het gebrek te herstellen.
Op het terrein van de Archiefwet zal
slechts in enkele gevallen sprake zijn
van schorsing of vernietiging van
besluiten. Een voorbeeld daarvan is een
Archiefverordening of besluit tot
benoeming van een archivaris, dat strijdt
met de wet of het algemeen belang.
Zo'n besluit kan worden geschorst of
vernietigd. Meestal gaat het op ons
vakgebied echter niet om besluiten in
de zin van de Awb, maar om feitelijk
handelen.9 Wanneer dit handelen niet
aan de wet beantwoordt, kunnen de
provincies in de plaats treden, ofwel de
achterwege blijvende taak (laten)
uitvoeren op kosten van de in gebreke
blijvende overheid. Dit gaat als volgt.
De Interventieladder
Trede 1. Signaleren. Dit kan ook zijn:
eigen risicoanalyse door de
toezichthouder.
Trede 2. Informatie opvragen bij die
overheid en deze valideren.
Trede 3. Afspraken over acties,
termijnen en vervolg.
ede 4. Hier begint de juridische
interventie. Vooraankondiging
en bericht aan raad/algemeen
bestuur. Publicatie van de
vooraankondiging tot
interventie in het plaatselijke
dagblad. De organisatie kan
nog tot inkeer komen.
Overleg binnen provincie met
andere sectoren: milieu,
ruimte, financiën. Al dan niet
besluit nemen tot
indeplaatsstelling voor
meerdere sectoren of alleen
voor Archiefwet. Inkeer ook nu
nog mogelijk!
Sanctie indeplaatsstelling
toepassen.10
De toezichthouder bepaalt of de aard
van een bepaalde zaak ernstig genoeg
is voor de gekozen interventie. De
huidige praktijk wijst uit dat overleg,
eventueel gevolgd door een
waarschuwing door het
provinciebestuur, in vrijwel alle gevallen
voldoende is om een in gebreke
blijvende overheid in beweging te
krijgen.
Wanneer treedt het nieuwe
stelsel in werking?
Tijdens het overleg met de Tweede
Kamer heeft minister Donner
aangegeven dat de wet Rgt in elk geval
niet per 1 januari 2012 in werking zal
treden, zoals eerder was voorzien.
Realistischer is het uit te gaan van 1 juli
voor alle betrokken overheden om zich
op de nieuwe situatie voor te bereiden.
Aansluitend op de Wet Rgt werken de
provincies aan enkele sectorspecifieke
beleidskaders, zoals op het gebied van
milieu, ruimte en archieven. Dat laatste
kader is al in concept gereed en zal dit
najaar worden afgestemd met de
ministeries BZK en OCW, de VNG en Unie
van waterschappen. Dit kader zal een
duidelijke beschrijving geven van de
uitvoering van het nieuwe
archieftoezicht in de praktijk.
Vanuit de provincies zijn al enkele acties
ondernomen, zoals nulmetingen en
pilots.11 In 2012 of al eerder zullen de
provincies voorlichtingsacties doen
uitvoeren, gericht op de eigen
gemeenten en waterschappen. Deze
zullen uitgaan van het algemene
interbestuurlijke toezicht - dat immers
meer integraal en meer sector-
Voorbeeld II
Een vastgestelde Archiefverordening,
die in strijd is met de Archiefwet, of
een besluit tot aanwijzing van een
archief-bewaarplaats, die niet aan
de wet voldoet, kan worden
geschorst of vernietigd.
wanneer er ook op andere terreinen iets
mis is, intersectoraal. Dit gebeurt voor
de Archiefwet op grond van de
Taakverwaarlozingscriteria, die het IPO
(in samenwerking met LOPAI) heeft
vastgesteld. VNG en IPO hebben de KPI's
en de Taakverwaarlozingscriteria over en
weer op elkaar afgestemd. De criteria en
hoe daarmee om te gaan, zullen verder
worden uitgewerkt in een zogenaamd
sectorspecifiek beleidskader, waaraan op
dit moment wordt gewerkt.
Ook wanneer (voldoende) informatie
ontbreekt, kan de provincie ingrijpen.
Zoals gesteld, heeft de provincie
hiervoor twee middelen uit de
Gemeentewet ter beschikking: schorsen
en vernietigen van besluiten in de zin
van de AWB en in de plaats stellen bij
taakverwaarlozing. Uitgangspunt bij
beide is dat er pas wordt ingegrepen als
ambtelijk en/of bestuurlijk overleg niets
oplevert. De in gebreke blijvende
overheid krijgt dus altijd eerst de kans
De principes van selectiviteit en
proportionaliteit blijven op alle treden
werken. Dat wil zeggen: de
toezichthouder kiest een zo licht
mogelijke ingreep in verhouding tot de
zaak in kwestie. Wanneer de zaak naar
tevredenheid wordt afgewikkeld, blijft
het daarbij en gaat de toezichthouder
niet verder de ladder op.
Laatste kans voor
indeplaatsstelling
Aankondiging juridische
interventie
Afspraken over verbetering
Specifieke informatie opvragen en valideren
Signaleren
Generieke informatievergaring volgens
afspraken Informatie-arrangement
2012 of zelfs later Dit geeft meer tiid
De Interventieladder.
Trede 6.
16
2011 nummer 9
