De archiefervaring van
Geart de Vries
Vaak heb ik me de afgelopen jaren moeten verantwoorden voor
mijn overstap van omroep naar archief. Na mijn studie geschiedenis
kreeg ik dertig jaar geleden een baan bij de regionale omroep
in Friesland. Prachtig werk: ik heb me bezig kunnen houden
met alle kanten van het radio- en televisievak. Ook al gingen
managementtaken steeds meer het eigenlijke verslaggeverswerk
verdringen, tot het laatst toe bleef ik programma's maken voor de
landelijke 'televisiepoot' van 'Omrop Fryslan'.
V
Het benutten van de archieven is ook voor
het vroegere gemeentearchief steeds
belangrijker geworden. En met het
koppelen van stadstoren de Oldehove en
het Pier Pandermuseum aan het HCL, zijn
we hét centrum voor historisch en
cultureel erfgoed van de Friese hoofdstad
geworden. Geen dag is er hetzelfde en
door de vele activiteiten is er altijd wel
reuring. Maar soms is er die unieke
ervaring waardoor je aan het einde van de
dag met een soort zweverig gevoel naar
huis fietst.
gedreven Sjoerd Andringa legde het
allemaal vast met zijn camera.
Met de collega's van Tresoar hadden we al
een aantal gesprekken gehad met de
familie over de overdracht, maar nu
meldde Frans dat het ouderlijk huis zo snel
mogelijk leeg moest. Meer dan 20 grote
Action-kisten vol met (glas)negatieven,
foto's, dia's en filmfragmenten (Andringa
maakte na de foto vaak ook nog even een
filmopname van een brand of een ander
evenement) werden bij ons door de deur
geschoven. In totaal honderdduizenden
afbeeldingen. Niets was Andringa
ontgaan.
Bij het binnendragen moest ik denken aan
de woorden van voorganger Wopke
Eekhoff, de eerste betaalde stadsarchivaris
van Nederland. Hij vond het verzamelen
van beeldmateriaal "ter toelichting van"
de schriftelijke bronnen minstens zo
belangrijk als dat geschreven en gedrukte
materiaal. We zijn inmiddels bezig met
een project om de verzameling de
komende jaren te ontsluiten en te
digitaliseren. Dat doen we met
de collega's van Tresoar en in nauwe
samenwerking met de familie en vooral
met hulp van heel wat vrijwilligers. We
denken publiek en onderzoekers blij te
maken met al dat schitterende materiaal
dat een uniek beeld geeft van Friesland
en Leeuwarden na de oorlog.
nummer 6 201 2 5
Ik maakte veelal documentaires waar ik
mijn historische ei goed in kwijt kon. Bij
mijn afscheid en ook daarna zaten mijn
omroepcollega's er flink over in of ik mij in
mijn werk bij het Historisch Centrum
Leeuwarden niet voorgoed ging begraven
in het stof. Mijn ervaring is echter van een
heel andere orde, al had ik zelf eerlijk
gezegd ook niet kunnen bevroeden dat de
archiefwereld in de praktijk zo dynamisch
zou zijn. Het archief kende ik uiteraard van
mijn studiejaren en van het onderzoek
waar ik daarna af en toe tijd voor wist te
vinden, bijvoorbeeld naar een vroeg
initiatief van woningbouw voor arbeiders
in Leeuwarden, de wijk 'Eigen Brood
Bovenal'. Toentertijd waren het muisstille
studiezalen en ook verder was er amper
rumoer om de instellingen heen, maar de
afgelopen decennia is er veel veranderd.
Dat geldt zeker ook voor het Historisch
Centrum Leeuwarden. Het HCL is steeds
Fotograaf Sjoerd Andringa (met alpinopet) aan
het werk met zijn collega's in de jaren vijftig
(coll. Historisch Centrum Leeuwarden).
meer aan de weg gaan timmeren, vooral
sinds het betrekken van het nieuwe
gebouw in de Prinsentuin.
Op een vrijdagmiddag, half december,
belde persfotograaf Frans Andringa of hij
nog diezelfde middag de fotocollectie van
zijn vader bij ons kon komen brengen.
Sjoerd Andringa was één van de
belangrijkste naoorlogse fotografen van
Friesland. Hij werkte voor een groot aantal
periodieken, zoals het Friesch Dagblad en
Het Vrije Volk, en had ook veel losse
opdrachtgevers. Overal waar in de veertig
naoorlogse jaren nieuws was, kon men
Andringa aan het werk zien, meestal
getooid met zijn karakteristieke vlinder
strikje. Hij klom geregeld op een trapje dat
hij naast zijn camera meenam in zijn
sportauto. Koninklijke visites, talloze
openingen van bedrijven, het agrarisch
leven, foto's van inmiddels al lang
afgebroken gebouwen, portretten van
architecten, journalisten en schrijvers: de
Geart de Vries
(foto Reyer Boxem, www.reyerboxem.nl).
Geart de Vries sinds februari 2009
directeur van het Historisch Centrum
Leeuwarden.
