BINNEN
BINNEN - Elflfl T E N L A N D S E EVENEMENTEN
agenda
Tentoonstellingen
Nog tot en met donderdag 31 juli
is in het Regionaal Archief Leiden op de
Boisotkade de mini-expositie 'Kostelijke
stukken, een keuze uit bijzondere menu
kaarten in het RAL' te zien. Archieven
verbergen vaak bijzondere schatten.
Met name in particuliere archieven wor
den geregeld 'kostelijke stukken' terug
gevonden. Het blijkt dat menukaarten
een vrij onderbelicht archiefbestanddeel
zijn, naast charters, ingekleurde kaarten
en fraai uitgewerkte stambomen, die in
met name particuliere archieven kunnen
worden aangetroffen. Feestmaaltijden ter
gelegenheid van een jubileum, huwelijk,
promotie, afscheid of andere belangrijke
gebeurtenis waren vaak culinaire hoog
tepunten. Dat zowel de jubilaris als de
gast de menukaart als neerslag van deze
momenten belangrijk genoeg vond om
te bewaren, bewijst de aanwezigheid van
de vele menukaarten in archieven van
particulieren.
Een bijzondere menukaart is die in de
vorm van een spaarbankboekje van
De Leidsche Spaarbank, opgesteld vol
gens de indeling van een reglement. In
artikel 1 van het 'Reglement van de feest
maaltijd' staat dat het doel van de maal
tijd de feestelijke herdenking van het 80-
jarig bestaan van de Leidsche Spaarbank
is. En in artikel 3 staat: "Deelnemers
hebben de bevoegdheid zich te onthou
den van datgene wat hun niet smaakt."
De menukaarten van de Leidsche
Coöperatieve Keuken zijn niet uitbun
dig, maar de gerechten zijn gemaakt van
eerste kwaliteit grondstoffen en bepaald
niet goedkoop. Menukaarten van Leidse
studentenverenigingen zijn alleen al om
de benaming van de gerechten om van
te 'smullen'.
Breda's Museum participeert met drie
exposities in het Graphic Design Festival
Breda. Dit eerste festival wordt georgani
seerd rondom de opening van De Beyerd
Graphic Design Museum. De tentoon
stelling 'Stad op schrift' is een feest van
letters en verhalen. In de collectie van
Breda's Museum wemelt het van docu
menten en voorwerpen die zijn voor
zien van opschriften. Heel interessant
is te ontdekken hoe opschriften zich in
de openbare
ruimte van de
stad hebben
ontwikkeld.
Maar ook de
opschriftdra
gers zelf heb
ben histori
sche zeggingskracht. Projecties van deels
nog nooit vertoonde straatbeelden creë
ren aansluitend de sfeer van de stad in
vroeger tijden. De expositie 'Golden Age'
bevat de beroemde hoogtepunten van
100 jaar Nederlands grafisch ontwerp
uit de twintigste eeuw met een hoofdac
cent op affichekunst. Grafisch ontwerp
uit Nederland staat internationaal hoog
aangeschreven. Het is het product van
veel uitzonderlijke talenten die volop
steun ondervonden van hun verlichte
opdrachtgevers en een betrokken publiek.
Aanvullend presenteert het museum
onder de titel 'Extra' grafisch ontwerp
op klein formaat uit de eigen collectie.
Het betreft werk van lokale Bredase druk
kers en ontwerpers en werk voor Bredase
opdrachtgevers in een beknopt overzicht
van de zeventiende eeuw tot heden.
Locatie: Breda's Museum
Info: www.breda-museum.nl
.ursussen
In juli en augustus heeft Ingressus
een zomerstop voor zijn cursussen. In
het najaar, startend vanaf 1 september, is
er weer een nieuw en gevarieerd aanbod
van cursussen en workshops. Hieronder
enkele voorbeelden:
MARC21 is een standaard die
gebruikt wordt als uitwisselingsformaat.
Engeland en Duitsland zijn in de afgelo
pen jaren overgestapt naar dit formaat,
waarmee het de belangrijkste uitwisse
lingsstandaard ter wereld is geworden,
Softwarepakketten in Nederland gebrui
ken het formaat op de achtergrond.
