Mens achter de archieven en archiaris van de mensen
In gesprek met Wim Veerman
burgerlijke stand
burgerlijke stand
Je bent geboren en opgegroeid in Gouda. Hoe
was dat?
"Nou, mijn beide ouders zijn Goudenaren.
Het verzamelen heb ik van mijn moeder
geërfd. Ze was heel belezen en zeer geïn
teresseerd in geschiedenis en kunst. Van
mijn vader heb ik het technisch inzicht.
Ik ben zo'n beetje de Black&Decker-archi-
varis. Hoe vaak ik zelf niet tentoonstel
lingsmateriaal als kasten en wissellijsten
heb gemaakt..."
Uit wat voor gezin kom je?
"Ik kom uit een gezin van vijf kinderen. Ik
was een nakomertje. Het heeft z'n voor-
en nadelen. Ik ben in 1944 geboren, net
voor de Hongerwinter. Daarom ben ik zo
klein gebleven. Klein maar dapper, zeg ik
altijd. Mijn oudste broers gingen allemaal
in militaire dienst, bij de landmacht en
de marine. Toen mijn oudste broer terug
kwam uit Amerika en Turkije, waar hij
uitgezonden was, had hij voor zijn jonge
re broertjes een cadeautje meegenomen.
In eerste instantie kwam een officiële
enveloppe thuis. Moeder schrok meteen
- dat moest slecht nieuws zijn, maar er
werd alleen maar naar
de maten van de jon
gens gevraagd. Toen
kregen we als cadeautje
een spijkerbroek en een
T-shirt. Nu niets bij
zonders, maar toen...
We waren de eersten
in heel Gouda die een
T-shirt en een spijker
broek hadden. We kre
gen heel veel bekijks op
het schoolplein. Zo veel
dat mijn moeder zei:
'Dat doen we niet meer.'
Ze vond niet dat je in
de belangstelling moest
staan, of in ieder geval
het niet moest gaan
opzoeken. Ze zei ook
altijd: 'Wees jezelf maar,
dat is genoeg. En als je
iets goeds doet, dan valt
het toch wel op.'"
Je bent een ambtenaar. Was je vader dat
ook?
"Ja, het grootste gedeelte van zijn leven.
Toen ik van de chemische industrie,
waarvoor ik geleerd heb, de overstap ging
maken, raadde mijn vader het me af. Het
zou in mijn geval gaan om een kantoor
baan, en daar had mijn vader in Gouda
niet zo'n goede ervaringen mee. Hij zag
de kantoormensen komen en gaan wan
neer ze wilden en maakten nooit hun
uren vol, terwijl hij op de werkplaats
zijn werkkleding pas na vijf uur mocht
wisselen voor zijn gewone kleren. Toen
was er nog een groot verschil tussen het
kantoor- en het werkpersoneel. Maar als
ik toch zou besluiten om die switch te
maken, dan moest ik van hem onthouden
dat ik in dienst was van de gemeenschap.
Niet van het Rijk, niet van de gemeen
te, maar in dienst van de gemeenschap,
want die betaalde mijn salaris. Dus staken
was er niet bij - en je moet weten: mijn
ouders waren zo rood als een kroot. 'Dus
ben je 24 uur per dag in dienst van de
gemeenschap', zei mijn vader altijd. Dat
voel ik nog altijd. Als ik bezoek krijg in de
studiezaal en ze vragen me hoeveel het
kost, dan zeg ik altijd: 'Mevrouw, mijn-
heer, dat kost u niets, want u betaalt er al
jaren belasting voor en nu krijgt u daar
een stukje van terug.'"
Maar voordat je dus ambtenaar was, heb
je een hele andere weg gekozen. Hoe was je
schooltijd?
"Ik was altijd de beste van de klas. Niet de
knapste, dat was de eerste prijs voor het
leren, maar de beste - dat had te maken
karakter of zo. Ik had nooit met iemand
ruzie en kon met iedereen goed opschie
ten. En als iets me niet beviel, liet ik het
heel discreet weten. Voordat ik naar de
MULO ging, moest ik nog een jaar naar
het VGLO (voortgezet lager onderwijs).
Ze dachten dat ik het niet zou redden op
de MULO, omdat ik nooit liet merken dat
ik iets wist. Ik was echt een verlegen jon
getje. Je zou het echt niet zeggen hoor! Bij
het VGLO ging het zo goed dat ze zeiden
dat ik echt naar de MULO of HBS moest.
Helaas hadden mijn ouders geen geld
voor de HBS, dus het werd MULO, maar
dan zowel met de A- als de B-vakken. Ik
kon niet kiezen, alles vond ik heel boei
end. Ik wou ook iets met geschiedenis
doen, maar daar had je in die tijd nog HBS
voor nodig en dat had ik niet. Het is dus
scheikunde geworden. In Gouda hadden
ze de kaarsenfabriek en eigenlijk heb ik
de keuze voor scheikunde al op de basis-
school gemaakt. Naast onze speelplaats
bij de school stond een laboratorium van
de fabriek en als klein jochie stond ik op
mijn teentjes door het raam te kijken en
dacht: 'Dat wil ik later ook worden.'"
