Omdat het SCcinncn
van boeken in kleur veel
slimmer kan
Demouersie Europese
Digitale Bibliotheek
LJ
ÉS
Inburgeren
met Thuis in
Zuid-Holland
KONICA MINOLTA
Hoe de Konica Minolta PS5000C uw
scanproblemen oplost.
The essentials of imaging
-!~!-
nieuws uit het veld
Friese aLi
es naamsaannemmg
1811 gefotog ra feerd
Kortgeleden heeft Tresoar alle aktes
waarin in 1811 de familienamen zijn
vastgelegd gefotografeerd. Tot nu toe
waren deze aktes alleen op de studiezaal
in fotokopie beschikbaar, maar vanaf nu
kan iedereen ook thuis de aktes bekijken.
De registers van familienamen danken
hun ontstaan aan een aantal wetten, waar
van het decreet van keizer Napoleon van
T'ï i?-**».»» -.1:
18 augustus 1811 voor Friesland het
belangrijkste was. Bij dat decreet werden
de inwoners verplicht een vaste familie
naam aan te nemen. De inwoners die er
al een hadden moesten deze eveneens
laten vastleggen. Uit een vergelijking met
andere provincies blijkt, dat er in Friesland
duidelijk meer bewaard is gebleven dan
elders. De oorzaken daarvan zijn niet
bekend, maar het lijkt niet onwaarschijn
lijk dat men in andere delen van het land
dit decreet overbodig achtte omdat daar
vrijwel iedereen al een familienaam had.
In Friesland daarentegen had de grote
meerderheid van de bevolking voor 1811
geen familienamen, maar zogeheten patro-
nymica (vadersnamen). Enkele voorbeel
den: Jan Harmensz(oon) of Jan Harmens,
Trijntje Pieters(dochter), Sjoerd Gerbens.
Met het invoeren van familienamen had
overigens het gebruik van patronymica
niet afgedaan; men kan ze tot op de hui
dige dag tegenkomen in de geschreven en
(vooral) gesproken taal. Natuurlijk waren
er ook mensen die een (beetje) gekke of
bijzondere familienaam kozen. Misschien
dat sommige namen bijna twee eeuwen
terug minder curieus waren dan nu, maar
wat te denken van namen als: Pottjebier,
Manweg, Bokstaart, Haweniks of Profeet
van Sion. Sommige van dit soort bijzon
dere namen zijn aangenomen door excen
trieke vrijgezellen waardoor ze weer vrij
snel uit de Burgerlijke Stand zijn verdwe
nen. Andere komen nog steeds voor. Het
overgrote deel van de aktes dateert uit
december 1811, maar ook in de jaren 1812
en 1813 werden er nog namen vastgelegd
van degenen die 'vergeten' hadden zich te
melden of dachten dat het niet voor hen
gold. Ook deze gegevens zijn op de website
te raadplegen. De 'Familienamen 1811' zijn
te vinden in de website van Tresoar (www.
tresoar.nl) via 'Voorouders'. Een database
waarin op deze aktes van naamsaanne-
ming gezocht kon worden was al jaren
lang één van de onderdelen van de web
site van Tresoar. Met het plaatsen van de
afbeeldingen van de oorspronkelijke akte
wordt hier een dimensie aan toegevoegd:
het oorspronkelijk geschreven stuk waar
onze voorouders voor de eerste keer hun
eigen naam onder schreven (voorzover ze
hadden leren schrijven!).
De European Digital Library (EDL)
presenteert zich sinds kort met een
demoversie van zijn site op het
web: www.europeana.eu. De Euro
pese Digitale Bibliotheek geeft toe
gang tot digitale informatie uit
Europese archieven, musea, audiovi
suele collecties en bibliotheken. Op
www.europeana.eu wordt in beeld
gebracht hoe bezoekers van de nog te
verwezenlij
ken site in
de toekomst
op geavan
ceerde wijze
kunnen zoe
ken naar
schilderijen,
foto's, objecten, boeken, kranten, archie
ven, films en geluidsfragmenten uit deze
collecties. Op de demosite is tevens een
filmpje te zien waarin Europese erfgoedin
stellingen worden gestimuleerd hun
gedigitaliseerde collecties aan Europeana
beschikbaar te stellen. Het bureau van de
Europese Digitale Bibliotheek is organisa
torisch ondergebracht in de Koninklijke
Bibliotheek in Den Haag.
