Bekwaamheid
Heilloze maatregel
Is dit de toekomst(foto Sidewalk Flying, Creative Commons).
beleid van het rijk op rust. De UvA en de
HvA krijgen daarvoor van de minister
van OCW aanvullende middelen, naast
de reguliere bekostiging per student. De
achterliggende gedachte is dat het
aanbieden en in stand houden van
archiefopleidingen, gelet op het geringe
aantal studenten voor instellingen van
hoger onderwijs, zonder aanvullende
middelen zakelijk gezien niet aantrekkelijk
genoeg zou zijn. De cultuurminister
moet dus iets extra's doen om de
professionaliteit van de beroeps
uitoefening waarvoor hij verantwoordelijk
is, te garanderen.
In de budgetten van de archief
opleidingen is het aandeel van de
aanvullende middelen verreweg het
grootst. Ze dekken alle kosten van al het
onderwijzend personeel door wie het
archiefonderwijs bij UvA en HvA wordt
verzorgd, met uitzondering van de helft
van de kosten van de hoogleraar
Archiefwetenschap. De UvA en de HvA
zijn in 2009 met de minister overeen
gekomen dat zij in ruil voor deze extra
financiering de archiefopleidingen zullen
aanbieden en in stand houden. In de
periode 1997-2009 waren die afspraken
nog neergelegd in de zogenaamde
instellingenovereenkomst van UvA en
HvA met de in 2009 opgeheven
Archiefschool.
De verantwoordelijkheid van de minister
van OCW voor de professionaliteit van
de beroepsuitoefening van archivarissen
betreft niet alleen hun aantal, maar ook
hun bekwaamheid om de centrale
problemen in de beroepsuitoefening te
definiëren en op te lossen. Voor toelating
tot bepaalde functies in het archief
wezen in Nederland en op de Antillen
heeft hij het bezit van het diploma
Archivistiek A of B als voorwaarde
gesteld. Alleen onderwijsinstellingen die
archiefopleidingen aanbieden die voldoen
aan de eisen die door het archiefveld
zijn geformuleerd en door hem zijn
bekrachtigd, kunnen de bevoegdheid
krijgen om die diploma's af te geven.
Alleen de UvA en de HvA hebben tot
dusver die bevoegdheid gekregen. Hun
archiefopleidingen zijn ingebed in een
informatiewetenschappelijke of
informatiekundige opleiding en omvatten
minstens 60 ects aan archiefspecifieke
onderdelen. Bovendien zijn ze toegankelijk
voor beoefenaars van andere relevante
disciplines. Dat was een voorwaarde van
het beroepenveld bij het sluiten van de
samenwerkingsovereenkomst tussen de
toenmalige Archiefschool, de UvA en de
HvA in 1997: de Archiefwetenschap had
een multidisciplinair profiel want het
archiefveld had niet alleen gespecialiseerde
informatiekundigen nodig, maar ook
historici.
Door tweede opleidingen niet meer te
bekostigen frustreert de minister van
OCW beide motieven die hij aan
additionele financiering ten grondslag
heeft gelegd: het zorgt op termijn voor
een tekort aan archivarissen en het doet
afbreuk aan hun beoogde multi
disciplinaire profiel.
Over de aangekondigde verhoging van
het collegegeld is onder studenten die
een archiefopleiding volgen, of wilden
gaan volgen, veel beroering ontstaan.
Op hun eigen discussieplatforms en op
Archief 2.0 constateren studenten die al
een masterdiploma of een bachelor
diploma in een niet-aansluitend vak op
zak hebben dat de archiefopleiding voor
hen onbetaalbaar wordt, wisselen ze
gegevens uit over vergelijkbare
opleidingen in het buitenland en
moedigen ze potentiële studenten aan
iets anders te gaan doen.1
Het is nu vooral de vraag wat er tegen
deze heilloze maatregel nog kan worden
gedaan. De wetgever heeft de
bekostiging van tweede studies
afgeschaft en alleen de wetgever kan
die maatregel weer ongedaan maken.2
Protesten van het georganiseerde
26 2011 nummer 4
