De eerste voorzichtige resultaten
werden geboekt met het binnenhalen
van het archief van een Marokkaanse
vrouwenorganisatie en dat van het
actiecomité 'Gümus moet blijven'. De
subsidiedossiers van de Dienst Welzijn
bleken te bestaan uit interessante
informatie over migrantenorganisaties
(jaarverslagen, folders et cetera).
Normaal zouden deze stukken op basis
van de selectie- en vernietigingslijst
verwijderd worden, maar nu werd de
informatie bewaard.
Knelpunten
Bij de archiefgesprekken doemden
diverse vragen op. Moesten we
specifieke groepen (welke van de vele?)
benaderen, of juist voor een
breedteaanpak kiezen? We besloten
gestructureerd op wijkniveau klein
materiaal te verzamelen. Welke
inhoudelijke en kwalitatieve
argumenten moesten we hanteren? Een
institutionele benadering bleek
bovendien vaak niet te werken, want de
migrantenorganisaties hebben in het
geheel geen of slechts gebrekkige
archieven. Naast het gebrek aan
middelen en formatie bleef als
belemmering terugkomen de relatieve
onbekendheid van het archief als
instelling bij migranten. Op basis
daarvan besloot het SAA te kiezen voor
een project oral history.
Onder de naam 'Eigentijdse geschiedenis
dragers' bracht het SAA in de periode
2004-2005 door middel van interviews
met oprichters en andere sleutelfiguren
van Amsterdamse migranten- en
vluchtelingenorganisaties de wordings
geschiedenis van deze organisaties in
beeld. Hun activiteiten in de stad
werden zichtbaar met het verzamelen
van bijbehorend klein materiaal en
websites. Het ontstaan van migranten
organisaties viel niet zozeer uit
archiefstukken af te lezen, maar zat
vooral in de hoofden van mensen. In
deze periode publiceerde het SAA verder
een publieksfolder om te wijzen op het
belang van migrantenerfgoed, het
interviewproject, ons spreekuur en wat
het SAA kan betekenen voor de
migranten en hun organisaties.
Verwachtingspatroon
Het SAA bleek niet altijd even
gemakkelijk aan het verwachtings
patroon van de potentiële schenker te
kunnen voldoen. Het denken over
ontsluiting en de mogelijkheden van
onderzoek en presentatie moeten een
integraal onderdeel vormen. Want
bewaren en met voorrang ontsluiten is
één ding, maar het materiaal moet ook
zichtbaar worden gemaakt voor
geïnteresseerden. Niet in de laatste
plaats voor nieuwe Amsterdammers die
op zoek zijn naar hun eigen verleden.
Alleen door toegankelijkheid en
zichtbaarheid worden potentiële
archiefvormers gestimuleerd tot het op
hun beurt overdragen van archieven.
I5E
VrrMiifi pWBfcYmnj Jcrittrn
taallessen aan gastarbeiders. Het
uitgebreide archief van het Amsterdams
Centrum Buitenlanders vormt een ware
Fundgrube. En onlangs nog kregen we
het archief van Podium Kwakoe binnen,
met daarin materiaal van het gelijk
namige festival, Surinaamse Vrouwen
Bijlmermeer en van studenten. De
contacten zijn vaak al jaren geleden
gelegd en dan op een bepaald moment
komt het toch tot een overdracht. Zo
wisten we onlangs de collectie te
verwerven van één van de eerder
genoemde Chinese vrouwen. Zij heeft
ons een zeer rijke verzameling
geschonken, gebaseerd op het
inmiddels al honderd jaar durende
verblijf van Chinezen in Amsterdam.
Hebben we de achterstand ingehaald?
Nee, maar we hebben wel contacten
gelegd en op basis daarvan interessante
archieven verworven. Ik schat in dat de
interesse voor het meer recente migranten
erfgoed alleen maar verder toe zal
nemen. Met de voorzichtig geboekte
vooruitgang kan het SAA meer zichtbaar
maken voor de zogeheten nieuwe
Amsterdammers, opdat het een instel
ling wordt van alle Amsterdammers.
Noten
bdtumiJfwQi
Expositie van Frank Creton, schilder van het
Surinaamse gevoel (2007, archief Podium
Kwakoe).
Wat is nu in 2012 de oogst? Het aantal
algemene particuliere archiefvormers
met migrantenerfgoed is verder
toegenomen: buurtarchieven, maar ook
Info Buitenland Oud-West. Deze stichting
hield zich bezig met advieswerk en
LhïTL* .\Av.i 4 nriiij-
d? rt i* J*rfit?
I Pn-u^ifrmiT 'utoifcV l rvnru<"
Afrikaanse historische lezingen in het
Afro-Surinaams Cultureel Centrum (archief
Podium Kwakoe).
Podium Kwakoe, najaarsprogrammering 2007
(archief Podium Kwakoe).
1 www.vijfeeuwenmigratie.nl/
collecties/collectie-stadsarchief
amsterdam.
Ron Blom sectie Verwerving van het
Stadsarchief Amsterdam.
nummer 4 2012
25
