het helpen met eenvoudige vragen
kwam er ook een assistent studiezaal
bij. Dat was toen nieuw."
"Als beheerder van een archiefbewaar
plaats die aan de eisen voldeed,
beschikte Klok zelf over de Brielse DTB,
maar niet over de (financiële) faciliteiten
om te kopiëren. Op een dag stond hij
(na overleg) met een grote koffer op de
stoep om het door ons te laten doen. Bij
Ribberink had ik geregeld dat die kopieën
tegen een intern tarief gemaakt konden
worden. De groten moeten de kleintjes
helpen, vond ik, maar dat sprak toen
niet altijd vanzelf. Ik heb altijd
bewondering gehad voor de duizend
poten die bijna in hun eentje een
gemeentearchief moeten runnen.
Moderne voorbeelden daarvan zijn Tom
van der Aalst (opgevolgd door Hildo van
"Deze kwalificatie verneem ik hier voor
het eerst! Nooit van gehoord! In mijn
stagetijd had ik het uitgebreide dossier
over de ruzie tussen Ribberink en Lou de
Jong gelezen, naar aanleiding van wat
opmerkingen van Hans de Vries, docent
Archiefwet en hoofd van de afdeling
Archieven op het Departement, en
daarover in een latere les met hem
gediscussieerd. Maar het begon allemaal
echt denk ik eind jaren 70. Ik was een
aantal jaar in dienst en had er behoefte
aan om erachter te komen of de
belastingbetaler mijn salaris betaalde
om mij mijn hobby te laten uitoefenen,
of dat het archivarissenvak een meer
essentiële rol in onze constitutionele
democratie vervult dan alleen het
uitdragen van het motto 'oud is mooi'.
Tegelijk begon Ribberink met het
onderzoek voor zijn artikel 'De overheid
opent haar archieven 1766-1829' in het
liber amicorum voor zijn voorganger Van
der Gouw (NAB 1980). Het ging daarbij
om politieke openbaarheid. Men kon
nagaan hoe vorige machthebbers
hadden gehandeld. Ribberink zat
daarover veel te brainstormen aan het
eind van de middag, ook met jongere
medewerkers zoals Rudolf Raaff, Henny
van Schie en mijzelf. Openbaarheid is
echt essentieel in een democratie, en
het begon allemaal rond de Franse
revolutie. In 1980 kwam ook de Wet
"Uiteraard had ik niet alleen met directe
collega's binnen het ARA te maken,
maar ook met collega's in de provincie.
Zo was daar J. Klok, gemeentearchivaris
van Brielle. Hij was niet alleen gemeente
archivaris, maar ook museumdirecteur,
beiaardier, en bewoonde een grote
boerderij. De liefde voor zijn stadje zat
zo diep dat hij oude huisjes opkocht om
ze te behouden voor sloop. In die tijd
verhielden gemeentearchieven en
rijksarchieven zich vaak tot elkaar als
water en vuur. Net begonnen als
chef-studiezaal, kreeg ik hem een keer
aan de lijn. Klok: 'U bent nieuw daar,
vindt u het leuk?' Ik: 'Ja hoor.' Klok: 'Dat
kan ik mij niet voorstellen.' Maar we
hebben uiteindelijk goed samengewerkt.
Wij hadden begin jaren zeventig op het
ARA net een grote kopieeractie van de
DTB's achter de rug. Die werden
daarvoor in origineel geraadpleegd en
moesten steeds weer uit het depot
worden gehaald. Maar ook de nieuwe
kopieën, keurig ingebonden, moest de
klant aanvragen en werden dan uit het
depot gehaald en ook weer terug
gebracht. Met de explosief stijgende
aantallen bezoekers kon dat efficiënter,
meende ik. Er waren meerdere pogingen
gedaan om die in zelfbediening te
plaatsen, maar dat was niet gelukt. Die
zelfbediening was ook een landelijke
trend. Het enige probleem was het
vinden van ruimte voor het opstellen
van de kopieën. Uiteindelijk vond ik een
oplossing en is er een vergaderruimte
voor opgeofferd. Voor het toezicht en
nummer 10 2012 59
Engen) in Heusden en Floor Geraedts
(net met pensioen) in Leidschendam-
Voorburg."
Onder collega's in het land sta je min of
meer bekend als 'kampioen openbaar
heid'. Hoe ben je daar zo ingerold?
Nigella Lawson zoekt haar voorouders voor het BBC-programma 'Who do you think you are?', 2006.
De verzetsborden van koningin Wilhelmina verhuizen mee naar de Prins Willem-Alexanderhof, 1980.
