Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
Op zoek naar een
echte specialist?
I H
I
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
BECIS is uw partij voor:
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
f i "-1 Archiefrestauratie
1 Papierconservering
>V|J"T Charterrestauratie
Inlijstwerk
cHandboekbinderij
Vacuümvriesdrogen
Behandeling van brand-, roet- en waterschade
calamiteitenservice
lnsulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
vrouwen en archieven
Vervolg van pagina 41
nen. De titel van haar boek Woman as
force in history geeft in een notendop haar
opvatting over vrouwengeschiedenis
weer. Als vrouwen zélf het beeld van een
alleen maar onderdrukte sekse in de
geschiedenis accepteerden, zouden zij
hun gezamenlijke kracht ondermijnen.
Daarom moesten vrouwen hun eigen
geschiedenis ontdekken, zodat zij een
betere toekomst konden hebben. Een
vrouwenarchief zou hierbij een belangrij
ke functie kunnen vervullen. Schwim-
mers voorstel viel dan ook in zeer goede
aarde.
Vanaf januari 1936 was Mary Beard de
leidster van het geplande World Center
for Women's Archives (WCWA) onder
het motto 'No documents, no history'.
Vijf jaar lang probeerde zij het WCWA te
financieren, organiseren en huisvesten.
Schwimmer probeerde ondertussen zo
veel mogelijk materiaal te verzamelen.
Zij stuurde in 1935 de prospectus en
krantenknipsels over de campagne voor
het WCWA naar Nederland en poogde
tevens de archieven van bekende Neder
landse feministen voor het Amerikaanse
centrum te verwerven. Toen ze hoorde
van de oprichting van het IAV was zij
furieus. Een tweede teleurstelling was de
richting waarin Mary Beard het plan ont
wikkelde. Schwimmer wilde het instituut
Feminist-Pacifist Archive noemen en de
collectie beperken tot de activiteiten van
pacifistische feministen. Maar Mary
Beard wilde geen beperkingen en had de
naam veranderd in World Center for
Women's Archives. Zij wilde alles verza
melen dat ook maar enig licht kon wer
pen op de aspiraties, worstelingen, ver
worvenheden, triomfen en mislukkingen
van vrouwen wereldwijd.
Het WCWA kwam uiteindelijk niet van
de grond. Er was bijval van belangrijke
vrouwen (Alice Paul, de oprichtster en
leidster van de National Woman's Party,
Carrie Chapman Catt en Eleanor
Roosevelt), maar onvoldoende onder
steuning in de vorm van werkkracht en
financiën. Veel van het reeds verworven
bronnenmateriaal werd teruggegeven of
bij universiteiten en colleges onderge
bracht. Het archief van Róza Schwimmer
zelf is nu onderdeel van de New York
Public Library.
Waren het IAV en het WCWA internatio
naal van opzet, in Engeland en Frankrijk
werden in de jaren twintig en dertig
nationale vrouwenbibliotheken en ar
chieven opgericht, in Engeland kwam
het initiatief eveneens voort uit de vrou
wenkiesrechtbeweging. De Fawcett
Library, die de functie van bibliotheek en
archiefbewaarplaats heeft, dateert uit
1926 en heet sinds 2002 The Women's
Library. De Bibiiothèque Marguerite
Durand in Parijs is voortgekomen uit de
persoonlijke verzameling van feministe
Marguerite Durand (1864-1936) die zij in
1931 aan de stad Parijs schonk en die zij
zelf aanduidde als 'Office de documenta
tion féministe'.
In de Verenigde Staten ontstonden in
1942 en 1943 twee nationaal georiënteer
de vrouwenarchieven. In 1942 werd de
Sophia Smith Collection bij de Smith
College Archives opgericht, genoemd
naar de oprichtster van Smith College in
Northampton Massachusetts. De tweede
ontstond in 1943 toen Maud Wood Park
(1876-1958), de eerste presidente van de
League of Women Voters, haar verzame
ling over de vrouwenkiesrechtstrijd aan
Radcliffe College schonk. Deze Women's
Archives heten sinds 1965 Arthur and
Elizabeth Schlesinger Library on the
History of Women, genoemd naar Arthur
and Elizabeth Schlesinger vanwege hun
bijdragen aan de ontwikkeling van deze
instelling.
