steen in de monumentale reeks stenen
gebouwen aan de noordzijde van de
Bossche markt, enigszins te vergelijken
met de marktpleinen van Brussel en
Antwerpen. Het was een dubbeltje op
zijn kant. Succesvol was ik ook in mijn
strijd tegen de opdeling van Noord
Brabant in vier kleinere provincies, dit
als onderdeel van een in de periode
1975-1983 voorgenomen bestuurlijke
reorganisatie van het Nederlandse
binnenlands bestuur. Ik entameerde het
verzet als een soort partijfilosoof,
voorzag het van argumenten en trok er
de provincie mee rond. Diep in mijn hart
opponeerde ook de archivaris, die een
opdeling van het in de provincie
toonaangevende rijksarchief in vier
regionale archieven niet zag zitten. Liep
ik op de toekomst vooruit of heeft de
toekomst mij inmiddels ingehaald?"
"Een goed initiatief is ook mijn in 1991
uitgesproken gedachte geweest om
eindelijk eens in samenwerking met
historici uit het oude hertogdom Brabant
te komen tot een nieuwe integrale
geschiedenis van dit hertogdom. In de
gecompliceerde definitieve uitwerking
- het oude Brabant was sinds 1 januari
1995 gesplitst in vijf bestuurlijke
eenheden - die in 2004 het licht zag,
heb ik overigens geen aandeel meer
gehad."
"Mijn grootste nederlaag leed ik in de
allerlaatste fase van mijn ambtelijke
loopbaan, toen ik er niet in slaagde het
vertrek van bibliotheek en
prentenkabinet van het Provinciaal
Genootschap uit de Brabantse hoofdstad
tegen te houden. De trias historica van
rijksarchief, bibliotheek en museum, die
men in hoofdsteden op nationaal en
regionaal niveau vanouds aantreft, ging
voor Noord-Brabant verloren. Het zou
beter zijn geweest als...! Ik wilde soms
teveel. Het rijksarchief zou hét
filmarchief moeten worden van de
provincie. In de Citadel lag een
filmdepot reeds klaar met
geklimatiseerde deelruimten. Het
onderzoek naar Joodse begraafplaatsen
zou onze taak moeten worden, naar het
voorbeeld van Groningen. Een
collegezaal, te gebruiken door docenten
en studenten voor onderzoek in
origineel bronnenmateriaal, bleek zeer
nuttig maar wordt voor het beoogde
doel te weinig gebruikt. Archieven
komen nu naar mensen in plaats van
mensen naar archieven."
"Dan kom ik bij een periode waarover ik
mij een oordeel nauwelijks mag
aanmatigen. Afgelopen jaar bezocht ik
nog de KVAN-dagen in Leeuwarden. De
reden was heel familiair: ik heb een
zoon wonen in Leeuwarden en heb daar
gelogeerd. Ik vond het leuk weer de
sfeer te proeven van archivarissen onder
elkaar, hoewel ik er een groot deel niet
meer van ken. En ik vond het leuk om te
zien hoe het Tresoar nu functioneert,
ook in ruimtelijk opzicht. Dat is een
beetje die bouwkundige hobby van me.
Ik vond het er mooi uitzien hoor!"
"Ik volg de ontwikkelingen nog steeds.
Het boek 'De archivaris
vertelt. Tilburgse en Bossche
herinneringen' van Louis Pirenne
(Alphen aan de Maas 2009),
240 pp., ill., is nu met korting
te bestellen voor 10,00 excl.
verzendkosten, via een mail aan
stadsarchief@s-hertogenbosch.nl.
Ik ben hier en daar wel aan het
opzeggen, maar nog altijd lid van de
KVAN. Het gaat wel wat trager allemaal.
Soms denk ik: zou ik als ik nou jong was,
archivaris willen worden? Ik zeg niet dat
het niet belangrijk is, maar het is nu
allemaal zo op informatisering gericht.
Ik wilde ook graag bij de tijd zijn, maar
als je in het Archievenblad een titel
aantreft als: 'Bibliothecarissen en
archivarissen moeten digitale
specialisten worden'; of een zinsnede
leest als: 'Duurzame digitale archivering
blijft een zorgpunt' (jrg. 116, nr. 2, pp.
19-22) dan vraag ik mij af of de techniek
de romantiek van het zoeken van
gegevens niet heeft overschaduwd. Die
romantiek heb ik meebeleefd. Het
cultuurklimaat van de intellectuele elite
in een oude stad. Is het nu nog leuk?,
vraag ik me soms af."
"Als ik dan iets moet zeggen, wil ik het
zo formuleren: je moet de pianospeler
blijven maar niet de monteur willen zijn.
Dus met dank aan de pianobouwer/
systeembeheerder: blijf archivaris/
onderzoeker!"
De overvolle studiezaal van het rijksarchief In Noord-Brabant In het oude gebouw aan de Waterstraat
te 's-Hertogenbosch, juli 1972. Met een plank aan de tafels werd de oorspronkelijke capaciteit van
9 bezoekers verdubbeld (foto 'Het Zuiden', 's-Hertogenbosch/coll. Stadsarchief 's-Hertogenbosch).
Hoe kijkt u tegen het moderne
archiefwezen aan?
Zes Bossche stadsarchivarissen bijeen, v.l.n.r.
Piet Th.J. Kuijer (1963-1980), Johan N.T. van
Albada (1980-1990) J.A.M. Yvonne Bos-Rops
(1990-1991), Rolf C. Hage (1996-heden), Louis
PL. Pirenne (1954-1963) en Bert Looper
(1992-1995). Opname uit 1998 (foto Albert
Schreurs/coll. Stadsarchief 's-Hertogenbosch).
Heeft u tot slot nog een 'wijze les'?
Jac. Biemans historicus, medewerker
Educatie en PR bij het Stadsarchief
's-Hertogenbosch en redacteur van
het Archievenblad.
nummer 4 2012 41
