Doe Consult
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
«UB*
COLUMN
Documentair management en ondersteuning
interim-management
quick-scan
coaching on the job
archiefbewerkingen
in-company trainingen
wegwerken achterstanden
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
Restauratie-Atelier Helmond bv
ISO Gecertificeerd 9001:2000
Restauratie, en conservering van papier,
leer en perkametit
Ondersteuning bij calamiteiten
Nieuw
24 uur bereikbaar op: +31 (0)6 - 536 50 007
Tijdens kantooruren: +31 (0)492 - 55 39 90
Uw waardevolle documenten gaan
bij ons door vakkundige handen.
column
Is in marinekringen een ketelaar iemand
die als laatste aan de beurt is om te eten,
in archiefkringen is een ketelaar iemand
die juist als eerste aanschuift. Bij ons zit
ketelaar, als hij dat wil, zelfs op de eerste
rij bij een naar hemzelf vernoemde lezing.
Onze Ketelaar, met een hoofdletter K, is
dan ook op geen enkele wijze te vergelij
ken met een ketelaar van de marine, een
onbeduidende matroos. Onze Ketelaar is
kapitein, roerganger en ontdekkingsreizi-
hij benoemd tot plaatsvervangend alge
meen rijksarchivaris en van 1989 tot in
1997 was hij het zelf.
De KVAN koos hem als voorzitter. In 1987
ontving hij van de vereniging de eerste
Hendrik van Wijn-penning, voor zijn
werk als eindredacteur van de veertien
delen tellende serie Overzichten van de
archieven en verzamelingen in de openbare
archiefbewaarplaatsen in Nederland.
ger tegelijk, een man van aanzien die zijn
vakgenoten geleid heeft naar onbekende
verten over heel wat woelige baren.
Eric Ketelaar (1944), officieel prof. dr.
F.C.J. Ketelaar, is sinds 1997 hoogleraar
in de Archiefwetenschap in de leerstoel
Archief- en Informatiewetenschap van
de Universiteit van Amsterdam. Aan de
Universiteit Leiden verwierf hij in 1967
de graad van meester in de rechten en in
1978 promoveerde hij cum laude op het
proefschrift Oude zakelijke rechten, vroeger,
nu en in de toekomst. Hij was onder meer
secretaris van de Archiefraad en directeur
van de Rijksarchiefschool. In 1980 werd
"Nou en", zullen brutale
jonge vakgenoten zeggen,
opgegroeid als ze zijn met
een digitaal archievenover
zicht. Niks "nou en". In
het pre-internet tijdperk
begon Ketelaar aan een
klus die bovenmenselijk,
dus goddelijk, genoemd
moet worden. De gedrukte
archievenoverzichten, voor
het Algemeen Rijksarchief
en elke provincie, beoogde
de buitenwereld inzage
te geven in de archiefrijk-
dommen. Deelnemende
archiefinstellingen moesten
ineens weten wat ze in huis
hadden en hun gegevens op
een uniforme wijze volgens
een rubriekenstelsel aan de
buitenwereld presenteren.
In die tijd vormde het
archiefwezen nog één front
tegen de bezoekers. Wat
kwamen die gasten eigen
lijk doen? Je had een min
derwaardig soort bezoekers, genealogen,
die doorgaans werden bediend door een
collega die binnen de dienst de reputa
tie had dat hij of zij daarvoor het meest
geschikt was. Daarnaast waren er geleer
den die door de chef studiezaal ont
vangen werden op een manier die zelfs
John Cleese in zijn rol van hoteleigenaar
in Falwty Towers het schaamrood op de
kaken zou hebben bezorgd. "Ah, profes
sor!" Tussen de genealogen en geleerden
laveerden dan nog wat gewone bezoekers,
door iedereen genegeerd.