Iedereen die zich met bibliografische
beheersing bezighoudt, zal er de komen
de jaren mee te maken krijgen. Tijdens
deze cursusdag worden de beginselen
van de MARC-formaten uitgelegd en krij
gen de cursisten praktische oefeningen
aangereikt. Kennis van ISBD strekt tot
aanbeveling.
Adlib is een softwarepakket dat veel
gebruikt wordt in bibliotheken, musea
en archieven. Het pakket is gebaseerd op
internationale standaarden, maar stelt de
gebruiker tegelijk in staat de standaard
applicatie aan te passen naar eigen wen
sen en eisen. Tijdens de cursusdag stelt
Ingressus cursisten in de gelegenheid om
na te denken over de inrichting van de
standaardapplicatie, aan de hand van de
centrale registratiemodule en de thesau
rus, en met behulp van een aantal cases.
Tijdens de terugkomdag bestaat zelfs de
mogelijkheid om de eigen praktijksituatie
als voorbeeld aan te dragen. Bij cursussen
in het cursuslokaal van Ingressus worden
hiervoor Adlib X-Plus (musea, archief en
bibliotheek) en Adlib Designer gebruikt.
Op dinsdag 2 september start bij
het Nationaal Archief de éénjarige cur
sus behoudsmedewerker musea, archie
ven en bibliotheken. Na drie jaar heeft
Instituut Collectie Nederland (ICN) het
stokje overgedragen aan het Nationaal
Archief. Ruim 45 cursisten hebben in de
laatste drie jaar een certificaat behaald.
Het Nationaal Archief zal gebruik blijven
maken van de specifieke kennis van het
ICN, de Koninklijke Bibliotheek en het
Rijksmuseum om de kwaliteit van de cur
sus hoog te houden. Ook spelen onge
veer twintig erfgoeddeskundigen van
verschillende instellingen een rol in deze
cursus. De brochure waarin alle infor
matie over de cursus is opgenomen is te
downloaden op www.nationaalarchief.
nl/images/3_15111.pdf, het inschrijffor
mulier op www.nationaalarchief.nl/ima-
ges/3_15112.doc.
Erfgoed Nederland biedt de cursus
'Basiskennis ICT voor archivarissen' aan.
Deze driedaagse cursus wordt gegeven
door GO opleidingen. Na afloop van de
cursus bent u een gedegen ICT-gespreks-
partner voor de eigen organisatie en voor
leveranciers van ICT-diensten. Voor uit
gebreide informatie over de cursus ver
wijzen wij u graag naar:
www.erfgoednederland.nl/erfgoedsector/
archieven/cursussen/basiskennis-ict.
Overigens is het ook mogelijk om deze
cursus zelf in huis te organiseren, al dan
niet in samenwerking met collega-instel
lingen.
Bijeenkomsten
Studiemiddag van de Werkgroep
Stedengeschiedenis in samenwerking
met de Faculteit Letteren
van Universiteit Utrecht.
Dagvoorzitter: prof.dr.
Pim Kooij. Lezingen: Drs.
Wouter Beekers (Vrije
Universiteit Amsterdam),
'Woningcor
poraties en Drs.Wouter
het belang Beekers
van de volks
huisvesting'; Drs. Cor Smit
(zelfstandig historisch on
derzoeker), 'Woningbouw-
Drs. Cor Smit verenigingen en de nieu
we stedelijke arbeiders
klasse'; Prof.dr. Vladimir
Stissi (Universiteit van
Amsterdam), 'Wie bouwde?
De Amsterdamse vooroor
logse sociale woningbouw
achter de imagebuilding'.
De studiedag is gratis toe
gankelijk.
Symposium georganiseerd door het
KNHG en Historisch Platform op maan
dag 13 oktober 2008, tijdens de Week van
de Geschiedenis. De relatie tussen histo
rici en archiefinstellingen is die van klant
en leverancier. Hoewel ze elkaar vaak
ontmoeten, vormen ze sterk gescheiden
werelden. Veel historici beseffen daardoor
niet dat achter de balies van de studie
zalen allerhande ontwikkelingen plaats
vinden die van grote invloed zijn op het
toekomstig onderzoek. Het KNHG en het
Historisch Platform organiseren daarom
een ontmoeting, waarbij historici zich op
de hoogte kunnen stellen van de nieuwe
ontwikkelingen en omgekeerd archivaris
sen kunnen horen hoe ze de beroepshis
torici beter van dienst kunnen zijn.
