Bookkeeper
PreservationTechnologies
A
LOEK NIJHOLT
ARCHIEFSERVICE B.V
Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde Bookkeeper methode
Vriesdrogen van nat papier
Herverpakken in zuurvrij material
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Ontsmetten en reinigen
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Krimpen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM: 0653672024 Fax: 0180 525400
E-mail: johnvandorsten@ptbv.nl
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax: 072 5724331
i x r u-'-v
Voor inlichtingen over tarieven en
plaatsing van zowel product- als
personeelsadvertenties kunt u
contact opnemen met:
Sales Services
Contact persoon Gerrit Kulsdom
Postbus 2317, 1620 EH Hoorn
Tel. 0229-211 211
Fax 0229 - 270 404
E-mail: snsdtp@planet.nl
sns@wxs.nl
m
Wij zoeken voor projecten regelmatig ervaren
archivisten, SOD'ers en VVA'ers
GOED ARCHIEFBEHEER HEEFT AANDACHT
NODIG. PERSOONLIJKE SERVICE. ONAFHANKELIJK
ADVIES. DAT KUNNEN WIJ U GEVEN.
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
Archiefrestauratie
Papierconservering
Charterrestauratie
Inlijstwerk
Handboekbinderij
Vacutimvriesdrogen
Behandeling van brand-, roet- en waterschade
calamiteitenservice
insulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
-«ö/SS
de archiefervaring
Waarom is een antropoloog de directeur
van het Internationaal Informatiecen
trum en Archief voor de Vrouwenbewe
ging (IIAV) in Amsterdam? Dat wordt me
vaak gevraagd sinds ik in april 2005 aan
trad als directeur van het IIAV. Ik kan
daar het beste op antwoorden door iets te
vertellen over een van mijn onderzoe
ken. Ik ben het soort antropoloog dat het
heden probeert te begrijpen vanuit het
verleden. Dus toen ik begin jaren '80 een
studie ondernam naar de apathie van de
vrouwenbeweging in Indonesië, probeer
de ik de geschiedenis van die beweging
vanaf het begin van de twintigste eeuw te
traceren. Ik las veel bronnen over de
rebellie van een van Indonesisch eerste
feministes, Raden Adjeng Kartini, en
over de moed van de vrouwen die in de
guerrillaoorlog tegen de Nederlanders
meevochten. Die periodes zijn allemaal
redelijk goed gedocumenteerd. Maar
vanaf ongeveer het midden van de jaren
vijftig kreeg ik te maken met systemati
sche verdraaiingen en grote gaten in de
geschiedschrijving, vooral in Indonesië
zelf. Er was daar niets meer te vinden
over de grootste vrouwenmassabeweging
buiten het communistische blok in die
tijd, de Gerwani (Gerakan Wanita Indo
nesië, Indonesische Vrouwen Beweging).
Prof. dr. Sa ski a E. Wier inga'
Hoe kon het dat in alle archieven en
bibliotheken die ik in Indonesië kon
raadplegen niets over die organisatie van
ruim anderhalf miljoen leden te vinden
was?
Ik zocht buiten Indonesië, met name in
het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land
en Volkenkunde (KITLV) en de universi
teit van Cornell. Daar traceerde ik vooral
via de officiële legerpers een leugenachti
ge haatcampagne die in de buurt komt
van de antisemitische propaganda van
de nazi's. Het resultaat was ook vergelijk
baar: een genocide op linkse mensen in
Indonesië. Tussen de een en drie miljoen
mensen werden in 1965 en 1966 afge
slacht, tienduizenden werden jaren
onder onmenselijke omstandigheden ge
vangen gehouden. Wat was er gebeurd?
In de nacht van 1 oktober
1965 pleegden een paar
linkse legerofficieren een
putsch en vermoordden
hun generaals. De enige
generaal die ontsnapte was
Suharto -hij was op de
hoogte gesteld- die vervol
gens besloot zowel de link
se coupplegers als presi
dent Sukarno uit de weg te
ruimen. Hij creëerde een
lastercampagne, waarin
jonge meisjes uit de linkse
'familie' ervan beschuldigd
werden de generaals (in de dans met de
Geurige Bloemen) verleid, gecastreerd en
vermoord te hebben. Zo werd een leger-
coup omgetoverd in een orgie van 'verra
derlijk communistische' huize en werd
de weg vrij gemaakt om linkse mensen af
te slachten. Sukarno verloor daarmee zijn
machtsbasis en werd een paar maanden
later afgezet.
