De archiefervaring van
Theo Schers
Werkzaam in een archief met een klein aantal medewerkers zijn
mijn activiteiten zeer wisselend. Naast het helpen van (studiezaal-)
bezoekers en het aansturen van vrijwilligers voor de ontsluiting van
archieven, hoort daar ook historisch snuffelwerk bij voor een artikel
of een expositie. Uiteenlopende archiefervaringen te over.
Waardevoller waren latere bezoeken aan
de sfeervolle archieven in Haarlem en
Brugge voor mijn doctoraalscriptie
kunstgeschiedenis. Verder dan kennis over
gedragsregels in een studiezaal en het
controleren van een aantal gegevens
kwam ik niet. Iets 'nieuws' vinden; nou
nee.
Mij werd wel duidelijk dat studiezaal
beheerders doorgaans heel vriendelijk
waren, maar dat ik voor het onderzoek in
de oude documenten wat meer vaardig
heden onder de knie diende te krijgen. En
zeker zo belangrijk: archiefspeurwerk had
Terug naar het nu. Het Gemeentearchief
Weert als organisatie kent voor mij
ondertussen weinig geheimen meer. Van
langdurig systematisch onderzoek in de
archieven komt helaas niet zoveel terecht.
Nu en dan volg ik een plotselinge
ingeving en vind ik ook iets. Soms is het
gewoon een kwestie van boffen. Een zo'n
'Guus Geluk-ervaring' wil ik u niet ont
houden: de ontdekking van een familie
document.
Lopend langs de archiefstellingen in de
bewaarplaats viel mijn oog op een aantal
losse documenten die nog op verdere
verwerking lagen te wachten. Nieuws
gierig naar wat dat voor documenten
waren, pakte ik er een. 'Bewijs van
ontslag' stond erboven. Even kijken naar
de naam die er in grote sierlijke letters op
stond: 'De Graaff'. Dat was zowaar mijn
moeders meisjesnaam. En nog wel precies
zo geschreven. Het zou toch niet? De
voornamen dan: 'Wilhelmus Hubertus'.
Dat waren exact de twee eerste doop
namen van mijn grootvader. Mijn
verbazing maakte langzaam plaats voor
een vette 'YES'! Ik had een familiedocu
ment in mijn handen. Andere gegevens
op het document, zoals zijn diensttijd bij
de huzaren en legering in West-Brabant,
kwamen overeen met wat ik wist van de
familiegeschiedenis. Dit papiertje had bij
mijn grootvader vele jaren thuis in een of
andere lade gelegen. Nu lag het zomaar
in het archief (hoe het daar terecht is
gekomen, is mij overigens nog steeds een
raadsel).
'Haal meer uit je verleden' is de slagzin
van het Erfgoedcluster Weert, de
werkeenheid die het archief en het
museum van de gemeente Weert
verbindt. Voor mij, die zichzelf en zijn
familie in dat archief tegenkomt, wordt
dat regelmatig bewaarheid. Vaak moet je
er de nodige moeite voor doen, soms
struikel je erover.
Maar voor ik op enkele inzoom, neem ik u
graag even mee naar mijn eerste
kennismakingen met het instituut archief.
Daarvoor moeten we naar de jaren 80 van
de vorige eeuw. Mijn eerste stap in een
archief betrof het Gemeentearchief Weert,
waar ik de kamer van de archivaris vol
verwachting binnentrad. Op mijn vraag
dat ik meer te weten wilde komen over
de bevrijding van Weert in 1944 werd ik
wel vriendelijk geholpen, maar stond ik,
zonder een inventaris of iets van een
archiefstuk gezien te hebben, binnen een
kwartier weer buiten.
uihiw mwntiKix
Een onverwachte ontmoeting met de eigen
familiegeschiedenis.
meer weg van een marathon dan van een
korte sprint.
Met deze ervaringen op zak reisde ik in
1988 naar het National Archive, toen nog
het Public Record Office, in Londen. Voor
mij als bezoeker tot dan toe de ultieme
studiezaalervaring. Weg knusheid,
historische ambiance en aanvraagpapier-
tjes; welkom groots, een studiezaal van
honderden werkplekken en het digitaal
opvragen van stukken. En welkom pieper.
Die laatste maakte de ervaring compleet:
opgepiept worden wanneer de stukken
afgehaald konden worden. Dat werkte
prima, zowel tijdens de bestudering van
stukken ver weg van de afhaalbalie, als
tijdens het eten van fish and chips in het
restaurant. Zo functioneerde dus een écht
archief.
Theo Schers (ill. Erfgoedcluster Weert).
Theo Schers medewerker Externe
Dienstverlening, Erfgoedcluster Weert.
nummer 5 201 3 5