Het programma is nog niet volledig
bekend. In elk geval zijn vanuit het
archiefveld aanwezig:
- Prof.dr. Charles Jeurgens, hoogleraar
Archivistiek aan de Universiteit Leiden,
voorzitter van de commissie-Jeurgens
en directeur van het Stadsarchief
Dordrecht
- Dr. Fred van Kan, voorzitter van de
Koninklijke Vereniging van Archivaris
sen in Nederland en algemeen direc
teur van het Gelders Archief
- Mr. Martin Berendse, directeur van het
Nationaal Archief.
De toegang is gratis, graag vooraf aan
melden.
De VTHA, de beroepsorganisatie voor
beheerders van beelddocumenten, bestaat
dit jaar vijftig jaar. Naar aanleiding daar
van organiseert ze, in samenwerking met
het Meertens Instituut en de Werkgroep
Visuele Cultuur, dit symposium. Bijna
altijd wordt het beeld gebruikt ter illustra
tie van het gedrukte woord en niet als uit
gangspunt. Maar wat vertelt het beeld zelf?
Bovendien wordt lang niet altijd zorgvul
dig met het beeld omgegaan. Misleiding en
bedrog door middel van beelden zijn van
alle tijden. Niet alleen als bewuste mani
pulatie om een beschouwer in een bepaal
de richting te sturen, maar ook onbe
wust worden beelden onjuist gebruikt en
hergebruikt. Ze
worden uit hun
verband gerukt,
in een andere
context gezet of
ze dienen juist
een tegenge
steld doel dan
het oorspronke
lijke. Op welke
manier kun je
een beschouwer
in een bepaalde
richting sturen
en met welk
doel? In ons
digitale tijdperk
is beeldmanipu
latie gemakke
lijk te realiseren.
Hoe weet een
beheerder of hij
met een gemanipuleerd beeld te maken
heeft? Wat zijn de valkuilen nu en in de
toekomst voor een beheerder bij de acqui
sitie van digitaal beeldmateriaal? Sprekers
zijn Ad van Liempt (eindredacteur Andere
Tijden), dr. Nico Boerma (Meertens
Instituut), drs. Lina van der Wolde (Atlas
van Stolk) en Wilco Willemse (beeldredac
teur AD). Dagvoorzitter is prof. dr. Gerard
Rooijakkers (UvA en Meertens Instituut).
Locatie: Rotterdam, Burgerzaal stadhuis
Info: hetbeeldalsbron@groningerarchieven.nl
50
51
f! GENJLA
t/m 31 juli
Kostelijke stukken in Leiden
Locatie: Leiden, Regionaal Archief Leiden
Info: www.leidenarchief.nl
t/m 31 augustus
Stad op schrift
Vanaf 1 september
Cursussen Ingressus
MARC21 voor beginners
Efficiënt werken met Adlib
Info: Peter Schouten (cursusleider),
(010) 206 02 60.
Vanaf 2 september
Cursus behoudsmedewerker
I 25 en 26 november, 16 december
Cursus Basiskennis ICT voor archivarissen
Locatie: Den Haag, GO opleidingen
Info: www.erfgoednederland.nl
1 oktober
Vereend bouwen: volkshuisvesting en corporaties
Locatie: Utrecht,
Sweelinckzaal, Drift 21
Info: Jan van den Noort (010-436 60 14) of
www.stedengeschiedenis.nl.
j 13 oktober
Prof.dr.Vladimir
Stissi
Wat willen historici van archieven?
Info: www.knhg.nl of (070) 314 03 63.
j 6 november
Het beeld als bron: misleiding en bedrog?
Weissenhofsiedlung, school
voorbeeld van 'Het Nieuwe
Bouwen', woningbouwtentoon-
stelling 1927, Stuttgart.
Weissenhofsiedlung, verguisd
door nationaal-socialistische
tegenstanders en door hen
Araberdorf genoemd,
(Foto's: website VTHA).
archievenblad
juli 2008
juli 2008
archievenblad