Ketelaar heeft met zijn archievenover
zichten veel meer dan een handreiking
gedaan naar onze bezoekers. Hij heeft hen
het archiefwezen geopenbaard. Alleen al
om die prestatie gun je Ketelaar zijn eerse
plaats en dan laat ik zijn grote internatio
nale reputatie nog buiten beschouwing.
Ketelaar is een man met vele verdiensten,
maar hij is vooral een man van series.
Van 1964 tot en met 1972 verscheen de
beroemde Fibulareeks onder auspiciën van
de Nederlandse Jeugdbond ter bestude
ring van de Geschiedenis. In de redactie
zat mr. F.C.J. Ketelaar. De bond wilde met
prettig leesbare boekjes de belangstelling
voor en het onderzoek van alle facetten
van de geschiedenis stimuleren. In de
reeks verschenen bijna vijftig deeltjes met
een hoog educatief gehalte. Onderzoekers
hadden baat bij deeltjes als Gids voor de
Nederlandse Archieven (21), Heraldiek (26)
en Handleiding voor de beoefening van de
lokale en regionale geschiedenis (32).
De deeltjes 41 en 44 zijn nooit versche
nen. Het is de enige smet op de carrière
van professor Ketelaar. Aangezien hij bin
nen afzienbare tijd met emeritaat gaat,
breekt voor hem de tijd aan om deze deel
tjes alsnog zelf te produceren. Het verlost
mij en velen met mij van een probleem.
Als vrienden in mijn boekenkast neuzen
zeg ik: "Ach ja, de Fibulareeks, die heb
ik al heel lang en helemaal compleet."
De oplettende beschouwer smaalt: "Nou,
compleet... de nummers 41 en 44 ontbre
ken." "Die zijn nooit verschenen", mompel
ik, tegelijkertijd beseffend dat de leugen
soms als de waarheid klinkt, maar helaas
de waarheid ook wel eens als een leugen.
Ik Eric Ketelaar deel 1 (Fibula 41) en Ik Eric
Ketelaar deel 2 (Fibula 44) zouden in de
serie niet misstaan: "Zomer 1968, mijn
secretaresse komt binnen. Waren haar
benen nou zo lang of was haar rok zo
kort? In elk geval had ik eigenlijk deel 41
en 44 van de Fibulareeks moeten redige
ren, maar ik ging met mijn secretaresse
op mijn Puch naar het strand... het strand
van Ibiza. We kwamen als laatsten op de
veerboot van Valencia; dat zou me niet
nog eens gebeuren."
33
Uitgave van de Koninklijke Vcrenigli
Mv\ ANSA
i:.
3ttentie
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en II, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
Re
Boeken en losse stukken
Charters en zegels
Prenten, tekeningen, kaarten en affiches
Brand- en waterschade
Schimmelbestrijding incl. verhuizingen
Uw rechtstreekse partner voor gammadoorstraling
Consultancy betreffende beheer van archieven
Verzorgen van digitalisering en verfilming
Inktvraatbehandeling
Panovenweg 40, 5708 HR Helmond (NL)
Tel,+31 (0)492 - 55 39 90
Fax +31 (0)492 - 55 24 42
E-mail: infoa>restauratie-atelierhelmond.nl
internet: www.restauratie-atelierhelmond.nl
Leden van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in
Nederland (KVAN) en vermelders in de Almanak v/h
Nederlands Archiefwezen:
Medio juli verschijnt de geheel bijgewerkte editie 2009/2010.
Daarom heeft u medio april een e-mail ontvangen ter mutatie
voor gratis deelname in de almanak. Graag ontvangen wij
uw eventuele correcties voor l6 mei 2009-
Geen correctieformulier ontvangen en toch
graag een vermelding? Mail uw gegevens
dan naar snsdtp@planet.nl
Sales Services
Postbus 2317
1620 EH Hoorn
tel. 0229-211 211
fax 0229-270 404
E-mail: sns@wxs.nl
E-mail studio: snsdtp@planet.nl
Renê Spork
Tekening: Peter Vlot
archievenblad
