archiefsystemen
Wanneer ruimte schaars is!
Sampo\n\
@llBidigit Group
Lelystadse depotschatten te kijk
Tekeningen van de Noordoostpolder
door Henk Rotgans, 1943-1945
KARDEX
7*mcèr\::'
w
educatie en communicatie
waarmee de kantines van de arbeiders
kampen gedecoreerd konden worden,
maar tegelijkertijd ontpopte hij zich
als een beeldchroniqueur van hoe de
Noordoostpolder er in de oorlogstijd
uitzag. Oorlogstaferelen, met uitzonde
ring van een tekening van de razzia van
blijf in de Noordoostpolder. De tentoon
stelling sluit aan bij een museale presen
tatie die Nieuw Land vanaf maart van dit
jaar realiseert over het leven in de arbei
derskampen van de Noordoostpoider in
de jaren veertig en vijftig van de vorige
eeuw.
In zijn werken legde Rotgans de in
1942 drooggevallen Noordoostpolder vast
zoals hij die zag tijdens de eerste ontgin
ningsjaren. In 1981 werd de collectie aan
gekocht vanwege haar historische waarde.
Deze is niet alleen gelegen in de gedetail
leerde wijze waarop Rotgans de land
aanwinning heeft geportretteerd, maar
ook in het feit dat bijna alle tekeningen
dateren in de jaren 1943-1945. Tijdens de
laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog
werd in de Noordoostpolder maar beperkt
gefotografeerd en gefilmd, zodat de teke
ningen een uniek beeld geven van de toe
stand in het jonge poldergebied.
Rotgans verbleef van juni 1943 tot
juni 1945 in de Noordoostpolder om
aan krijgsgevangenschap in Duitsland te
ontkomen. Hij had reeds vóór de Tweede
Wereldoorlog als illustrator gewerkt, maar
zou - ook als tekendocent - vooral na
1945 naam maken. Aangezien de ont
ginningswerkzaamheden fysiek te zwaar
waren voor Rotgans, werd hem door de
autoriteiten toegestaan met tekenmateri
alen de polder in te trekken. Hij moest
in eerste instantie onderwerpen zoeken
1 - .4 -f'"S w w/;
november 1944, komen in zijn werk ech
ter niet voor. Het zijn steeds weer de stille,
weidse polder, de ontginningsarbeid, de
huisvesting van de polderwerkers en de
eerste boerderijen en woningen die hij
met vaardige hand vastlegde.
'n zinderende stilte...
Enkele tekeningen en aquarellen
van Rotgans zijn als 'illustratiemateriaal'
opgenomen in de vaste museale pre
sentaties van Nieuw Land. Omdat zijn
werkstukken als uniek tijdsdocument
ook meer expliciete aandacht verdienen,
is besloten een ruime keuze te presente
ren in de Schatkamer
van deze instel
ling. Onder de titel
"'n zinderende stil
te..." worden tot en
met 15 juni 2008 een
vijftigtal tekeningen
van Rotgans geëx
poseerd. Daarnaast
wordt in de tentoon
stelling aandacht
besteed aan het leven
van de maker, met
name aan zijn ver-
Ter gelegenheid van de Rotgans
expositie wordt een boekje uit 2002 her
drukt dat een goede indruk geeft van de
variëteit van zijn bij Nieuw Land bewaar
de tekeningen. In deze publicatie is ook
achtergrondinformatie over de kunste
naar en de polder opgenomen, alsmede
een aantal recente foto's van plaatsen die
in de laatste oorlogsjaren zijn getekend.
Meer gegevens over het boekje en de
tentoonstelling zijn te vinden op www.
nieuwlanderfgoedcentrum.nl. Via deze
website kan ook de Digitale Catalogus
Flevoland worden bereikt; daarin kun
nen korte beschrijvingen en afbeeldingen
van alle tekeningen van Rotgans worden
opgezocht.
KARDEX
A member of the KARDEX group
KARDEX Systemen B.V. I Postbus 250 I 3440 AG Woerden
Telefoon: 0348 494 040 I Fax: 0348 494 060
E-mail: info@kardex.nl I Internet: www.kardex.nl
van bilsen consultancy
Archiefbewerking
Advisering
Interim- project management
Detachering
Opleiding
Applicatiebeheer
Implementatie DMS RMS
tel: 0475-411481 fax: 0475-411741
info@vanbilsenconsultancy.nl www.vanbilsenconsultancy.nl
Bellweg 11 - 6101 XAEcht
utilize your knowledge
Digitalisering backlogscanning
Automatische factuurherkenning en -verwerking
Alle gewenste formaten en documentsoorten
Zwart/wit of (sterk gecomprimeerde) kleurenscans
Scanning op locatie of extern
Scanning on Demand (SoD) i.c.m. archiefopslag
Beheer van uw digitale archief via ons ASP-model
tel: 0475-411170
info@scanpointnl.nl
fax: 0475-411741
www.scanpointnl.nl
Van Bilsen Consultancy en Scanpoint Nederland zijn onderdeel
Samen sterk in Document Management!
van
de
Door André Geurts
Nieuw Land in Lelystad beheert uiteenlopen
de collecties objecten, archivalia, literatuur,
beeld- en geluidmateriaal die de geschiede
nis van het Zuiderzeeproject en de historie
van de provincie Flevoland documenteren.
Een van de meest bijzondere verzamelingen
wordt gevormd door de ruim honderd teke
ningen en aquarellen van kunstenaar en illu
strator Henk J. Rotgans (1910-1989).
Beeldchroniqueur
De razzia van 17 november 1944 in de Noordoostpolder
(Nieuw Land Erfgoedcentrum te Lelystad, Collectie
H.J. Kotgans).
~r:t
'-V, .V
.U m.' m /- -
&L xHjt. --s
"W - -y - -
'.,7'-
;vL.'4y.'
V C
f 1 - L
',iê'
Het 'woeste' landschap van de nog niet ontgonnen
Noordoostpolder tussen Ramspol en Urk, 30 juli 1943
(Nieuw Land Erfgoedcentrum te Lelystad, Collectie
H.J. Rotgans).
Boekje en website
André Geurts is conservator bij Nieuw Land
Erfgoedcentrum in Lelystad.
maart 2008
archievenblad