Deze leugens werden jarenlang herhaald
en door de meeste mensen in het land
geloofd. Gerwani-leden werden geasso
cieerd met hoeren en politieke activitei
ten van vrouwen in het algemeen gezien
als verraad en onvrouwelijk. Om deze
campagne te laten slagen werd alles wat
aan links herinnerde vernietigd. Iedereen
die nog iets in haar of zijn bezit had dat
aan Gerwani herinnerde, liep gevaar
voor vervolging. Ik ben in Indonesië zelf
dan ook geen enkel document tegenge
komen van Gerwani zelf.
In Nederland, de Verenigde Staten en
Oost-Duitsland (Gerwani had sinds de
jaren vijftig een afgevaardigde in het
hoofdbestuur van de Women's Interna
tional Democratie Federation (WIDF),
dat haar hoofdkwartier in het voormalige
Oost-Berlijn had), scharrelde ik moei
zaam allerlei documenten en brieven bij
elkaar.
Samen met de interviews die ik hield en
de bewijzen van de haatcampagne tegen
Gerwani vormde dit de basis van mijn
proefschrift. Pas na de val van het regime
van Suharto in 1998 kon ik mijn hele
archief weer terugbrengen naar Indo
nesië. Ik gaf een set documenten aan een
documentatiecentrum en een andere aan
een organisatie van voormalige Gerwani-
leden. Dat laatste stapeltje werd meteen
geplunderd, want iedereen wilde de
documenten van haar eigen club einde
lijk weer inzien en bezitten. Mijn proef
schrift en mijn roman over die periode
werden vertaald, zodat Indonesische
vrouwen nu zelf het materiaal in handen
hebben om hun geschiedenis te bestude
ren.
Zo heb ik de waarde van een zorgvuldig
bijgehouden archief, zoals dat van het
IIAV, leren waarderen.
ueiaers Archief
V.' f(,f\
Het volgende nummer van het Archievenblad
verschijnt in de tweede week
van september 2006.
date e-w-icea.
i* adoentiAitu^ and fudiilcittf
Adres: Hulpdepot Rijksarchiefdienst,
Koningsweg 13 C, 6816 TC Schaarsbergen
Telefoon: 06-26042160 (directeur)
Kantoren: 026-445565 I Fax: 026-3700225
E-mail: info@lna-archivisten.com
Website: www.lna-archivisten.com
Archiefbewerking
Archiefopslag (evt. met opvraagservice, bewerking)
Tijdelijke werkplekken met archiefopslagmogelijkheid
ADVIES
Ook voor fotowerk, digitalisering
ICT-advies en applicaties voor archief- en post
registratie.
De
arch iefervarin
ÏÏMHM nx rr i/i
Mevr. Mudigdio.vice-voorzitter van Gerwani, spreekt de
Gerwani-conferentie toe van de afdeling Oost-Java die in
1955 in Madium gehouden werd.Achter de tafel het
bestuur van de Gerwani-afdeling Oost-Java. De drie por
tretten zijn van Clara Zetkin (staand tegen katheder),
R.A. Kartini (achter mevr. Mudigdio) en van Gerwani,
voorzitter Uni Sarjono (achter het bestuur).
Prof. dr. Saskia E. Wieringa is directeur van het IIAV
te Amsterdam en bijzonder hoogleraar 'Gender and
Women's Same Sex Relations in Cross-Cultural
Perspective' aan de Faculteit der Maatschappij- en
Gedragswetenschappen van de UVA. Haar belangrijk
ste publicaties zijn: Penghancuran Gerakan Perempuan
di Indonesia, Garba Budaya, Jakarta, 1995. Sexual
Politics in Indonesia, Palgrave/MacMillan, Houndmills,
2002; en Lubang Buaya, novel, Metator, Jakarta 2005.
september 2006
archievenblad
