DEVENT itcfe
Doe Consult
Studiemiddag over
keteni nformati ser
W. -m<&.
Developers Inventors in IT
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
W*9.
Hét platform voor
multimediaal collectiebeheer
g /,/jV
Beeldbanken
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
Archieven
en toegangen
Kranten klappers
en knipselarchieven
Museale
collecties
Microfiches en
-films
Akten en registers
Bibliotheek
collecties
Virtuele
tentoonstellingen
Gedrukte
bronnen
Botanische
collecties
Straatnamen
Tel: (+31) 33 - 2992277
Fax: (+31) 33 - 2992270
office@deventit.nl
www.deventit.nl
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
Documentair management en ondersteuning
interim-management
quick-scan
coaching on the job
archiefbewerkingen
in-company trainingen
wegwerken achterstanden
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en II, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
Dieselweg 10
Postbus 60 3750 GB
Bunschoten
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
Arch iefrestauratie
Papierconservering
Charterrestauratie
Inlijstwerk
Handboekbinderij
Vacuümvriesdrogen
Behandeling van brand-, roet- en waterschade
Calamiteitenservice
Inktvraatbehandeling
Insulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
Jan Grijpink, bijzonder hoogleraar
Keteninformatiseringaan het Departement
Informatica van de Universiteit Utrecht,
hield een betoog over 'Ketens en archie
ven.' Keteninformatisering brengt een
informatie-infrastructuur voor geautoma
tiseerde informatie-uitwisseling tot stand
tussen organisaties in een bedrijfsketen of
organisatienetwerk en richt zich voorna
melijk op problemen tussen organisaties
binnen de keten. "Een moeilijk terrein:
geen overkoepelend gezag, vaak tegen
gestelde en weinig gezamenlijke belan
gen en door de grootschaligheid veel
irrationaliteit en onvoorspelbaarheid."
Het dominante ketenprobleem - een
terugkerend probleem dat een enkele
organisatie binnen de keten niet alleen op
kan lossen - bepaalt de keten en de keten-
specifieke informatie-infrastructuur ver
andert mee met het dominante ketenpro
bleem. Tussen het ketenniveau met het
keteninformatiesysteem en het grondvlak
van de keten met de bronregisters worden
verbindingen gelegd. Grijpink stelde dat
een visie op de hele keten relevant is voor
grootschalige ketensamenwerking op het
gebied van archieven. Hij benadrukte dat
de discussie niet eerst moet gaan over wie
de baas is over de keten. "Wie het dichtst
bij een ketenprobleem zit, krijgt gezag."
Niemand kan echt aangewezen worden
als eindverantwoordelijke als er iets mis
gaat.
Hans Goutier, adviseur architectuur
bij ICTU, ging nader in op het onderwerp
'Waarden hechten aan normen!'. Volgens
hem is keteninformatisering gebaseerd op
wetgeving (basisregistraties), op afspra
ken over gebruik van voorzieningen
en instrumenten, en op standaarden.
"Normen zoals ISO zijn belangrijk voor
keteninformatisering, omdat je zo kunt
komen tot een consensus voor de inrich
ting van de elektronische overheid."
Een consensus die Grijpink in een keten
niet zo nodig vond! De NORA (Nederlandse
Overheid Referentie Architectuur) biedt
alle overheidsorganen een handvat voor
samenwerking in ketens en netwerken.
De NORA nodigt uit om daarover mee te
denken en mee te praten.
Tjeerd Schiphof, ju
rist en hoogleraar
Archief- en Informatie
wetenschap aan de
UvA, gebruikte het
voorbeeld van het
Elektronisch Patiënten
Dossier (EPD). "Volgens
de Wet Bescherming
Persoonsgegevens mag
je medische gegevens
wel verwerken bij uit
drukkelijke toestem
ming en als het nood
zakelijk is met het oog op een zwaarwe
gend algemeen belang, tenzij de bescher
ming van de persoonlijke levenssfeer
prevaleert. Dat is een afweging, niet een
verbod." Over de daarbij vereiste passende
waarborgen voor die bescherming is nog
veel onbekend. Ook is de doelbinding
heel belangrijk: geen persoonsgegevens
verder verwerken op een wijze die onver
enigbaar is met de doeleinden waarvoor
zij zijn verkregen. In een keten moet je
dus de doelbinding van de partners ken
nen, gekoppeld aan het belang waarvoor
de gegevens verzameld zijn.
Hans Waalwijk, docent en onder
zoeker aan de Archiefschool, behan
delde de archiefrechtelijke aspecten van
keteninformatisering. Hij stelde, dat op
ketens waarin de overheid participeert,
de Archiefwet 1995 van toepassing is
en de samenwerkende zorgdragers (bij
overheidsorganen), besturen (bij andere
rechtspersonen) en/of natuurlijke rechts
personen verantwoordelijk zijn voor de
gegevens in de keten. Onder de Archiefwet
1995 is keteninformatisering juridisch
niet mogelijk, omdat de bestuurlijke zorg
niet mandateerbaar, delegeerbaar of attri-
bueerbaar is. "Daarom zullen we bij een
keten over moeten gaan van een uitwisse
ling van gegevens tussen fysiek-geografi-
sche entiteiten naar 'centraal' beheer van
gegevens voor uitvoeren van handelin
gen en voor doelen van ketenpartners."
Gegevensbeheer kan binnen een keten
ook alleen goed worden vormgegeven als
er één entiteit bestuurlijke verantwoorde
lijkheid draagt en er per keten één 'pro-
bleemverantwoordelijke', archiefwette-
lijke zorgdrager is. Daarvoor is aanpassing
van de Archiefwet noodzakelijk: daarmee
kan het mandaat of de delegatie van de
zorg voor de archieven worden geregeld
en de reikwijdte van 'overheidspersoon'
naar 'rechtspersonen' vergroot. Ook is
aanpassing van andere wetgeving nodig
van fysiek-geografische entiteiten (orga
nisaties) naar logische entiteiten (proces
sen en keteninformatie).
De dagvoorzitter concludeerde dat
bij keteninformatisering bezinning,
bestudering en discussie nodig zullen blij
ven, gezien de uiteenlopende bijdragen
van de inleiders. Hij hoopte dat daarbij
ook na 1 januari 2009 de tot dan door de
Archiefschool geboden expertise ons ten
dienste zal blijven staan. De presentaties
staan op www.archiefschool.nl
19
R Wjt i, <v .Av
e
V- ,s
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
«UB*
digitaliseringen informatisering
Door Dick Deuzeman
Op 18 november 2008 vond in Het Utrechts
Archief een bijeenkomst over keteninforma
tisering plaats. Voor zo'n vijftig belangstel
lenden opende dagvoorzitter Pieter Wisse,
directeur van Information Dynamics, deze
laatste door de Archiefschool georganiseerde
studiemiddag.
Ketenpartner 1
Ketenpartner 2
feednjfsF-
praces
f
V
appScatift
j.-mV' car
<Jatacomr,.^:c3t.>e-/'/'.rz - ng
Niveaus van digitale koppeling. Illustratie uit de presentatie
van Hans Goutier.
Consensus en doelbinding
bedrtjfs-
pfjees
Aanpassing Archiefwet
Hans Waalwijk, docent van de Archiefschool, tijdens zijn
presentatie (foto Dick Deuzeman).
Bezinning en bestudering
Dick Deuzeman is redacteur van het
Archievenblad.
februari 2009
archievenblad
