waarvoor ook middelen beschikbaar
gesteld worden. In de Archiefvisie
worden onder andere genoemd:
de ontwikkeling van normen en
standaarden; de centrale rol van het
Nationaal Archief bij opleidingscentra;
de overgang van papier naar digitaal;
de archiefinspectie; archiefcollectie NL.
Wat houdt de innovatieagenda in en hoe
wordt deze uitgewerkt?
Zijlstra: "Over enkele jaren werkt de
overheid bijna uitsluitend digitaal. Het is
voor de archiefsector een flinke klus om
daarop in te spelen. Ik ga er vanuit dat
de sector heel goed weet wat er moet
gebeuren om duurzaam beheer en
toegankelijkheid van de overheids
archieven ook in de toekomst te
garanderen. Ik stel hiervoor de komende
jaren in totaal 9 miljoen euro ter
beschikking. Dat geld kan worden
besteed aan kennisontwikkeling over
duurzaamheid en openbaarheid van
overheidsinformatie, toegang en
presentatie van de Archiefcollectie NL
en versterking van het bestel.
Overheden en andere partners in de
sector worden uitgenodigd een deel van
deze rijksmiddelen te matchen om
investeringen in kennis en kunde te
bundelen. Als ik de beleidsstukken van
onder andere BRAIN en de KVAN zie,
heb ik daar alle vertrouwen in. Verder
denk ik dat het goed is om naar
ervaringen in bijvoorbeeld de
bibliotheeksector te kijken. Het
Nationaal Archief krijgt een centrale rol
bij regie en ondersteuning."
Bereik
Gemeenschappelijke
voorzieningen
voor zowel beheer als dienstverlening
op te zetten. Het is aan de minister om
deze inspanning te ondersteunen met
middelen en met wetgeving,
bijvoorbeeld door wettelijk te bepalen
dat overheidsarchieven alleen mogen
worden overgebracht naar archief
instellingen die aan kwaliteitseisen
voldoen."
In de Archiefvisie staat dat het Rijk de
komende vijf jaar "prioriteit zal geven
aan het ontwikkelen en uitbouwen van
enkele centrale e-depotvoorzieningen".
En: "Streven is dat voor 2016 alle
departementen en Hoge Colleges van
Staat zijn aangesloten op een rijksbreed
e-depot. Het Nationaal Archief ontwikkelt
een business- of verrekenmodel als basis
van overeenkomst met archiefvormers
over kostprijs, producten en diensten.
Ontwikkeling van dit model is onderdeel
van het kabinetsprogramma compacte
rijksdienst." Daarmee is niets gezegd
voor de andere overheidslagen. Verder
in de visie staat nog wel: "Benodigde
voorzieningen als e-depots zullen zoveel
mogelijk worden gedeeld of als 'shared
service' benut."
In hoeverre worden gemeenschappelijke
voorzieningen afgedwongen op het
gebied van e-depot en op het gebied
van dienstverlening? Zijlstra: "Nog niet
alle overheden lijken zich bewust van de
opgave waar ze voor staan, dat is
zorgelijk. Over tien jaar wordt nauwelijks
nog papieren overheidsinformatie
gecreëerd. Het is dan allemaal digitaal
geworden. Het bewaken van de
betrouwbaarheid, authenticiteit en
In discussie met studenten
van de Universiteit Groningen,
(foto www.rijksoverheid.ni).
De Archiefvisie lijkt sterk gericht op de
Rijksoverheid en de Rijksarchiefdienst/
Nationaal Archief. Aandacht voor andere
bestuurslagen en archiefdiensten en
voor categoriale instellingen lijkt
beperkt. Wat heeft de Archiefvisie de
niet-Rijksoverheid te bieden? Op deze
vraag reageert Zijlstra als volgt: "U gaat
er vanuit dat er een fundamenteel
verschil van benadering zou bestaan
tussen de verschillende overheden.
In mijn visie is daar geen sprake van.
De nieuwe selectieaanpak is bijvoorbeeld
bruikbaar voor alle overheidslagen. Kern
van de Archiefvisie is een innovatieagenda
en een nationale aanpak op het gebied
van duurzaamheid en toegang. Ik hoop
van harte dat alle gemeentelijke,
regionale en categoriale archief
instellingen zich daardoor aangesproken
voelen en daaraan mee willen doen."
In de Archiefvisie 2002 constateerde
de staatssecretaris dat er dringende
behoefte aan standaardisering en
samenwerking was. Het was de vraag
of kwaliteitsnormen van boven
opgelegd zouden moeten worden.
De keus is gemaakt om dat niet te doen,
maar om het aan archieven zelf over
te laten. In Archieven in transitie zegt
Erfgoed Nederland iets dergelijks, maar
dan niet alleen over dienstverlening:
"Het is primair aan het werkveld zelf, in
casu de branchevereniging BRAIN, om
een zelfregulerend kwaliteitssysteem
nummer 6 2011 13
