L5
KVAN nieuws
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
Voor het voetlicht:
Trixvan Erp-Jacobs
Terug naar het begin, toen op 24
september 1947 Beatrix Christina Maria
Jacobs in Eindhoven het levenslicht zag.
Na het volgen van gymnasium B op het
Maria-lyceum in 's-Hertogenbosch ging
zij in 1965 Nederlands recht studeren
aan de Katholieke Hogeschool Tilburg.
Reeds twee jaar later had ze haar kandi
daatsexamen op zak en in 1971 studeer
de ze af. Een jaar eerder assisteerde ze al
als student-assistent bij prof. mr. J.RA.
Coopmans. Na haar doctoraalexamen
werd ze benoemd tot wetenschappelijk
medewerker rechtsgeschiedenis aan de
Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de
Katholieke Hogeschool Tilburg. In 1978
werd ze bevorderd tot wetenschappelijk
hoofdmedewerker. Sinds 1986 is ze als
universitair hoofddocent rechtsgeschiede
nis aan de eerst tot Katholieke Universiteit
Brabant (KUB) en in 2002 tot Universiteit
van Tilburg omgedoopte instelling ver
bonden.
Haar halve leven heeft ze gestu
deerd. In 1986 promoveerde ze tot doc
tor in de rechtsgeleerdheid op het proef
schrift justitie en politie in 's-Hertogenbosch
voor 1629. De bestuursorganisatie van een
Brabantse stad. Hierna volgden andere
cursussen, zoals 'Curriculumconstructie
en professionalisering vaardigheden
wetenschappelijk onderwijs'. En in 1996
behaalde ze het getuigschrift Leergang
Management van Professionals (OTM
Amsterdam).
Reeds in 1972 is zij in contact gekomen
met het archiefwezen. Om rechtshisto
risch onderzoek te kunnen doen moest
zij oud schrift leren lezen. Professor
Coopmans, die lid van de Archiefraad en
examinator bij de Archiefexamens was,
adviseerde haar contact te zoeken met
de Rijksarchiefschool. Zij volgde daar in
1972-1973 naast paleografie een groot
aantal andere vakken. In 1979 werd ze
zelf docent bij de Archiefschool; eerst in
Den Haag en daarna in Amsterdam. Dit
onderwijswerk heeft ze tot 2000 gedaan.
In het Nederlands archieflandschap was
en is zij prominent aanwezig. Sinds 2003
is zij lid van de Aanwijzingscommissie
Archiefbescheiden van de Rechtbank in
Breda en ook van het Gerechtshof en
de Rechtbank in 's-Hertogenbosch. Ook
als lid Bijzondere Commissie Archieven
van de Raad voor Cultuur (2001-2006)
heeft ze haar steentje bijgedragen.
In 1999-2000 was ze voorzitter van de
Commissie Selectiecriteria Rechterlijke
Archieven, een adviescommissie van de
minister van Justitie. Daarnaast was Trix
in haar docententij d bij de Archiefschool
lid van de Commissie Overlegstructuur
Rij ksarchiefschool
Trix heeft allerlei bestuurlijke func
ties vervuld die verband houden met de
lokale en regionale geschiedbeoefening.
Thans is ze nog secretaris van de Stichting
Brabantse Rechtshistorische Reeks en lid
van de Bibliotheekadviescommissie voor
de Brabant-Collectie, die door de biblio
theek van de Universiteit van Tilburg
wordt beheerd. Daarvoor vervulde zij
functies als lid van de Projectgroep
Geschiedschrijving Tilburg (1995-2001),
secretaris van de Stichting Brabantse
Regionale Geschiedbeoefening (1987-
1992), bestuurslid van de Historische
Sectie van het Provinciaal Genootschap
van Kunsten en Wetenschappen in
Noord-Brabant en lid van het algemeen
bestuur van hetzelfde genootschap,
bestuurslid van de Stichting Zuidelijk
Historisch Contact en bestuurslid van de
Kring voor Geschiedenis en Heemkunde
De Boschboom te 's-Hertogenbosch
(1989-1998). Op het terrein van de nati
onale geschiedenis was zij actief als voor
zitter van de Stichting Geschiedenis van
de Overheidsfinanciën in Nederland
(1996-2002). Verder is zij bestuurslid
geweest van het Juridisch Genootschap
's-Hertogenbosch.