En toen?
"In de fabriek kon je op
kosten van de baas verder
studeren en chemisch-
analist worden. Dat heb ik
ook gedaan. Een tijdje later
was er een fusie en toen
tertijd - ik was al in die
tijd lid van de historische
vereniging en was vaak te
vinden in het archief in
Gouda - heb ik gevraagd
naar de omscholingsmoge
lijkheden. Dat werd geho
noreerd en ik ging werken
als archiefmedewerker bij
het Directoraat voor de
Arbeidsvoorziening, met
vooruitzichten op verdere
scholing in die richting.
Later heb ik voor eigen
rekening lesboeken van de
Rijksarchiefschool gekocht
en ging ik inventariseren.
In die tijd heb ik SOD I en
SOD II gedaan."
auu
Maar je had nog steeds niet de archiefoplei
ding gedaan?
"Nee, ik heb twee keer een aanvraag
gedaan, maar die werd afgewezen.
Uiteindelijk werd ik een tijdje later door de
Archiefschool opgebeld
en moest ik komen voor
een gesprek met de net
benoemde directeur van
de Rijksarchiefschool,
Eric Ketelaar. Ik keek
heel verbaasd toen hij
een dik dossier tevoor
schijn haalde. Dat was
een dossier over ene
Wim Veerman, die
naar zijn mening als
bijzonder geval bij de
Archiefschool aange
meld kon worden. Hij
zou de minister advi
seren om mij ondanks de vastgestelde
toegangseisen met ingang van komend
schooljaar (1971) toe te laten.
En even later kwam een officiële brief van
Marga Klompé met een beschikking om
Wim Veerman als bijzonder geval inge
volge artikel zoveel van de Archiefwet toe
te laten tot de opleiding voor middelbaar
archiefambtenaar.
Tijdens de opleiding - die ik helemaal
niet moeilijk vond want ik had alle
schoolboeken zelf al doorgewerkt - heb ik
een heel menselijk en dramatisch archief
van het Staatstoezicht op het krankzinni
genwezen geïnventariseerd. Ik werd bege
leid door de heer Van Meerendonk, zeker
bekend bij ouderen onder ons. We heb
ben toen heel democratisch de werkweek
in Woudschoten ingevoerd, ook zeker bij
velen bekend.
Wat ik ook heel erg leuk vind is de peri
ode waarin ik les heb gegeven tijdens de
latere werkweken. Ik moest dan onder
andere vertellen uit de praktijk van een
streekarchivaris. Om te laten zien dat de
archieven meer zijn dan alleen papier,
haalde ik altijd mijn eigen beschikking
van Marga Klompé tevoorschijn. Dan ver
telde ik - met de tranen in de ogen, ik
zal het maar meteen toegeven - wat een
stuk papier kan betekenen in het leven
van een mens. Kijk zelfs nu", zegt Wim
reikend naar een zakdoek, "kan ik het niet
droog houden. Maar het is voor mij nog
steeds de mens achter de archieven die ik
het belangrijkste vind in mijn werk."
Door Ella Kok-Majewska
Onder het genot van een boterham met
- uiteraard - Goudse kaas begon ik een
gesprek met Wim Veerman, die per 1 sep
tember aanstaande na 31 jaar als directeur
van het Regionaal Archief Rivierenland met
pensioen zal gaan.
Wim Veerman, tot I september
2009 directeur/streekarchi
varis bij het Regionaal Archief
Rivierenland (foto's part. coll.).
archievenblad
juli 2009
Wim Veerman met zijn moeder-foto uit 1945.
Pinksterkamp van de Jan van Hoof-groep, patrouille de
Houtduiven. Foto ca. 1963.Wim Veerman is de tweede van
rechts (met de meest rechte hoed).
wnd. directeur van de Hijksarchie fochooH
Mr. K.C.J. Kotelaar, K. 503.
Afdeling en nummer RIJ SWIJ K (ZH)
O/MA-15?.191
DF. MINISTER VAN CULTUUR, RECREATIE EN MAATSCHAPPELIJK WERK
Gezion het verzoekschrift van de heer Voerman van 11 Juli 1970 en het
daaromtrent door de end. directeur van de rijksarchiefschool uitgebracht
advies d.d. 17 Juli 1970, nr. 335"
Overwegende, dat zich een bijzonder geval voordoet als bedoeld in het
tweede lid van artikel 31 van kot archiefbeslult;
de heer v,Veerman tc Gouda toe te laten tot de opleiding aan de rijks
archiefschool tot middelbaar archiefarab tennar
Afschrift dezes aal ln tweevoud worden gezonden aan de wnd. directeur
van de rijksarchiefBChool ter mededeling aan belanghebbende.
De Minister van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Kerk,
namens de Minister,
de Chef van de onderafdeling
Monumentenzorg en Archiefwezen,
(Mr. J.D.Chr. de Vries)
Ministerieel besluit met toelating van W. Veerman tot de
Rijksarchiefschool, 1970.
juli 2009
archievenblad
