Toegankelijkheid
Digitalisering
Tips
Rondleiding over een
rondleiding
Ontmoeting en verdieping bij de SNAAI scriptiemiddag (foto part. coll.).
*>ai
Harco onderzocht de digitale toeganke
lijkheid in zijn Papier versus digitaal:
een onderzoek naar het zoekproces van
archiefgebruikers in het papieren en
digitale toegangensysteem. Hij vertelde
ons hoe hij een gebruikersonderzoek
had uitgevoerd om het zoeken door
archiefgebruikers, met een historische
achtergrond, in de papieren inventaris
en het digitale toegangensysteem te
vergelijken. Opmerkelijk was zijn
conclusie dat er geen groot verschil is,
maar slechts een lichte voorkeur voor
digitaal zoeken. De beste oplossing zou
'the best of both worlds' zijn, waarbij
een inventaris a la Google doorzoekbaar
is, maar ook altijd de structuur van de
(papieren) inventaris behouden blijft.
Bijvoorbeeld door een pdf van de
inventaris beschikbaar te stellen; iets
wat nog niet bij alle archiefinstellingen
gebeurt. Dit mondde uit in een discussie
tussen de geïnteresseerde aanwezigen,
die dit een nuttig nieuw inzicht vonden.
Bas bekeek de digitalisering van
archieven vanuit zijn studie 'nieuwe
media en digitale cultuur'. Archieven in
Transitie. Een exploratief onderzoek
naar de digitalisering van archieven was
hiervan het resultaat. Hij was zich
bewust geworden van de macht die
archiefinstellingen hebben bij het
bepalen wat van een collectie
gedigitaliseerd wordt. Zo bepaalt in
wezen de instelling waar de bezoeker
(digitaal) toegang toe krijgt. Veel
bezoekers zullen niet in de gaten
hebben dat dit maar het topje van de
ijsberg is. Zijn conclusie en aanbeveling
was dan ook dat de gebruiker meer
invloed zou moeten hebben op het
selectiebeleid van archiefinstellingen
aangaande digitalisering van
archiefmateriaal; hij noemde dit de
democratisering van het selectiebeleid.
Dit moet niet verward worden met de
mogelijkheden tot scanning on demand,
zoals die bij sommige instellingen al
worden toegepast. Hier staat wel
degelijk de vraag van de gebruiker
centraal, maar dit is geen structurele
selectie. Bovendien draait dan vaak de
gebruiker voor de kosten van het
scannen op. Hierop ontstond een
levendige discussie.
Naast aansprekende presentaties
hadden de net afgestudeerden ook
enkele bruikbare tips voor de aanwezige
studenten:
- kies een onderwerp wat echt je
interesse heeft - je gaat er tenslotte
een halfjaar mee aan de slag - en
baken het goed af;
- wees je ervan bewust dat sommige
onderzoeksmethoden
(gebruikersonderzoek, afnemen van
enquêtes of interviews) veel tijd in
beslag nemen;
- zorg dat iemand je feedback geeft, het
liefst regelmatig, want dan word je
gestimuleerd om te blijven schrijven.
Opvallend was dat de aanleiding voor
het spoedig afronden van de studie van
de drie sprekers de langstudeerboete
van de overheid was. Dit werkte als een
effectieve stok achter de deur.
De dag werd besloten door Christian van
der Ven, die een rondleiding gaf over
een rondleiding die hij kort geleden had
gegeven in het kader van 'Verhalen in
archieven'. Hij liet ons zien hoe hij de
bezoekers kennis liet maken met de
verhalen die liggen opgeslagen in
archief, en hoe deze historische
belevenissen als 'trigger' werkten voor
het vertellen van hun eigen verhalen
over hun verleden.
Tot slot hebben we gezellig met elkaar
gegeten en gedronken bij de culturele
hotspot 'de Verkadefabriek'. Een goede
manier om elkaar beter te leren kennen.
Wil je de scripties of presentaties
bekijken? Bezoek dan de website van
SNAAI: www.kvan.nl/secties/snaai.php.
Krista van Loon secretaris van SNAAI
en adviseur historisch archief bij
De Nederlandsche Bank.
SNAAI'ers maken kennis met het BHIC (foto part. coll.).
nummer 4 2012 29