Ook is zij redactielid of medewerker
geweest bij verschillende series en tijdschrif
ten, zoals de Brabantse Rechtshistorische
Reeks (1986-heden), het Noordbrabants
Historisch Jaarboek (1993-2003), de kriti
sche bibliografie hertogdom Brabant van
de Bijdragen tot de Geschiedenis (1991-2003)
en de Boschboom Bladeren (1995-1998).
Verder heeft Trix in 2006 de vijfde druk
van de Archiefwet 1995 van Schuurman
en Jordens bewerkt. Deze serie wordt
nu digitaal voortgezet onder de naam
'Lexplicatie' om zo continu bij de tijd te
blijven. Zij is bezig de Archiefwet-editie bij
te werken en zal dat voortaan elke maand
doen. In samenwerking met collega Erik
Broers schreef ze de Procesgids Staatse Raad
van Brabant, die in 2000 werd uitgegeven,
en eveneens met hem De concept-procesor
donnantie van 1662 van de Raad van Brabant
in Den Haag en de Albertine ordonnantie van
1604 voor de Raad van Brabant te Brussel,
in 2003 verschenen. Samen met Gert-Jan
Leenknegt en Raymond Kubben was ze
verantwoordelijk voor het werk Opstand
en Eenwording. Een institutionele geschiede
nis van het Nederlandse openbaar bestuur,
dat in 2006 werd uitgegeven.
Tot slot: Trix is getrouwd, woont in Berkel-
Enschot en heeft zelfs de tijd om lekker te
koken, gaat graag wandelen, golft en leest
veel, ook buiten het vakgebied om.
42
KVAN nieuws
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
SNAAI'er in beeld:
Douwe Huisman
Douwe Huisman had, toen hij op de
MULO zat, het idee om 'iets administra
tiefs' te gaan doen. Maar de directeur van
de MULO raadde hem de Pabo aan en dat
was dan ook de richting die hij uitging.
Hij heeft die opleiding met veel plezier
gedaan en is daarna 27 jaar lang onderwij
zer geweest. Een heleboel kinderen heb
ben ergens in de midden- of bovenbouw
les gehad van meester Huisman.
Op een gegeven moment raakte Douwe
echter uitgekeken op het vak. "Voor de
25 ste keer weer iets nieuws en boeiends
verzinnen voor de kerstviering valt niet
mee." Ook de omgang met de kinderen
werd steeds meer een punt van irrita
tie. Dit leidde tot een door de werkgever
betaald outplacementtraject, waarbij hij
de mogelijkheid kreeg om een oplei
ding naar keuze te gaan volgen. "Na lang
nadenken rolde daar de opleiding IDM/
Archivistiek aan de HvA uit. Sinds de mid
delbare school heb ik altijd al een grote
interesse in geschiedenis gehad. Toen ik
in een advertentie zag dat een archief
dienst een medewerker vroeg met een
onderwijsbevoegdheid én een archiefop
leiding, viel opeens het kwartje: ik wilde
archivaris worden." Het bleek een heel
goede keus te zijn!
De opleiding heeft Douwe als heel
interessant ervaren. "Ik had in een grijs
verleden een cursus Programmeren in
Basic gevolgd (op zo'n klein Sinclair
Spectrumpje), maar mijn ervaring met
computers was verder minimaal. Mede
daarom opende de opleiding aan de HvA
dus een hele nieuwe wereld voor mij."
Maar ook het leren werken met classifica
tieschema's en bibliotheeksystemen vond
hij interessant. De modules Archivistiek
vond hij lastig. Het eerste SAP-boek
(Paradigma) vond hij in eerste instantie
niet te pruimen, maar al studerend ver
anderde ook dat. "Nu staan alle delen in
volle glorie op de boekenplank."
Douwe herkent de kritiek die er op de
opleiding te geven is wel een beetje. "Het
is inderdaad een theoretische opleiding,
maar doordat ik al in een vroeg stadium
ben gaan werken was dat niet zo'n pro
bleem." Wel had hij, zeker toen hij nog
maar pas aan het werk was, heel vaak
een gevoel van "Aha...! Bedoelen ze
dat?!" Maar hij benadrukt, dat het niet
alléén maar een theoretische opleiding is.
