Maken archivarissen
geschiedenis?
Waardering en selectie
A tmejet van der Zijl
Bernha r Di* Een
De manier waarop we archieven waarderen en selecteren bepaalt in hoge mate hoe de archiefcollectie
eruit komt te zien. In het afgelopen semester heeft een aantal studenten in het kader van een
onderzoekscollege van het masterprogramma Archivistiek aan de Universiteit Leiden zich verdiept in
de vraag in hoeverre archivarissen met het beschikbare selectie-instrumentarium ook de bedoelde
documenten selecteren.1
Tot uw eigen verrassing komt u tot de
conclusie dat 'secundaire literatuur' van
grote betekenis is geweest wat betreft
Tot slot. Heeft u bij uw onderzoek iets
gehad aan digitaal toegankelijke
informatie?
het controleren van Bernhards
uitspraken op waarheidsgehalte. Zegt
dat iets over de belezenheid van
Bernhard?
"Nee, maar dat bedoelde ik ook niet.
Wat ik bedoelde is dat vergelijken van
Bernhards verhalen met die van zijn
tijdgenoten of meer algemeen
historische boeken, opvallend vaak tot
waardevolle inzichten leidde. Zo hoefde
je werkelijk niet diep te graven om
erachter te komen dat het verhaal over
het befaamde 'nazi-examen' dat
Bernhard gedwongen zou hebben om lid
te worden van de SA, onzin was. Er
bleek namelijk een uitstekend
proefschrift over de opgang van het
nazisme aan de Berlijnse universiteit te
zijn, waaruit onomstotelijk blijkt dat zo'n
examen in zijn tijd helemaal niet bestond."
"Ja, zij het niet zozeer die over Bernhard
zelf. Als je hem googelt kom je namelijk
vooral terecht in een netwerk van sites
vol samenzweringstheorieën, waar je
als serieus onderzoeker dus werkelijk
niets aan hebt. Waar ik wel veel aan
heb gehad was het feit dat veel kranten
uit die tijd al gedigitaliseerd bleken en
dat je tegenwoordig via internet zo
makkelijk contacten kunt leggen met
buitenlandse onderzoekers en archieven.
Op dit moment ben ik bezig met een
heel ander verhaal dat zich hoofdzakelijk
in Amerika en ander buitenland
afspeelt, en ik vind het werkelijk
fantastisch wat ik daarvoor al allemaal
hier van achter mijn bureau kan vinden.
En complimenten: je hebt mijn boek
goed gelezen. Dit lijkt vanzelfsprekend,
maar dat is het lang niet altijd."
René Spork redacteur Archievenblad.
Charles Jeurgens onder de loep
Alle theorievorming ten spijt gaat het
bij waardering en selectie van archieven
uiteindelijk om de documenten die
geselecteerd en overgebracht worden
naar een archiefbewaarplaats. Enkel
de documenten kunnen immers in de
behoeften van de recht- en bewijs-
zoekende burger en van de historische
onderzoeker voorzien. De bruikbaarheid
van iedere selectiemethodiek staat of
valt dan ook met de betrouwbaarheid
en doeltreffendheid waarmee
documenten ten behoeve van selectie
kunnen worden geïdentificeerd. Dit lijkt
misschien een geweldige open deur,
maar is veel minder het geval dan we
misschien denken of zouden willen.
Sinds de introductie van de functionele
42 2010 nummer 10