Het Erfgoedhuis Zuid-Holland intro
duceert met financiële steun van de
provincie in een aantal Zuid-Hollandse
steden een unieke inburgeringformule.
Deze formule 'op een actieve manier
inburgeren via historische en culturele
instellingen in eigen stad' ontstond een
aantal jaar geleden in Rotterdam onder
de naam 'Thuis in
Rotterdam'. Het
bleek een zoda
nig succes dat het
zonde zou zijn
andere steden er
niet van te laten
profiteren. Delft,
Dordrecht en
Gouda werden als
eerste benaderd;
de gemeente
Dordrecht hapte
meteen enthousiast toe, dus 'Thuis in
Dordrecht' is al in de maak!
Doel is om via de geschiedenis van
Nederland de inburgeraar zich sneller
thuis te laten voelen binnen onze samen
leving en specifiek de eigen woonplaats.
Historisch besef is onderdeel van het
nationale bewustzijn en levert cohesie
op. 'Thuis in Zuid-Holland' laat inburge-
raars op een actieve manier kennismaken
met de Nederlandse geschiedenis en cul
tuur. Nieuwkomers bezoeken vijf musea
en of culturele instellingen als archief,
bibliotheek en kerk. Na een typisch
Nederlandse ontvangst met koffie, thee
en een koekje wordt de groep door spe
ciaal getrainde gidsen rondgeleid. De
gidsen stemmen hun verhaal af op het
ontwikkelingsniveau van de cursisten
én op hun kennis van de Nederlandse
taal. Begrippen die nieuwkomers moe
ten kennen voor het inburgeringexamen
worden gekoppeld aan de collecties van
de diverse instellingen. Het verhaal over
de eeuwige strijd van Nederland tegen
het water komt meer tot leven op een
rondvaartboot door de Biesbosch dan
in een achterafzaaltje in een buitenwijk.
Ook Willem van Oranje komt meer tot
zijn recht in museum het Prinsenhof in
Delft dan op een schoolbord in een wijk-
gebouw! Meer info: www.thuisinzuid-
holland.nl.
Het scannen van boeken is nu eenmaal een lastige
klus. Boeken zijn zwaar en geopend moeilijk plat op
een scanner te leggen. Gebonden boeken dreigen al
snel te beschadigen en teksten en afbeeldingen in de
rug van het boek vervormen. Maar niet met de nieuwe
Konica Minolta PS5000C. Deze scant boeken van
bovenaf en corrigeert automatisch de kromming in
de rug. Of het origineel nu zwart-wit of in kleur is,
een standaard of afwijkend formaat heeft. De
Konica Minolta PS5000C zorgt eenvoudigweg voor
de best denkbare reproductie. Meer weten over
deze slimme bookscanner? Kijk op www.kn.ni of
bel GRATIS 0800 - 022 21 41.
KN bv, Postbus 237, 1170 AE Badhoevedorp, tel. 0800 - 022 21 41, fax 020 - 658 41 60, e-mail: info@kn.nl
Exclusive Distributor
\J
Y wt ons ire der Gesteente t 4 - Canto» Lceo.
wwden N°- ft» AïTGodjifesaent Lcctvwwvkia, Depaaeajcst Vriesland» ge
compareerd; zijnde wntentlc taN<,.
beeft tteaiive verklaard, «lat bij airnaeemt de naam van JL-.
voor fcmüic naam. V y f
:'>Z -
En beeft dezen met ons vertekend
den r
Keimpe Eelkes, wonende in Lekkum, neemt voor zich
en zijn kinderen de achternaam Van der Meer aan
(coll.Tresoar).
ÉüMK
EUROPEANA
maart 2008
archievenblad
