Mijn internationale
uitdagingen
Internationale uitwisseling
Archives without Borders
Reinder van der Heide
In juli 2001 begon Reinder van der
Heide als archivaris van de Tweede
Kamer, hoofd van het Centraal Archief
aldaar. Voordien werkte hij als archivaris
bij het ministerie van Algemene Zaken.
Daar had hij de Archiefwet 1995 van
binnen en buiten leren kennen, als
gevolg van het overbrengen van de
archieven van het Kabinet van de
Minister-President (1945-1980) naar
het Algemeen Rijksarchief. Zijn nieuwe
functie stelde hem echter voor andere
en nieuwe uitdagingen. Van der Heide
vertelt in derde persoon enkelvoud.
Voordat Van der Heide als archivaris van
de Tweede Kamer werd aangenomen,
was het hem niet bekend dat zijn
nieuwe functie ook een internationale
component bevatte. Dit werd al snel
duidelijk toen zijn voorganger hem
vroeg of hij mee wilde gaan naar de
ICA-SPP-conferentie in Rome. Niet alleen
om aanwezig te zijn, maar vooral ook
om een inleiding te houden over de
Nederlandse archiefwetgeving én om
zijn voorganger op te volgen als sectielid
van de ICA-SPP.
Voor de conferentie in Rome was de
ICA-SPP onbekend terrein voor Van der
Heide. De ICA-SPP staat voor de sectie
binnen de International Council on
Archives (ICA) die zich bezighoudt met
parlementaire archieven en archieven
van politieke partijen: the Section of
Archives and Archivists of Parlement and
Political Parties (SPP). Van der Heide
vertelt dat de basis voor het opzetten
van de sectie gelegen is in een campagne
uit 1991 die door de Archive for Christian
Democratic Politics van de Konrad
Adenauer Foundation opgestart is. Dit
leidde tot een resolutie van de ICA in
1992 en de SPP werd op 11 september
1992 in Montréal ingesteld.
Het thema van de conferentie in Rome
was de archiefregelgeving in verschillende
landen en de regelgeving voor
parlementaire archieven in het bijzonder.
Van der Heide hield er zijn inleiding over
de Nederlandse archiefwetgeving. "In
mijn vorige baan als archivaris van het
ministerie van Algemene Zaken, heb ik
de Archiefwet 1995 zo'n beetje tot in
alle details leren kennen. Veel geheimen
heeft deze wet niet meer voor mij." Niet
alleen verliep zijn inleiding goed, maar
ook leerde hij veel mensen kennen
tijdens het vierdaagse programma. Hij
ontmoette bevlogen collega-parlements-
archivarissen en voerde interessante
archiefinhoudelijke discussies. "Ik heb
mij daar onder meer verbaasd over het
gegeven dat de meeste andere landen
het als een lakmoesproef van democratisch
gehalte zien dat hun parlementen niet
onder een nationale archiefwetgeving
ressorteren, maar als hoogste macht van
de staat zelf bepalen wat ze met hun
archieven doen. Toen ik dat hoorde,
moest ik wel even slikken."
Tijdens de eerste kennismaking met de
ICA-SPP in Rome, bij andere conferenties
en de grote vierjaarlijkse congressen van
de ICA heeft Van der Heide niet alleen
veel genoten van de contacten met zijn
collega's, maar ook veel geleerd. Hij
bewaart bijzondere herinneringen aan
de Clerk of the Records van het Britse
Hogerhuis, de archivaris Stephen Ellison.
"Stephen vertelde voortdurende de
meest fantastische verhalen over
verschillende lords. Maar naast de
internationale contacten met vakgenoten,
leerde ik ook dat ik in Nederland strikt
genomen geen collega's heb. De Eerste
Kamer heeft geen archivaris in dienst.
De meeste landen kennen dan ook maar
één of twee parlementsarchivarissen.
Hoewel er natuurlijk altijd uitzonderingen
zijn. Zo kent Spanje 17 parlementen met
elk een eigen vertegenwoordiger in de
SPP. De Spanjaarden zijn dan ook nogal
boventallig in onze sectie", lacht Van der
Heide.
Sinds 2005 is Van der Heide secretaris
van de SPP. Hij was door het vorige
bestuur uitdrukkelijk gevraagd zich
hiervoor verkiesbaar te stellen. "Naast
de internationale contacten, vind ik het
ook aantrekkelijk om een actievere rol in
het bestuur te kunnen spelen. Uiteraard
reageerde ik positief op de vraag van
het bestuur." Op dit moment zit Van der
Heide in zijn tweede, reglementair
laatste termijn. Samen met de president,
twee vice-presidenten en vijf leden
vormt hij het dagelijks bestuur. "Wij
organiseren jaarlijks in het najaar een
conferentie in een van de hoofdsteden.
Om dit te organiseren wordt elk voorjaar
een voorbereidende vergadering
gehouden. Vorig jaar werd de conferentie
in Wenen gehouden met als thema
'Archives and Democracy'. Het was een
belangwekkende en succesvolle
bijeenkomst, waar naast de reguliere
SPP-leden ook vele andere
geïnteresseerden van buiten de sectie
aan deelnamen. De conferentie had een
breed en veelzijdig programma. Voor dit
jaar staat de conferentie gepland in
Dakar, Senegal, en het thema zal zijn
'Modernization and Sustainability:
Law-making Support in the 21st Century'."
36 2010 nummer 6
