Ter herinnering
Subsidiemogelijkheden van de Oorlog
1
i
archieven en collecties
archieven en collecties
Het programma Erfgoed van de Oorlog
is bedoeld als eenmalige en tijdelijke impuls
om belangrijk materiaal uit en over de Tweede
Wereldoorlog te behouden en het gebruik van
dit materiaal om kennis en reflectie over deze
periode te bevorderen. De over
heid wil het mogelijk maken dat
reflectie op de periode '40—'45 en
de gevolgen daarvan kan blijven
plaatsvinden aan de hand van
waardevol erfgoedmateriaal. Als
het materiaal bewaard blijft en voor
iedereen goed toegankelijk is, kun
nen mensen een eigen beeld vor
men over de Tweede Wereldoorlog
en zo de herinnering invulling
geven. Het kabinet heeft ruim 21
miljoen euro beschikbaar gesteld
voor het programma. Een groot
deel van dat bedrag is beschikbaar
voor subsidies. Organisaties, bij
voorbeeld op het terrein van erf
goed- en archiefbeheer en herinne
ring aan de Tweede Wereldoorlog,
kunnen subsidie aanvragen. De
activiteiten moeten gericht zijn
op het behoud van erfgoed en het
toegankelijk maken daarvan of op
het gebruik van materialen voor
publiekstoepassingen. Het beleids
kader richt zich op de volgende
materialen: voorwerpen/driedi
mensionale objecten, foto's, beeld
en geluidsmateriaal, persoonlijke
verzamelingen, drukwerk, archie
ven, monumenten en gedenkte
kens en persoonlijke getuigenissen
(oral history). Het materiaal moet
betrekking hebben op het grond
gebied of de ingezetenen van het
Koninkrijk der Nederlanden ten tijde van de
Tweede Wereldoorlog, dat wil zeggen Nederland,
voormalig Nederlands-Indië, Suriname en
Nederlandse Antillen.
betrekking heeft op de Tweede Wereldoorlog te
behouden en toegankelijk te maken voor een
breed publiek. Het programma is gestart in 2007
en loopt tot 2010. "Het programma Erfgoed van
de Oorlog heeft ook subsidiemogelijkheden voor
het digitaal toegankelijk maken van archieven",
zegt Caroline Willers. Zij is projectleider 'archie
ven' binnen Erfgoed van de Oorlog. Willers: "Het
is mogelijk een collectie te digitaliseren en via
internet doorzoekbaar te maken danwel de hele
collectie online te publiceren."
Voor overheidsarchieven geldt dat activiteiten
die vallen onder onder de Archiefwet 1995 niet in
aanmerking kunnen komen voor subsidie. "Die
de
Het programma Erfgoed van de Oorlog is er
dus op gericht waardevol erfgoedmateriaal dat
reguliere taak neemt het programma niet voor
zijn rekening. Wel zijn er subsidiemogelijkhe
den voor het behoud van particuliere archieven
die tijdens de duur van het programma Erfgoed
van de Oorlog (2007-2009) zijn aangenomen.
We willen daarmee stimuleren dat deze parti
culiere archieven in handen komen van
professionele, archiefbeherende instellin
gen." En extra bewerkingen op overheids
archieven die de toegankelijkheid ervan
verder vergroten, kunnen ook in aanmer
king voor subsidie komen.
Er is een 'beleidskader voor subsidi
ering' ontwikkeld waarin de subsidiemo
gelijkheden beschreven staan. Belangrijke
criteria zijn dat het moet gaan om mate
riaal uit of over de Tweede Wereldoorlog,
dat bovendien waardevol is. Over de vraag
of het gaat om waardevol materiaal wordt
het programma erfgoed geadviseerd door
een toetsingscommissie, waarin deskun
digen 'uit het veld' zitting hebben. "Het
is overigens nadrukkelijk niet zo dat we
alleen geïnteresseerd zijn in de grote lan
delijke archieven", aldus Willers. "We wil
len juist ook regionale en lokale archieven
stimuleren om een aanvraag voor subsi
die in te dienen. Mensen zullen immers
altijd geïnteresseerd blijven in de lokale
geschiedenis."
Het programma Erfgoed van de Oorlog
heeft een samenwerkingsverband
met Metamorfoze, het programma
ter behoud van papieren erfgoed.
Zo wordt wat betreft technische
specificaties gebruikgemaakt van
de eisen die Metamorfoze stelt en
is er bij Metamorfoze een speci
ale coördinator aangesteld, Fieke
Smitskamp, die organisaties bij
staat in het voorbereiden en uit
voeren van conserverings- en
digitaliseringstrajecten.