Anno 2006 zijn er zeker zo'n 400 vrou
weninformatievoorzieningen verspreid
over 140 landen. Zij zijn beschreven en
toegankelijk gemaakt in de online data
base Mapping the World, te vinden op
www.iiav.nl. Van een aantal vrouwenin
formatievoorzieningen staan er foto's op
de pagina's 26-27 en 46-47.
Volkomen onverwacht werd een
deel van de door de Duitsers geroofde
archieven in 1992 teruggevonden in
Moskou, in 2003 kwam dit materiaal ein
delijk terug naar Amsterdam. Eind 2005
vierde het IIAV haar zeventigjarig be
staan. Met een feministische kennisquiz,
de publicatie van een boek over de twee
de feministische golf (zie recensie in dit
blad), een symposium over de protestbe
wegingen van de jaren zestig, georgani
seerd in samenwerking met het IISG, én
een congres, Traveling Heritages ge
naamd, waarover u elders in dit blad
kunt lezen. Momenteel zijn er besprekin
gen gaande tussen het IIAV en IISG over
het aangaan van een LTA-relatie, living
together apart. Wellicht vieren we ons 75-
jarig bestaan gezamenlijk en in hetzelfde
pand.
"Ons archief is eindelijk overzichtelijk en toegankelijk
doorAdlih Archief. Er zijn zoveel verschillende
zoekmogelijkheden dat je altijd vindt wat je zoekt.
En daar gaat het ons juist om. Met Adlib is het beheer
van ons archief een stuk makkelijker geworden".
Adlib software is al decennia toonaangevend
in informatie-, collectie-, kennismanagement
en archiefbeheer. Adlib applicaties staan bekend
om hun gebruiksgemak, overzichtelijkheid en
flexibiliteit. Bel of e-mail voor meer informatie
of voor een geheel vrijblijvende demonstratie.
Software voor musea,
bibliotheken en archieven.
Adlib Information Systems
Postbus 1436, 3600 BK Maarssen
Tel: 030 2411885
E-mail: sales@adlibsoft.com
Internet: www.adlibsoft.com
Interim Personeel;
Interim- en project management;
Advisering;
Digitalisering;
Archiefbewerking;
Projecten
Meer weten?
Op onze website vindt u een overzicht van onze
diensten en producten. Voor een vrijblijvend
gesprek of een offerte kunt u bellen met:
020-4031147.
BECIS, informatiespecialisten van deze tijd.
Postbus 36079 1020 MB Amsterdam 020-4031147 www.BEClS.NL info@becis.nl
jubileum en toekomst
Verder lezen
Mineke Bosch, Een onwrikbaar geloof
in rechtvaardigheid: Aletta Jacobs 1854-
1929 (Amsterdam: Uitgeverij Balans,
2005).
Maria Grever, De strijd tegen de stilte:
Johanna Naber (1899-1941) en de vrou
wenstem in geschiedenis (Hilversum:
Verloren, 1994).
Francisca de Haan, 'A "Truly
International" Archive for the Women's
Movement (IAV, now IIAV): From its
Foundation in Amsterdam in 1935 to
the Return of its Looted Archives in
2003', journal of Women's History 16 no.
4 (Winter 2004) 148-172. Ook in te zien
op de IIAV-website via:
http://www.iiav.nl/scripts/wwwopac.exe?
&DATABASE=sitemap&%250=643
Vilan van de Loo, 'Moet terug. Privaat
eigendom': de roof, het zoekraken en de
uiteindelijke terugkeer van de IAV-archie-
ven (Amsterdam: IIAV, 2003).
Francisca de Haan is hoogleraar in Gender Studies
aan de Central European University in Boedapest en
geaffilieerd onderzoeker van het IIAV. Annette Mevis is
archivaris bij het IIAV.
Noten
1. IIAV, archief Rosa Manus, inv.nr. 91.
2. IIAV, archief IAV, inv.nr. 50