"Je leert wel degelijk ook allerlei vaardig
heden die je in het werkveld nodig hebt.
Feitelijk is het gewoon een breed georiën
teerde opleiding, zowel in de breedte als
in de diepte."
Tijdens zijn studie is hij meteen al
begonnen met het opdoen van werker
varing, onder meer in een project bij het
documentatiecentrum van het Womens
Global Network for Reproductive Rights.
"Hoewel ik de enige man was binnen die
vrouwenorganisatie, stuitte dat totaal niet
op problemen, omdat ik kennis had die
zij in hun documentatiecentrum juist
misten, waardoor een hele goede werkre
latie kon ontstaan."
Na zijn afstuderen viel het niet mee
om een baan te vinden, dus begon
hij met allerlei kleine baantjes en uit-
zendwerk. In 2005 solliciteerde hij bij
het Mobiliteitscentrum van de over
heid en kwam op die manier als selec
teur terecht bij het Project Wegwerken
Archiefachterstanden (PWAA). "Binnen
dit project heb ik verschillende taken:
archiefbewerkingsplannen schrijven,
selecteren aan de hand van de geldende
selectielijsten, inventarissen maken, ik
ben applicatiebeheerder voor MAIS Flexis
en ik voer overleg met vertegenwoordi
gers van de verschillende departementen.
Ik vind het afwisselend en leerzaam werk,
heb fijne collega's maar ik mis de histori
sche archieven wel!"
Douwe is enthousiast over de SNAAI.
Niet alleen om de leuke excursies en bij
eenkomsten, maar ook omdat het een
middel is om nieuwe input te krijgen.
Douwe ziet de SNAAI als een middel om
te voorkómen dat 'de oude garde' al te zeer
zijn stempel op de opleiding en het vak
kan blijven drukken. Een opmerkelijke
uitspraak uit de mond van een 54-jarige!
Als ik hem vraag, wat hij voor ambities
heeft als het PWAA-project afgelopen is,
hoeft hij niet lang na te denken. "Het liefst
een brede functie, bijvoorbeeld een combi
natie van selectie en acquisitie, maar ook
de combi dienstverlening en educatie lijkt
me ideaal. In elk geval zoek ik naar een
mogelijkheid om de verschillende taken
binnen een archief te verenigen. Al met
al is er binnen het archievenveld nog vol
doende te onderzoeken", is Douwes opti
mistische slotopmerking.
van
archivarissen
Trixvan Erp-Jacobs verkeert volgens eigen
zeggen "aan de rand van het archiefwezen":
als onderzoeker en bezoeker van archief
instellingen, als docent en in een aantal
bestuurlijke functies. Zij beschouwt dit als
een verrijking van haar wetenschappelijk en
onderwijswerk.
Halve leven gestudeerd
Trix van Erp-Jacobs (foto PatrickTimmermans).
Lokaal, regionaal en nationaal
Redactie en publicaties
Harry Strijkers
Betaling van lidmaatschap KVAN
Op de toegezonden acceptgirokaart voor het
voldoen van de contributie van KVAN voor
2007 staat een foutief nummer, wat automa
tische verwerking van de acceptgirokaart niet
mogelijk maakt.
U kunt op een van de drie volgende wijzen
handelen:
U maakt via internetbankieren uw contribu-
tiegeld over.
archievenblad
juli 2007
van
archivarissen
Zijn er veel beroepen waarin zó veel 'tweede-
kansers' hun draai hebben gevonden als
in het archievenvak? Douwe Huisman is zo
iemand die, toen hij de middelbare leeftijd
begon te naderen, een grote ommezwaai in
zijn leven maakte en nu een enthousiast en
succesvol archivaris is geworden.
2. U maakt gebruik van een eigen overschrij-
vingskaart.
3. U neemt contact op met het administra
tiekantoor van Lonkhuizen van Oosten
en vraagt om toezending van een nieuwe
acceptgirokaart.
Telefoonnummer: (0161) 434 410.
Het juiste gironummer van de KVAN is 84767.
Vermeld bij overschrijving dat het gaat om
'Contributie 20071.
Aha!
Werkervaring
Oude garde
Chaja Beek
juli 2007
archievenblad