In de eerste ronde voor
subsidieaanvragen, per
1 november 2007, is een aan
tal mooie projecten gesubsi
dieerd. "Voorbeeld hiervan
is een project van het Centraal
Bureau voor Genealogie, waar de zoge
heten Duitse akten worden geïndexeerd,
gedigitaliseerd en via het internet door
zoekbaar gemaakt", geeft Willers aan.
"Een ander mooi project dat we hebben
gesubsidieerd is het via internet toegan
kelijk maken van drie archieven van het
Stadsarchief Amsterdam. Het betreft de
'Staten van in Duitsland tewerkgestelde
arbeiders', 'Transportlijsten van tewerk
gestelde arbeiders' en 'Paspoortaanvragen
1940-1945'." Het digitaliseren van de car
totheek van het Nederlands Rode Kruis is
een van de andere projecten die met sub
sidie van Erfgoed van de Oorlog mogelijk
is gemaakt. De Europese en Indische car
totheken van de afdeling Oorlogsnazorg
van het Nederlandse Rode Kruis bevat
ten kaarten van mensen die tijdens de
Tweede Wereldoorlog vermist waren. Tot
op de dag van vandaag raadplegen nabe
staanden via deze cartotheek de bijbeho
rende oorlogsarchieven, op zoek naar de
lotgevallen van de overledenen. "Door de
tand des tijds zijn de kaarten erg kwets
baar geworden, de kans op verlies van
informatie is groot. Door het digitaliseren
van deze cartotheek kan deze ook in toe
komst nog steeds geraadpleegd worden",
aldus Willers. De tweede ronde aanvragen
is op 1 april 2008 gesloten. "Ook in deze
ronde is weer een aantal bijzondere aan
vragen ingediend. We zijn druk bezig met
de beoordeling ervan; ik verwacht dat we
weer een aantal mooie projecten kunnen
subsidiëren", besluit Caroline Willers.
26
27
Door Martijn Sobels
Talloze Nederlandse archieven bevatten informatie
over de Tweede Wereldoorlog. Die informatie kan
van onschatbare waarde zijn voor bijvoorbeeld nabe
staanden, wetenschappers of journalisten. Erfgoed
van de Oorlog, een programma van het ministerie
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), biedt
subsidiemogelijkheden om deze archieven te behou
den en toegankelijk te maken voor een groot publiek.
Digitaal toegankelijk
Erfgoed van de Oorlog.
Waardevol materiaal
Succesvolle aanvragen
li n
Er'soed
a° de
VOor s"bsidiët!
o
Vragen en antwoorden
Waar vind ik informatie over het program
ma en het beleidskader voor subsidiëring?
Voor informatie over het programma
Erfgoed van de Oorlog, het beleidskader
en de subsidiecriteria kunt u terecht op
de website van het ministerie van VWS:
www.minvws.nl/erfgoedvandeoorlog.
U kunt zich via de website ook abonneren
op de gratis digitale nieuwsbrief over het
programma. Deze nieuwsbrief verschijnt
vier keer per jaar.
Via het secretariaat van Erfgoed van de
Oorlog is ook een gedrukt exemplaar van
het beleidskader verkrijgbaar (erfgoed@
minvws.nl of 070-3406462).
Hoeveel subsidie is mogelijk
Als het gaat om activiteiten tot behoud
worden de kosten per archief voor 100%
gesubsidieerd tot een bedrag van 75.000
euro; voor bedragen tussen 75.000 euro
en 200.000 euro wordt 50% gesubsidi
eerd. Voor activiteiten die de toeganke
lijkheid betreffen is geen maximum sub
sidiebedrag vastgesteld en is ook geen
eigen bijdrage nodig.
Welke stappen moet ik nemen om subsidie
aan te vragen?
Het beleidskader biedt informatie over de
uitgangspunten, voorwaarden en subsidie
mogelijkheden van het programma Erfgoed
van de Oorlog. Wanneer u verwacht dat
uw archief in aanmerking komt voor subsi
die, neemt u dan contact op met project
leider archieven Caroline Willers voor een
gesprek. Tijdens dat gesprek ontvangt u
informatie over de haalbaarheid van uw
aanvraag en krijgt u advies over de te
volgen procedure voor het aanvragen van
subsidie. Ter voorbereiding op het gesprek
is het van belang een korte omschrijving
te maken van hetgeen u met de subsidie
wilt realiseren.
Wanneer kan ik een subsidie-aanvraag
indienen?
Er zijn twee momenten per jaar waarop u
een aanvraag voor subsidie kan indienen:
1 april en 1 november. Het programma
loopt tot en met 2009, dus 1 november
2009 is de laatste mogelijkheid om
subsidie aan te vragen.
Martijn Sobels is verbonden aan communicatiead
viesbureau C-Zicht in Houten.
archievenblad
juni 2008
juni 2008
mi'MMqg;
archievenblad
