder
delen zich onafhankelijk van elkaar en
onwetend van elkaars bemoeienis, met
dezelfde materie bezighouden. Naar
aanleiding daarvan zijn alle betrokkenen
met elkaar in contact gekomen en
werken zij nu samen aan de inrichting
van een professionele BHV.
De opleiding is een afwisselende en
evenwichtige mix tussen theorie en
praktijk. Ik heb de opleiding ervaren als
een waardevolle en nuttige aanvulling op
de kennis en vaardigheden van de
archiefinspecteur.
Eind november start opnieuw een
opleiding Internal Auditing voor archief
inspecteurs. Inschrijven kan tot medio
augustus via bureau@archiefbrain.nl.
De opleiding staat ook open voor
medewerkers van instellingen die geen
lid zijn van BRAIN, maar deze betalen wel
een verhoogde prijs.
Noten
1 Aldus het in de opleiding gebruikte
handboek: A.J.G. Driessen en A. Molen
kamp, Internal Auditing. Een manage-
mentkundige benadering (5e druk, 2012).
2 Het voert te ver om de modellen
hier uit te leggen; geïnteresseerden
verwijs ik graag naar het eerder
genoemde handboek of de websites
www.ink.nl en www.kadplus.nl/
kadplusmodel.
Hans Zwaanswijk archiefinspecteur,
Gemeente Den Haag.
nummer 6 2013 19
